Πρόσφατα τέθηκε σε ισχύ ο νόμος 4935/2022 με τίτλο «Κίνητρα ανάπτυξης επιχειρήσεων, μέσω συνεργασιών και εταιρικών μετασχηματισμών». Βασική επιδίωξη του νομοθέτη, όπως εκφράζεται στην αιτιολογική έκθεση του νόμου, είναι η προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων, η αύξηση της παραγωγικότητάς τους, η αντιμετώπιση της «νηπιακής θνησιμότητας» των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και η επίτευξη οικονομιών κλίμακας μέσω της παροχής φορολογικών κινήτρων.
Ο νόμος θεσπίζει φορολογικά κίνητρα που αφορούν τους μετασχηματισμούς (συγχώνευση, διάσπαση, μετατροπή) επιχειρήσεων που ρυθμίζονται από το βασικό νομοθέτημα περί εταιρικών μετασχηματισμών (Ν. 4601/2019) και καταλαμβάνει και τις «ειδικές» περιπτώσεις των μετασχηματισμών που προβλέπονται από τις διατάξεις των Ν.Δ. 1297/1972, Ν. 2166/1993 και Ν. 4172/2013. Οι σημαντικότερες ρυθμίσεις του νόμου συνοψίζονται στα εξής:
1 Παρέχεται (υπό προϋποθέσεις που αφορούν μετασχηματισμούς «μικρομεσαίων επιχειρήσεων») το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, κατά ποσοστό 30%, τα οποία προκύπτουν:
l στη νέα εταιρεία, ήτοι στην εταιρεία που προκύπτει από οποιασδήποτε μορφής μετασχηματισμό,
l σε κάθε συνεργαζόμενο πρόσωπο στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων,
l στη νέα εταιρεία σε περίπτωση εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία.
2 Απαλλάσσεται (υπό προϋποθέσεις) από τον φόρο εισοδήματος το εισόδημα που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας σε τρίτο.
3 Διατηρούνται σε ισχύ υπέρ της νέας εταιρείας οι διοικητικές άδειες σε περίπτωση εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία.
4 Προβλέπεται ειδικό φορολογικό καθεστώς κάθε πράξης ή συμφωνίας που αφορά μετασχηματισμό επιχείρησης.
5 Επιτρέπεται σε περιπτώσεις απόκτησης εταιρικών συμμετοχών σε άλλη εταιρεία έκπτωση δαπανών που πραγματοποιούνται για τον σκοπό της απόκτησης εταιρικών συμμετοχών.
6 Τροποποιούνται – συμπληρώνονται οι διατάξεις για τη μεταφορά ζημιάς από τις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις στον ισολογισμό της νέας εταιρείας και ρυθμίζεται χρονικά η δυνατότητα εφαρμογής της απαλλαγής από τον φόρο εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών τα οποία προκύπτουν στην περίπτωση μετασχηματισμού επιχειρήσεων οποιασδήποτε μορφής.
7 Εξειδικεύονται οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή κάθε σχετικής με συγχώνευση ή μετατροπή πράξης ή συμφωνίας από τον φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου σε περιπτώσεις εταιρικού μετασχηματισμού και εφαρμογής των διατάξεων του ΝΔ 1297/1972.
8 Απαλλάσσεται κάθε σχετική με μετασχηματισμό πράξη ή συμφωνία και από τον φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου σε περιπτώσεις εταιρικού μετασχηματισμού και εφαρμογής των διατάξεων του Ν. 2166/1993.
Ο νέος νόμος αναμένεται να έχει θετικό αναπτυξιακό αποτύπωμα, αφού βραχυπρόθεσμα μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων, ιδίως των μικρών και μεσαίων, είτε μέσω της συμμετοχής τους σε οποιασδήποτε μορφής μετασχηματισμό είτε μέσω της μεταξύ τους σύναψης συμβατικών σχέσεων δεσμευτικού χαρακτήρα, ή της από κοινού ίδρυσης νέων νομικών προσώπων ή οντοτήτων. Μακροπρόθεσμα, δε, μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της παραγωγικότητας όλων των επιχειρήσεων, αφού στοχεύει στην αύξηση του μεγέθους των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και στην επιδίωξη οικονομιών κλίμακας.
Ο κ. Ηλίας Κοϊμτζόγλου είναι διαχειριστής εταίρος της Δικηγορικής Εταιρείας Κοϊμτζόγλου – Μπακάλης – Βενιέρης – Λεβέντης, μέλος του Διεθνούς Δικτύου Δικηγορικών Εταιρειών Deloitte Legal.
