Περισσότερα από 874 εκατ. ευρώ προσδοκά να εισπράττει κάθε χρόνο το υπουργείο Οικονομικών από την ξαφνική και απροειδοποίητη αύξηση της φορολογίας στους ελεύθερους επαγγελματίες, με την καθιέρωση νέου συστήματος προσδιορισμού ελάχιστου εισοδήματος. Ουσιαστικά θα τους επιβάλλεται φόρος επί ενός εισοδήματος που δεν θα προκύπτει από τα παραστατικά-τιμολόγια που έχουν εκδώσει, αλλά από ένα ελάχιστο εισόδημα που το κράτος το προσδιορίζει σε ετήσια βάση στα 10.920 ευρώ (780 ευρώ επί 14 μήνες) και θα απαιτεί από όλους έναν ελάχιστο φόρο 1.102 ευρώ.
Εξαιρούνται από αυτή τη διαδικασία οι αγρότες και τα «μπλοκάκια», καθώς επίσης και όσοι είναι μέτοχοι σε ΙΚΕ, ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ, ΑΕ.
Ωστόσο, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Βήματος της Κυριακής», η κυβέρνηση λαμβάνει σοβαρά τα σκληρά μηνύματα σημαντικής μερίδας της αγοράς και ετοιμάζει ένα μερικό λίφτινγκ στις αρχικές εξαγγελίες ώστε να περιοριστούν οι επιβαρύνσεις που θα υποστούν περίπου 473.000 ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι από τον νέο τρόπο φορολόγησής τους.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Βήματος της Κυριακής» μία από τις διορθώσεις που μπορεί να πραγματοποιήσει το υπουργείο Οικονομικών είναι να περιοριστεί το ποσοστό προσαύξησης του ελάχιστου εισοδήματος σε περίπτωση επαγγελματιών με πολλά χρόνια προϋπηρεσίας από 30% κατ’ ανώτατο στο 20% ή και λιγότερο.
Τα εισοδήματα
Με το νέο σύστημα φορολογίας όποιος ελεύθερος επαγγελματίας δηλώνει ετήσια εισοδήματα-κέρδη κάτω από τον κατώτατο μισθό νεοπροσλαμβανόμενου στον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή 780 ευρώ/μήνα Χ 14 μήνες = 10.920 ευρώ, τότε θα καλείται να πληρώσει φόρο σαν να είχε ετήσιο εισόδημα τουλάχιστον αυτό το ποσό.
Σε περίπτωση που κάποιος έχει κάνει έναρξη εργασιών πριν από αρκετά χρόνια, τότε για κάθε τριετία πέραν της αρχικής θα προσαυξάνεται αυτό το ελάχιστο εισόδημα κατά 10% με ανώτατη προσαύξηση 30%.
Το ίδιο θα συμβαίνει ανάλογα με το συνολικό κόστος μισθοδοσίας που καταβάλλει σε περίπτωση που απασχολεί έναν ή περισσότερους εργαζομένους. Πάντως, κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης αμοιβής λαμβάνονται υπόψη τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία του αυτοαπασχολουμένου.
Αξίζει να τονιστεί ότι το νέο σύστημα αφορά τα εισοδήματα που θα αποκτηθούν εφέτος και θα δηλωθούν το 2024. Κατά συνέπεια, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών πιέζει κατά κάποιον τρόπο τους επαγγελματίες το τελευταίο δίμηνο του έτους να εμφανίσουν από μόνοι τους τα πραγματικά εισοδήματα που εισπράττουν για να μη χρειαστεί να τους επιβληθεί φόρος βάσει του νέου τεκμαρτού προσδιορισμού και το βασικότερο, για να μην μπουν στο διευρυμένο δείγμα ελέγχων που θα πραγματοποιήσει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.
Σήμερα το 71% των ελεύθερων επαγγελματικών εμφανίζει εισόδημα κάτω από 10.920 ευρώ, δηλαδή χαμηλότερο από τον κατώτατο μισθό, οι μισοί (47%) πληρώνουν φόρο έως 1.000 ευρώ τον χρόνο και το 27% πληρώνουν από 1.000-3.000 ευρώ.
Με το νέο σύστημα η κατάσταση αλλάζει δραστικά σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών καθώς μέχρι 1.000 ευρώ θα πληρώνει το 17% και το 54% (διπλάσιοι σε σχέση με πριν) θα πληρώνει από 1.000 έως 3.000 ευρώ.
