Να τετραγωνίσουν τον κύκλο οικονομικά και πολιτικά προσπάθησαν Βρετανία και ΕΕ γύρω από το περιβόητο «Βορειοϊρλανδικό Πρωτόκολλο», το ειδικό καθεστώς δηλαδή που διέπει τη Βόρεια Ιρλανδία και το οποίο ήταν εξαρχής ένα από τα μεγάλα σημεία τριβής του Brexit. Ο βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν συμφώνησαν σε μια χαλαρότερη εφαρμογή των κοινοτικών κανόνων στη Βόρεια Ιρλανδία και στην ουσιαστική εμπορική και οικονομική ένωσή της με τη Βρετανία.
Οι δύο «γραμμές»
Το «πλαίσιο του Ουίνδσορ» (Windsor framework), όπως ονομάστηκε η συμφωνία, φέρνει πιο κοντά στο Λονδίνο τη βορειοϊρλανδική επαρχία, δίχως να υψώνει «τείχη» με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, που μετέχει ως γνωστόν στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Χάρη στην «πράσινη γραμμή» ροής των εμπορευμάτων που συμφωνήθηκε, τρόφιμα, φάρμακα και άλλα αγαθά θα διακινούνται μεταξύ Βρετανίας και Βόρειας Ιρλανδίας με τις ελάχιστες γραφειοκρατικές διατυπώσεις και υποτυπώδεις ελέγχους.
Αγαθά όμως που προέρχονται από τη Βρετανία και προορίζονται για να συνεχίσουν το ταξίδι τους νοτιότερα, στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, άρα και στην ΕΕ, θα ακολουθούν την «κόκκινη γραμμή» και θα υπόκεινται σε αυστηρότερους ελέγχους.
Πέρα από τις δύο «γραμμές», η νέα συμφωνία παρέχει στο τοπικό Κοινοβούλιο (Συνέλευση) τη δυνατότητα παρέμβασης στους κανόνες της ΕΕ, που θα εξακολουθήσουν να ρυθμίζουν εξειδικευμένα ζητήματα στο βορειότερο τμήμα της Ιρλανδίας, παρότι αποτελεί μέρος της βρετανικής επικράτειας. Κάτι που ανοίγει τον δρόμο για επανέναρξη των λειτουργιών της Συνέλευσης που έχουν ανασταλεί μετά την αποχώρηση του εθνικιστικού Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος (DUP). «Η νέα συμφωνία θα αφήσει τη Βόρεια Ιρλανδία να απολαμβάνει τα καλύτερα και των δύο κόσμων, να διατηρήσει το καθεστώς της στο Ηνωμένο Βασίλειο καθώς και να απολαμβάνει ευκαιρίες από την ενιαία αγορά της ΕΕ» τόνισε ο Σούνακ.
Σημαντική στιγμή
«Η νέα σελίδα στις σχέσεις μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών θα μπορούσε να έχει ευεργετικά αποτελέσματα για τη ρύθμιση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και για τους βρετανούς επιστήμονες, οι οποίοι ενδέχεται να μπορέσουν πλέον να επανενταχθούν στο πρόγραμμα Horizon των 96 δισ. ευρώ της ΕΕ» σημειώνουν οι «Financial Times», που χαρακτηρίζουν τη συμφωνία ως «σημαντική στιγμή για τη Βρετανία μετά το Brexit». Η εφημερίδα θεωρεί ότι η συμφωνία ανοίγει επίσης τον δρόμο στη Βρετανία για να ενταχθεί στη Συνολική και Προοδευτική Συμφωνία για τη Συνεργασία των Χωρών του Ειρηνικού (CPTPP). Πρόκειται για την εμπορική συμφωνία έντεκα χωρών της αμερικανικής ηπείρου, της Ασίας και της Ωκεανίας (Καναδάς, Μεξικό, Χιλή, Περού, Ιαπωνία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Μαλαισία, Μπρουνέι, Σιγκαπούρη και Βιετνάμ).
Μεγάλος κερδισμένος
Χώρες όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία και το Μεξικό θεωρούσαν τις τελωνειακές εκκρεμότητες της Βόρειας Ιρλανδίας ως εμπόδιο για την ένταξη της Βρετανίας στην CPTPP, καθώς αυτή θα δημιουργούσε προηγούμενο για τη μελλοντική ένταξη άλλων χωρών με ανάλογα ζητήματα, όπως είναι η Κίνα. Οι «FT» αναφέρουν «υποψίες» ότι οι ΗΠΑ ενθάρρυναν τις αντιρρήσεις των εν λόγω χωρών για τη συμμετοχή της Βρετανίας στην CPTPP δίχως λύση του Βορειοϊρλανδικού.
Ο βρετανικός Τύπος θεωρεί ότι ο μεγαλύτερος κερδισμένος από τη συμφωνία με την ΕΕ θα είναι ο Ρίσι Σούνακ, η δημοτικότητα του οποίου έχει κάνει τεράστια βουτιά τους τελευταίους μήνες. Υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα καταφέρει να «περάσει» τη συμφωνία από τις εθνικιστικές Συμπληγάδες και της Βόρειας Ιρλανδίας και της Βρετανίας, ότι θα πείσει δηλαδή να την εγκρίνουν τόσο το DUP όσο και η αντιευρωπαϊκή πτέρυγα του κόμματός του, που αριθμεί 21 βουλευτές.
Ειδικότερα, για να εγκριθεί η συμφωνία με την ΕΕ από το βρετανικό Κοινοβούλιο θα πρέπει να δώσει πρώτα το πράσινο φως το Συντηρητικό Κόμμα, που όμως εμφανίζεται για άλλη μια φορά απολύτως διχασμένο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κάποιοι ακραίοι εθνικιστές έφθασαν να κατηγορούν το βασιλιά Κάρολο για εκτροπή από τα μοναρχικά του καθήκοντα επειδή υποδέχθηκε και πρόσφερε τσάι στη Φον ντερ Λάιεν στο Παλάτι – θεώρησαν ότι εμμέσως ο άναξ τοποθετήθηκε πολιτικά υπέρ της συμφωνίας. Ο βρετανικός Τύπος υπολογίζει ότι θα απαιτηθούν ίσως και δύο εβδομάδες έως ότου καταλήξουν σε συμφωνία οι Συντηρητικοί. Και για να επιτευχθεί αυτό σημαντικό ρόλο ίσως διαδραματίσει ο πρώην ηγέτης των Τόρις και πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος δεν στήριξε μεν αναφανδόν τη συμφωνία αλλά φέρεται να έχει αποφασίσει «να μην αντιταχθεί σε αυτή», σύμφωνα με την «Evening Standard».
Τα καλύτερα
«Η νέα συμφωνία θα αφήσει τη Βόρεια Ιρλανδία να απολαμβάνει τα καλύτερα και των δύο κόσμων, και του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ενωσης» δήλωσε ο βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ
