Με επτά «καυτά» μέτωπα-φακέλους στην οικονομία θα βρεθεί αντιμέτωπη η επόμενη κυβέρνηση, αρκετά από τα οποία είναι προς την κατεύθυνση των ελαφρύνσεων φόρων, εισφορών, αλλά και αυξήσεων μισθών και συντάξεων. Το σημαντικότερο όμως που πρέπει να αντιμετωπίσουν ο επόμενος πρωθυπουργός και το οικονομικό επιτελείο του είναι η ακρίβεια, η οποία παραμένει «αγκάθι» για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ο κίνδυνος μιας νέας γενιάς κόκκινων δανείων λόγω της αύξησης των επιτοκίων, αλλά και οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες που θα τεθούν από την Ευρωπαϊκή Ενωση και θα αποτυπωθούν στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που θα καταθέσει στις Βρυξέλλες η νέα κυβέρνηση.
Νέο μεσοπρόθεσμο
Η αναθεώρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα αποτελέσει οδηγό για το τι θα προβλέπει το νέο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής για τα έτη 2024-2027 το οποίο θα πρέπει να καταθέσει η ελληνική πλευρά στην Κομισιόν το επόμενο διάστημα.
Βασική πρόβλεψη θα είναι η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων στο 2%, με αποτύπωση των βασικών δημοσιονομικών περιθωρίων και ενσωμάτωση μόνιμων φοροελαφρύνσεων. Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να βάλει φρένο στις αλόγιστες παροχές αλλά και να επαναφέρει τους αυστηρούς κανόνες δημοσιονομικής πολιτικής από το 2024, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ζήτημα, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών, να επανέλθει η χώρα μας σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας.
Αυξήσεις μισθών – μείωση εισφορών
Στοίχημα για την επόμενη κυβέρνηση θα αποτελέσει η αύξηση μισθών του ιδιωτικού τομέα, η οποία εν πολλοίς θα προκύψει από την περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας αλλά και τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.
Τόσο ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Αλέξης Τσίπρας έχουν αναφερθεί στο θέμα των αυξήσεων των μισθών. Σε πρόσφατη ομιλία του ο Πρωθυπουργός παραδέχθηκε ότι «οι μισθοί στη χώρα μας, παρά τις αυξήσεις, εξακολουθούν να είναι χαμηλοί», επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι «μπορούμε να πετύχουμε μέσα στην επόμενη τετραετία οι αμοιβές στο Δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα να αυξηθούν τουλάχιστον κατά 25%. Είναι εφικτός στόχος και μπορούμε να τον πετύχουμε» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει ότι ο κατώτατος μισθός πρέπει να φθάσει στα 880 ευρώ (από 780 ευρώ σήμερα), να θεσπιστεί ετήσια τιμαριθμική αναπροσαρμογή, να ξεπαγώσουν οι τριετίες κ.τ.λ.
Την ίδια στιγμή μεταφέρεται για μετά τις εκλογές η νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,6 μονάδες που είχε δεσμευθεί η παρούσα κυβέρνηση, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες στο τραπέζι υπάρχουν προτάσεις για περαιτέρω μείωση κατά 2-3 ποσοστιαίες μονάδες μετά τις εκλογές.
Τεκμήρια – τέλος επιτηδεύματος
Δύο σημαντικοί «φάκελοι» οι οποίοι θα απασχολήσουν την επόμενη κυβέρνηση είναι η πλήρης κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος που επιβαρύνει πάνω από 1.000.000 ελεύθερους επαγγελματίες και μικρομεσαίες αλλά και μεγάλες επιχειρήσεις αλλά και η σταδιακή μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης.
Η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος μπορεί να γίνει σε βάθος διετίας-τριετίας, ενώ τα τεκμήρια που επιβαρύνουν ετησίως 2 εκατομμύρια πολίτες αναμένεται να καταργηθούν σταδιακά εντός της επόμενης τετραετίας και να παραμείνουν μόνο για κραυγαλέες περιπτώσεις χαμηλών εισοδημάτων.
