Οι προσδοκίες και τα «ανοιχτά μέτωπα» του επιχειρείν

Σε έναν κόσμο που συχνά χάνει την πυξίδα του, η Ελλάδα εμφανίζεται στην παρούσα φάση ως νησίδα σταθερότητας, με την οικονομία της σε τροχιά βελτίωσης και τις επιχειρήσεις να εμφανίζονται, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα «Ο Σφυγμός του Επιχειρείν» του ΣΕΒ, συγκρατημένα αισιόδοξες, ενώ για πρώτη φορά από το 2017 οι θετικές εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για την οικονομική κατάσταση της χώρας υπερβαίνουν τις αρνητικές.

Οι επιχειρήσεις συνειδητοποιούν την ανάγκη αυτοβελτίωσης και αναγνωρίζουν πως πρέπει να προσαρμοστούν ταχύτερα στις τεχνολογικές αλλαγές και στη βιώσιμη ανάπτυξη για να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητά τους. Είναι πιο σίγουρες για τις δυνατότητές τους και αντιλαμβάνονται πως πρέπει να βασιστούν στις δικές τους δυνάμεις, να επενδύσουν στον ανθρώπινο παράγοντα και να επιδείξουν προσαρμοστικότητα. Συναντούν όμως ένα κράτος που βελτιώνεται μεν, αλλά πρέπει να κινηθεί πιο αποτελεσματικά, ειδικά στην πάταξη της γραφειοκρατίας.

Ανταγωνιστικότητα

Η φορολόγηση της εργασίας είναι σημαντικό εμπόδιο για τη βελτίωση των απολαβών, που αποτελεί κρίσιμη παράμετρο για την προσέλκυση και διατήρηση του ανθρώπινου δυναμικού, αλλά και για τη βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος. Η Τεχνητή Νοημοσύνη μετασχηματίζει την εργασία και την παραγωγή, αλλά ελάχιστες επιχειρήσεις επενδύουν ή σκοπεύουν άμεσα να επενδύσουν. Τα ζητήματα βιώσιμης ανάπτυξης θα παίξουν σημαντικό ρόλο στο μέλλον, αλλά δεν είναι κατανοητά. Υπάρχει σημαντικό έλλειμμα ενημέρωσης, μια και το 1/3 των επιχειρήσεων δεν τους αποδίδει καμία βαρύτητα. Ωστόσο, οι επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται ότι η εκπαίδευση και η επένδυση σε πρακτικές βιωσιμότητας ενισχύουν την ανταγωνιστικότητά τους.

Οι μεσαίες επιχειρήσεις έχουν πλέον τις περισσότερες προκλήσεις ανάπτυξης, μια και είναι η κρίσιμη ραχοκοκαλιά της οικονομίας. Εχουν μεν θετικότερη εικόνα για την πορεία τους αλλά θεωρούν τις βελτιώσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον εξαιρετικά αναγκαίες, όπως η λειτουργία της διοίκησης και των θεσμών καθώς και η αναβάθμιση των δημόσιων υποδομών. Παρότι αναγνωρίζεται πρόοδος στο επιχειρηματικό περιβάλλον (π.χ. ψηφιοποίηση διεπαφών του κράτους με τις επιχειρήσεις, οι υπηρεσίες της ΔΥΠΑ, η λειτουργία της ΑΑΔΕ κ.ά.), είναι διάχυτη η ανάγκη για επιτάχυνση τομών, ολοκλήρωση μεταρρυθμίσεων στην πράξη και κατάργηση των πολλών στρεβλώσεων στη λειτουργία της οικονομίας. Για τις επιχειρήσεις, οι πλέον αναγκαίες βελτιώσεις αφορούν τη μείωση του κόστους ενέργειας, την προστασία από φυσικές καταστροφές, το σταθερό φορολογικό πλαίσιο, την επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης και τα επενδυτικά κίνητρα.

Τα ευρήματα

Τα βασικά ευρήματα συνοψίζονται στα ακόλουθα:

1.Οικονομία και επιχειρήσεις βρίσκονται σε τροχιά βελτίωσης (το 28% των επιχειρήσεων θεωρούν ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας είναι καλή και το 53% κρίνει πως η οικονομική τους κατάσταση σήμερα είναι καλή).

2.Οι επιχειρήσεις θεωρούν ότι οι βελτιώσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον παραμένουν αναγκαίες (στις βελτιώσεις που χρειάζεται η χώρα: το 67% των επιχειρήσεων θέλει περισσότερη διαφάνεια και αντιμετώπιση διαφθοράς, 67% μεγαλύτερη φορολογική ανταγωνιστικότητα, 54% σύγχρονη λειτουργία δημόσιας διοίκησης, 52% φορολογική ανταγωνιστικότητα για την εργασία και 52% αποτελεσματική λειτουργία θεσμών. Στις απαραίτητες βελτιώσεις για τις επιχειρήσεις το 64% θέτει το σταθερό φορολογικό πλαίσιο, το 54% ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας, το 44% την ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, το 42% τον περιορισμό της πολυνομίας και το 40% χρηματοδοτικά εργαλεία και επενδυτικά κίνητρα).

3.Οι επιχειρήσεις συνειδητοποιούν την ανάγκη αυτοβελτίωσης (το 59,9% την εκπαίδευση και εξειδίκευση του ανθρώπινου δυναμικού, το 41,3% την ψηφιοποίηση της λειτουργίας και των διαδικασιών, το 35,8% την ανάπτυξη νέων αγορών και το 30% δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών R&D).

4.Οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν ότι η ανταγωνιστικότητά τους ενισχύεται επενδύοντας στον ανθρώπινο παράγοντα (το 84% αναγνωρίζουν τη φορολόγηση της εργασίας ως το μεγαλύτερο εμπόδιο στη βελτίωση των απολαβών των εργαζομένων).

5.Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) θα μετασχηματίσει την εργασία και την παραγωγή, αλλά λίγες επιχειρήσεις επενδύουν ή σκοπεύουν να το κάνουν (το 80% των επιχειρήσεων θεωρεί ότι η ΤΝ θα αναβαθμίσει το ανθρώπινο δυναμικό, το 20% των επιχειρήσεων θα επενδύσει στο άμεσο μέλλον και μόλις το 12% επενδύει ήδη στην ΤΝ).

6.Η βιώσιμη ανάπτυξη θα έχει σημαντικό ρόλο, αλλά παραμένει σύνθετο εγχείρημα. Υπάρχει σημαντικό έλλειμμα ενημέρωσης και στρατηγικής. (Το 52% των επιχειρήσεων δεν είναι ενημερωμένο και το 40% δηλώνει ότι δεν σκοπεύει να εντάξει στη στρατηγική του δράσεις βιωσιμότητας.)

7.Το κόστος ενέργειας αναδεικνύεται ως η πλέον αναγκαία βελτίωση και ακολουθεί η ανάγκη για σταθερό φορολογικό πλαίσιο. Ψηλά είναι επίσης η σύγχρονη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, η καταπολέμηση της διαφθοράς και η φορολογική ανταγωνιστικότητα επιχειρήσεων και εργασίας.

Ενα άλμα προς τα εμπρός  θα μας ωφελήσει όλους

Yπάρχει ανάγκη επιτάχυνσης των αλλαγών τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στη δημόσια διοίκηση δήλωσε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του ΣΕΒ κ. Δημήτρης Παπαλεξόπουλος. Οι επιχειρήσεις σαφώς αντιλαμβάνονται την ανάγκη αυτοβελτίωσής τους, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύουν την ανάγκη περαιτέρω βελτιώσεων στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Ειδικά στην πάταξη της φοροδιαφυγής, στη φορολόγηση των στελεχών, στη μείωση της γραφειοκρατίας, στην ταχύτητα απονομή δικαιοσύνης, στο κόστος ενέργειας, αλλά και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων. Είμαστε σε μια συγκυρία που ένα άλμα προς τα εμπρός είναι εφικτό, και θα μας ωφελήσει όλους. Είναι στα χέρια μας, αλλά απαιτεί αποφασιστικότητα, ξεβόλεμα και συνεργασία. Οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας για τα επόμενα 3-4 χρόνια είναι καλές και σαφώς καλύτερες του μέσου όρου της Ευρώπης, αλλά για να μη χαθεί το παράθυρο ευκαιρίας χρειάζεται να επιταχυνθούν οι μεταρρυθμίσεις, ώστε το νέο παραγωγικό μοντέλο να στηρίξει τη διατηρήσιμη ανάπτυξη της οικονομίας και του ελληνικού επιχειρείν.