Μάλιστα, είναι τέτοια η εισπρακτική σφοδρότητα του μέτρου που ακόμη και αν καταργηθεί το τέλος επιτηδεύματος, πάλι το κράτος θα εισπράττει σημαντικά ποσά κάθε χρόνο που υπολογίζονται σε 606 εκατ. ευρώ από 874 εκατ. ευρώ που είναι ο αρχικός σχεδιασμός.
Σημειώνεται ότι λόγω της τεκμαρτής αύξησης των εισοδημάτων οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα χάσουν συνολικά 100 εκατ. ευρώ από τη χορήγηση επιδομάτων (τέκνων, στέγασης, ελάχιστο εγγυημένο κτλ.) τα οποία θα μοιραστούν στους πραγματικούς δικαιούχους.
Τι δηλώνεται
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 71% των ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνει εισόδημα χαμηλότερο από τον κατώτατο μισθό, ενώ το 4% πληρώνει το 50% των φόρων στη συγκεκριμένη κατηγορία φορολογουμένων.
Με την υλοποίηση της μεταρρύθμισης, σε σύνολο 735.320 ελεύθερων επαγγελματιών, οι 138.000 θα έχουν μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά 560 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας, οι 124.000 δεν θα έχουν επιβάρυνση ή ελάφρυνση και οι 473.000 θα πληρώσουν μεγαλύτερο φόρο, κατά μέσο όρο 1.444 ευρώ ο καθένας.
Αρα όσοι δηλώνουν πραγματικά εισοδήματα πάνω από το όριο που καθόρισε το υπουργείο Οικονομικών, θεωρούνται συνεπείς και θα έχουν μηδενική επίπτωση ή ωφελούνται από τη μείωση του τέλους επιτηδεύματος, ενώ όσοι δήλωναν λιγότερα από τον κατώτατο μισθό επιβαρύνονται ουσιαστικά με σχεδόν δύο κατώτατους μισθούς.
Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Κωστή Χατζηδάκη, το σύστημα της «ελάχιστης αμοιβής» που θεσπίζεται αντανακλά στην ελάχιστη αξία της προσωπικής εργασίας του αυτοαπασχολουμένου στην επιχείρησή του. Το εισόδημα δηλαδή που τεκμαίρεται ότι έχει προσωπικά ο ίδιος, αποκομίζοντας κάτι περισσότερο από τον εργαζόμενο που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό. Αυτό μόνο το εισόδημα φορολογείται. Σε κάθε περίπτωση, το τεκμήριο είναι μαχητό. Και επίσης προβλέπονται σειρά συγκεκριμένων εξαιρέσεων, μειώσεων και απαλλαγών όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις.
Ποιοι εξαιρούνται
Το τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής είναι μαχητό. Μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο εφόσον μπορεί να αποδείξει με βάση πραγματικά στοιχεία (λόγοι ανωτέρας βίας, στρατιωτική θητεία, νοσηλεία, κ.λπ.) ότι τα κέρδη του ήταν λιγότερα.
Επίσης, προβλέπεται μείωση της ελάχιστης αμοιβής στις εξής περιπτώσεις: στους ελεύθερους επαγγελματίες με αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80% (μείωση 50%) και σε εκείνους που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία τους σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους (μείωση 50%).
Ειδικά οι ελεύθεροι επαγγελματίες με νεοσύστατη επιχειρηματική δραστηριότητα τα τρία πρώτα χρόνια απαλλάσσονται πλήρως από την ελάχιστη αμοιβή. Για τον τέταρτο χρόνο θα ισχύει μείωση της ελάχιστης αμοιβής κατά 67% και για τον 5ο χρόνο κατά 33%.
Νωρίτερα η σταδιακή κατάργηση τέλους επιτηδεύματος
Το τέλος επιτηδεύματος μειώνεται άμεσα από το 2024 κατά 50% για όσους δηλώνουν πραγματικά εισοδήματα υψηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, ενώ όσοι δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από την ελάχιστη αμοιβή, θα έχουν μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 25%. Το τέλος επιτηδεύματος θα καταργηθεί σε ορίζοντα διετίας.
Παραδείγματα
– Εστω νέος αυτοαπασχολούμενος που έχει κάνει έναρξη εργασιών μέσα στο 2021 και δηλώνει 3.000 ευρώ εισόδημα. Είχε 270 ευρώ φόρο και θα συνεχίσει να έχει τον ίδιο φόρο χωρίς αλλαγή.
