Η δυναμική που αναπτύσσουν τα δυο μεγάλα λιμάνια της χώρας, με «ναυαρχίδα» τον Πειραιά, καθώς και το μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον για μικρότερους λιμένες, όπως της Αλεξανδρούπολης, της Καβάλας, του Βόλου, του Λαυρίου, καθρεφτίζει τη μεγάλη ευκαιρία εξέλιξης της Ελλάδας σε διεθνές logistics hub. Ευκαιρία που για πολλούς είναι και η τελευταία.
Η γεωγραφική θέση αποτελεί μεν πλεονέκτημα, όμως δεν αρκεί, καθώς οι παγκόσμιες εμπορικές ροές βρίσκουν πάντα πρόσφορα μονοπάτια για να την παρακάμψουν.
Η ιστορική επίδοση του Πειραιά για το 2018 με 4,41 εκατ. εμπορευματοκιβώτια φέρνει πιο κοντά τον στόχο της Cosco να γίνει το μεγαλύτερο λιμάνι της Μεσογείου, αναβαθμίζοντας τον διαμετακομιστικό ρόλο της χώρας. Μεγαλόπνοα πλάνα υπάρχουν, η ανάπτυξη όμως των απαραίτητων υποδομών, όπως περιφερειακοί οδικοί άξονες, σιδηρόδρομος, περιφερειακά λιμάνια, εμπορευματικά κέντρα, προχωρεί αργά.
Ανησυχία
Μάλιστα, σε πρόσφατο δελτίο του ο ΣΕΒ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου χαρακτηρίζοντας τους ρυθμούς ανάπτυξης των εμπορευματικών υποδομών μη συμβατούς πλέον με τα τεκταινόμενα στη διεθνή οικονομία, τη στιγμή που τα logistics είναι από τους νευραλγικότερους τομείς της ελληνικής οικονομίας.
Η ανθεκτικότητα του κλάδου των logistics μέσα στην κρίση είναι αξιοσημείωτη, ενώ ήδη παρουσιάζονται σημάδια ανάκαμψης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΒ, ο κλάδος παράγει το 6,1% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ η συνολική συνεισφορά του (άμεση και έμμεση) στο ΑΕΠ ανέρχεται σε 9,6%. Απασχολεί το 4,7% των απασχολούμενων (περίπου 200.000 άτομα), ενώ στην τριετία 2015-2017 η απασχόληση μισθωτών στον κλάδο αυξήθηκε με υπερδιπλάσιους ρυθμούς από ό,τι στο σύνολο της οικονομίας (+2,5% έναντι +1,2%).
Οι αναπτυξιακές προοπτικές των logistics φέρνουν στο προσκήνιο το κατ’ εξοχήν για την Ευρώπη μέσο εμπορευματικών μεταφορών, τον σιδηρόδρομο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, οι σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές στην ΕΕ σημείωσαν το 2017 άνοδο κατά 3,2%. Χώρες όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Λιθουανία και η Ρουμανία σημείωσαν βελτίωση, ενώ και για την Ελλάδα τα τονοχιλιόμετρα αυξήθηκαν σε 358 εκατ. έναντι 254 εκατ. την προηγούμενη χρονιά.
Οι μεταφορές
Για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ οι μεταφορές με block trains παρουσίασαν αύξηση κατά 4% το πρώτο δεκάμηνο του 2018, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2017, καθώς διακινήθηκαν 1.442 block trains, έναντι 1.382 block trains το 2017. Σύμφωνα δε με στελέχη της εταιρείας, η ιδιωτικοποίηση του λιμένα Θεσσαλονίκης επανεκκίνησε τις σιδηροδρομικές μεταφορές μεταλλευμάτων, λιγνίτη και σιδηρόπλακων προς πΓΔΜ και Κόσοβο, καθώς και λαμαρινών από πΓΔΜ προς Θεσσαλονίκη.
Παράλληλα, νέοι «παίκτες» τοποθετούνται ήδη στο σιδηροδρομικό ταμπλό. Η Βόρεια Ελλάδα προσελκύει – προς ώρας τουλάχιστον – το μεγαλύτερο ενδιαφέρον καθώς εξελίσσεται σε διαμετακομιστικό κόμβο εμπορευμάτων και ενέργειας. Αναμένεται η ολοκλήρωση του βασικού σιδηροδρομικού άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης να διευρύνει το πεδίο του ανταγωνισμού. Χαρακτηριστικά, μέσα στο 2019, αναμένεται να δούμε τα πρώτα δρομολόγια της PEARL, του σιδηροδρομικού βραχίονα της Cosco, στις ελληνικές ράγες.
Στο Θριάσιο
Παράλληλα, η κάθοδος της Rail Cargo Logistics Goldair στο Θριάσιο με την ανάπτυξη του εμπορευματικού κέντρου από την κοινοπραξία της μητρικής Goldair με την ΕΤΒΑ-ΒΙΠΕ, αλλά και με την προοπτική αξιοποίηση του Θριασίου ΙΙ θεωρείται ευλόγως δεδομένη. Εν τω μεταξύ, η πρώτη αμιγώς ιδιωτική εταιρεία που δραστηριοποιήθηκε στη χώρα, έχοντας ως ορμητήριο επί του παρόντος τη Θεσσαλονίκη, πρόκειται σε βάθος 5ετίας να επενδύσει 20 εκατ. ευρώ, με στόχο την ενίσχυση των εμπορευματικών ροών Ελλάδας – Κεντρικής Ευρώπης.
Αδεια λειτουργίας σιδηροδρομικής επιχείρησης έχει λάβει ακόμη η Μakios Logistics με έδρα επίσης τη Θεσσαλονίκη. Οι τελευταίοι όμως μήνες έφεραν και ρουμανικό αέρα, με τα φορτία του λιμανιού της Θεσσαλονίκης να βρίσκονται στο επίκεντρο. Μετά την κατάθεση φακέλου στη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) από την Grup Feroviar Roman SA για την απόκτηση πιστοποιητικών ασφαλείας, καθώς διαθέτει ευρωπαϊκή σιδηροδρομική άδεια, την ίδια διαδικασία έχει ακολουθήσει η TEF Logistica Feroviara SRL. Η εταιρεία, η οποία εγκατέστησε επίσης υποκατάστημα στην Ελλάδα, εκτιμά ότι με τη λήψη του πιστοποιητικού θα δραστηριοποιηθεί στη χώρα μας στις αρχές του 2019.
Με αυστριακές μηχανές
Με όχημα τη Rail Cargo Logistics Goldair, οι Αυστριακοί Σιδηρόδρομοι (OBB) μπαίνουν στο δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη, με στόχο σε δεύτερη φάση να ξεκινήσουν διεθνή δρομολόγια προς την Κεντρική Ευρώπη, πιθανότατα με προορισμό τη Βιέννη. Η ελληνοαυστριακή κοινοπραξία έκανε την έκπληξη και κατέθεσε αίτημα στη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) για να λάβει άδεια επιβατικών σιδηροδρομικών μεταφορών για τον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη.
