Ήταν τέτοια εποχή, πριν από δύο χρόνια, όταν για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης, η λέξη «μέρισμα» ακούγεται ξανά στις τηλεδιασκέψεις των τραπεζικών διοικήσεων με τους αναλυτές, στο πλαίσιο της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων του 2022.
Σε αυτές τις παρουσιάσεις γίνεται ξεκάθαρο από τους CEOs των τεσσάρων συστημικών ομίλων ότι η επιβράβευση των μετόχων μετά την ολοκλήρωση ενός ευρέος κύκλου μετασχηματισμού αποτελεί προτεραιότητα.
Εν τέλει το Εποπτικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) ανάβει κόκκινο για επιστροφή κεφαλαίου σε μετρητά, ενώ επιτρέπει μόνο στη Eurobank να προχωρήσει στην επαναγορά ενός μικρού πακέτου μετοχών από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), ως πρώτο βήμα για την αποκρατικοποίηση του συστήματος.
Η κανονικότητα
Τίθενται ωστόσο οι βάσεις για την επιστροφή στην κανονικότητα. Αυτή προϋποθέτει την επανεκκίνηση της ανταμοιβής των επενδυτών στις ελληνικές τράπεζες, οι οποίοι όχι μόνο έχουν να δουν το χρώμα του χρήματος για περισσότερο από 15 έτη, αλλά υπέστησαν σε δύο γύρους ανακεφαλαιοποίησης, το 2013 και το 2015, την εξαΰλωση επί της ουσίας των χαρτοφυλακίων τους.
Αναμφίβολα κλειδί σε αυτή την προσπάθεια αποτελεί το καθάρισμα των τραπεζικών βιβλίων από τα κόκκινα δάνεια και η επαναφορά μετά από 10 και πλέον έτη των δεικτών καθυστερήσεων σε μονοψήφια επίπεδα.
Το κόστος αυτής της προσαρμογής για τους συστημικούς ομίλους τη διετία 2020-2021 υπήρξε βαρύ, με τις ζημιές να ξεπερνούν αθροιστικά τα 6 δισ. ευρώ. Ωστόσο, πλέον ο ορίζοντας είναι ανοιχτός.
Με προίκα τα καθαρά κέρδη ύψους 3,7 δισ. ευρώ του 2022, που οδηγεί στην οργανική δημιουργία κεφαλαίου και με τις προοπτικές ευοίωνες για το επιτοκιακό εισόδημα, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής, οι τράπεζες δείχνουν έτοιμες για την απόλυτη σύγκλιση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Εν προκειμένω, η παραγωγή κερδοφορίας δεν είναι αρκετή. Θα πρέπει μέρος της να αρχίσει να αποδίδεται στους μετόχους.
Οι νέοι στόχοι
Τα τριετή επιχειρησιακά πλάνα που ανακοινώνονται είναι ιδιαίτερα φιλόδοξα. Παρά ταύτα, όχι μόνο επιβεβαιώνονται, αλλά οι περισσότεροι κρίσιμοι χρηματοοικονομικοί στόχοι υπερκαλύπτονται.
Ετσι, για το 2023 οι τέσσερις μεγάλοι του κλάδου ανακοινώνουν καθαρή κερδοφορία 3,6 δισ. ευρώ, με ταυτόχρονη περαιτέρω μείωση των κόκκινων δανείων και ενίσχυση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας. Ο SSM, διαβλέποντας τη μεγάλη πρόοδο, τους επιτρέπει να κάνουν το πρώτο βήμα επιβράβευσης των μετόχων τους.
Το 2024 λοιπόν διανέμονται συνολικά 875 εκατ. ευρώ, η πλειονότητα σε μετρητά (814 εκατ. ευρώ) και ένα μικρό μέρος με επαναγορά ιδίων μετοχών (61 εκατ. ευρώ από την Alpha Bank).
Επιστρέφεται με τον τρόπο αυτόν το 25% του καθαρού αποτελέσματος του 2023. Πρόκειται βέβαια για ποσοστό που υπολείπεται σημαντικά του μέσου ευρωπαϊκού όρου. Επόμενο στοίχημα λοιπόν για τις τράπεζες αποτελεί η ενίσχυσή του. Αυτό επιτυγχάνεται έναν χρόνο αργότερα.
Οι τράπεζες στη χρήση του 2024 όχι μόνον αυξάνουν την καθαρή τους κερδοφορία πάνω από τα 4,3 δισ. ευρώ, αλλά όπως φαίνεται έχουν πείσει και τον επόπτη για μεγαλύτερη ανταμοιβή των μετόχων.
Στις προ 10ημέρου παρουσιάσεις τους γίνεται γνωστή η πρόταση που θα υποβληθεί στις επερχόμενες ετήσιες γενικές συνελεύσεις. Σύμφωνα με αυτήν, η επιβράβευση θα φτάσει τα 1,91 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 44% των κερδών τού 2024. Από αυτά, 1,24 δισ. ευρώ θα καταβληθούν σε μετρητά και τα υπόλοιπα θα αξιοποιηθούν σε προγράμματα επαναγοράς ιδίων μετοχών.
Οι προοπτικές
Ακόμη πιο φιλόδοξοι είναι οι στόχοι για την τριετία 2025-2027. Με βάση τα επιχειρησιακά πλάνα της περιόδου, η ανταμοιβή θα ενισχυθεί περαιτέρω. Για εφέτος, από τη μία πλευρά αναμένεται αύξηση της καθαρής κερδοφορίας στα 4,5-4,6 δισ. ευρώ και από την άλλη ενίσχυση του ποσοστού διανομής τουλάχιστον στο 50%. Αυτό σημαίνει ότι οι μέτοχοι έχουν να αναμένουν μια επιβράβευση της τάξης των 2,3 δισ. ευρώ.
Σε ανάλογα, αν όχι σε υψηλότερα επίπεδα, εκτιμάται ότι θα κινηθούν τα μερίσματα και κατά τις χρήσεις 2026-2027. Αν επαληθευτούν οι προβλέψεις, η συνολική ανταμοιβή σε μια τετραετία (2024-2027) θα προσεγγίσει τα 9 δισ. ευρώ. Οι τραπεζικές διοικήσεις έκαναν δε ξεκάθαρο στην επενδυτική κοινότητα ότι οι κινήσεις αξιοποίησης του πλεονάζοντος κεφαλαίου για τη μεγέθυνση του ενεργητικού μέσω εξαγορών από εδώ και στο εξής δεν θα ανατρέψουν τα σχέδια ούτε για το επίπεδο των καθαρών κερδών ούτε για το ποσοστό διανομής τους.
4,43 δισ. ευρώ καθαρά κέρδη πέτυχαν οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι στη χρήση του 2024