– Εστω αυτοαπασχολούμενος που έχει κάνει έναρξη εργασιών πριν από 15 χρόνια και δήλωσε το 2022 εισόδημα 1.500 ευρώ. Με την εφετινή φορολογική δήλωση πλήρωσε φόρο 135 ευρώ και 650 ευρώ τέλος επιτηδεύματος (σύνολο 785 ευρώ). Με το νέο σύστημα το ελάχιστο εισόδημα που θα πρέπει να έχει αποκτήσει κατά το τρέχον έτος είναι 14.196 ευρώ (10.920 ελάχιστο εισόδημα συν 30% για τα χρόνια που εργάζεται) και θα επιβαρυνθεί το 2024 με την υποβολή της φορολογικής δήλωσης με φόρο κλίμακας 1.823 ευρώ συν 487,5 τέλος επιτηδεύματος, σύνολο 2.310,5 ευρώ. Κατά συνέπεια, για τον συγκεκριμένο επαγγελματία προκύπτει πρόσθετη επιβάρυνση μέσα σε έναν χρόνο 1.525 ευρώ.
Αντιδράσεις
Ναι στην πάταξη της φοροδιαφυγής, όχι στη στοχοποίηση των μικρών και των αυτοαπασχολουμένων επισημαίνει το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο της Αθήνας με ανακοίνωσή του, ενώ και οι δικηγόροι αντιδρούν στο νέο μέτρο της κυβέρνησης για καθιέρωση ελάχιστης ετήσιας αμοιβής (κέρδους) πάνω στο οποίο θα επιβάλλεται φόρος.
Με δήλωσή του, ο πρόεδρος του ΒΕΑ κ. Παύλος Ραβάνης εκφράζοντας τη θέση του επί των ρυθμίσεων του νομοσχεδίου δηλώνει μεταξύ άλλων ότι «χρειάζεται να προστατευτεί η κοινωνική ισορροπία, να υπάρχουν πραγματικά ίσες ευκαιρίες στην άσκηση της επιχειρηματικότητας. Ζητάμε να υπάρχει σεβασμός στον ελεύθερο επαγγελματία και την οικογενειακή επιχείρηση, που αποτελεί την πλειοψηφία στη χώρα. Να απαιτήσουμε όλοι να επιβαρύνονται με αυτό που τους αναλογεί οι πραγματικά έχοντες και όσοι αισχροκερδούν. Να προστατευτεί τελικά και ο μικρομεσαίος επαγγελματίας και επιχειρηματίας, που πλήττεται επί σειρά ετών κρίσης, σε βαθμό επιβίωσης, από την ανεξέλεγκτη ακρίβεια και από αθέμιτες τακτικές μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων».
Τι αλλάζει με το φορολογικό νομοσχέδιο
ΠΑΡΑΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ
Επιβράβευση πολιτών που θα καταγγέλλουν φοροδιαφυγή
Οι πολίτες που καταγγέλλουν παραποιημένες ταμειακές μηχανές μέσω της εφαρμογής «Appodixi» θα λαμβάνουν ως επιβράβευση το δεκαπλάσιο της αξίας της συναλλαγής για την οποία έγινε η καταγγελία, με ελάχιστο τα 100 ευρώ και μέγιστο τις 3.000 ευρώ. Προϋπόθεση για την καταβολή της αμοιβής είναι μετά την καταγγελία να γίνει έλεγχος και να επιβληθεί στην επιχείρηση πρόστιμο για παραβίαση της ταμειακής.
Την ίδια στιγμή, οι φορολογικοί έλεγχοι (εντός ή εκτός των επαγγελματικών εγκαταστάσεων των φορολογουμένων) θα μπορούν να καταγράφονται για λόγους διαφάνειας με κάμερες, ύστερα από προηγούμενη ενημέρωση των φορολογουμένων. Το οπτικοακουστικό υλικό θα φυλάσσεται για έξι μήνες και μετά θα καταστρέφεται.
Την ίδια στιγμή θεσμοθετείται η πληρωμή της πλειονότητας των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων (επιδόματα τέκνων, επίδομα γέννησης, επιδόματα ανεργίας) μέσω χρεωστικών καρτών.
Σε συνδυασμό με τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, το μέτρο αποκλείει τη διοχέτευση των επιδομάτων προς την παραοικονομία. Παράλληλα, το πρόστιμο για αγορές αξίας πάνω από 500 ευρώ με μετρητά, το οποίο σήμερα είναι 100 ευρώ διαμορφώνεται στο εξής στο διπλάσιο της αξίας της απόδειξης.