Αναδρομικά – αυξήσεις συντάξεων
Με πολιτική απόφαση αναμένεται να δοθεί λύση μετά τις εκλογές στο μέτωπο των αναδρομικών των συνταξιούχων που δεν είχαν προσφύγει στη Δικαιοσύνη για την περίοδο Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016 για τις περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και τα κομμένα δώρα. Την ίδια στιγμή είναι κλειδωμένη η «μόνιμη» αύξηση των συντάξεων -στο τέλος κάθε έτους -, με τη λειτουργία του μηχανισμού ο οποίος θα προσδιορίζει το ύψος των αυξήσεων. Ετσι στις αρχές του 2024 αναμένεται νέα αύξηση των συντάξεων κατά 3,4%, ενώ ενδέχεται να προκύψει – συμπληρωματικά -επιπλέον αύξηση 0,3% λόγω απόκλισης των στοιχείων του 2022. Η διορθωτική αύξηση θα καθοριστεί μετά το καλοκαίρι με βάση τα τελικά στοιχεία για την πορεία της οικονομίας που θα επικυρωθούν από τη Eurostat. Επίσης, προωθείται η μείωση του ποσοστού παρακράτησης της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης που επιβάλλεται σε συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ κλιμακωτά και κυμαίνεται από 3% έως 14%.
Νέες αντικειμενικές αξίες
Εως τα τέλη του 2023 αναμένεται να έχουν προσδιοριστεί οι νέες τιμές ζώνης σε χιλιάδες περιοχές που ακόμη παραμένουν εντός σχεδίου αλλά εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού. Ο αριθμός των νέων ζωνών που θα προκύψουν και θα καλύπτουν μαζί με τις υφιστάμενες το σύνολο της επικράτειας αναμένεται να ανέλθει σε 2.167, όπως έχει υπολογιστεί αρμοδίως. Παράλληλα, μετά τις εκλογές αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις για τις προσφυγές περίπου 170 δήμων (σε σύνολο 332 σε ολόκληρη την επικράτεια) κατά των τελευταίων αυξήσεων των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων. Υπάρχουν ενστάσεις οι οποίες είναι αρκετά εμπεριστατωμένες και θα πρέπει η αρμόδια επιτροπή να τις λάβει σοβαρά υπόψη και να προχωρήσει σε ουσιαστική αξιολόγησή τους. Οι όποιες αλλαγές πραγματοποιηθούν θα επηρεάσουν τον ΕΝΦΙΑ του 2024.
Μέτρα κατά ακρίβειας
Το ενδεχόμενο να υπάρξει ένα νέο πρόγραμμα Fuel Pass 3 που θα λειτουργήσει ως ανάχωμα στις αυξημένες τιμές της βενζίνης αλλά και να παραταθεί για δύο-τρεις μήνες το Μarket Pass, το οποίο θα καλύψει μέρος της ακρίβειας που παρατηρείται στα είδη διατροφής, αφήνουν ανοιχτό κυβερνητικά στελέχη. Οι όποιες όμως αποφάσεις θα ληφθούν μετά τις εκλογές.
Τα στοιχεία του πληθωρισμού, και ιδιαίτερα αυτά που αφορούν τις τιμές των τροφίμων, είναι άκρως απογοητευτικά, με τα ποσοστά να είναι διπλάσια ή και τριπλάσια του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή, ενώ για μία ακόμα φορά η τιμή της αμόλυβδης βρίσκεται κοντά στα 2 ευρώ.
Κόκκινα δάνεια – προστασία πρώτης κατοικίας
Αντιμέτωποι με νέες αυξήσεις επιτοκίων θα βρεθούν οι δανειολήπτες τους επόμενες μήνες και η επόμενη κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί μια πιθανή νέα γενικά κόκκινων δανείων αλλά και έναν νέο γύρο πλειστηριασμών που θα πλήξει μεταξύ άλλων και κατηγορίες πολιτών που μέχρι πριν από μερικούς μήνες μπορούσαν να αποπληρώσουν τις οφειλές τους και πλέον αδυνατούν.
Επίσης, το στοίχημα για την επόμενη κυβέρνηση είναι να δημιουργηθεί επιτέλους αυτός ο ειδικός φορέας στον οποίο θα μεταβιβάζονται ακίνητα πολιτών που χρεοκοπούν, ώστε στη συνέχεια να συνεχίσουν να μένουν σε αυτά καταβάλλοντας ένα χαμηλό ενοίκιο και ύστερα από 12 έτη να μπορούν να τα αγοράσουν και πάλι.
