Μηδενικούς λογαριασμούς ρεύματος και κέρδος από την περίσσεια ηλεκτρικής ενέργειας που δεν καταναλώνεται θα έχουν από τα τέλη Αυγούστου οι ένοικοι μιας μικρής πολυκατοικίας οκτώ διαμερισμάτων στον Ταύρο Αττικής. Για καλή τους τύχη, το κτίριο στον Ταύρο επιλέχθηκε από το Ελληνικό Ινστιτούτο Παθητικού Κτιρίου, σε συνεργασία με τον Δήμο Μοσχάτου και την Greenpeace, ανακαινίζεται ενεργειακά και στα τέλη του καλοκαιριού θα παράγει περισσότερο ρεύμα από όσο καταναλώνει.

Χάρη στα φωτοβολταϊκά που εγκαθίστανται αυτές τις ημέρες στη στέγη του, θα καλύπτεται το 200% των αναγκών της πολυκατοικίας σε ρεύμα και οι ιδιοκτήτες της θα πωλούν το πλεόνασμα. Ειδικότερα, με την εγκατάσταση όλων των νέων τεχνολογιών σε αυτήν τη μικρή τυπική εργατική πολυκατοικία της δεκαετίας του ’70, των 750 τετραγωνικών μέτρων, οι ένοικοι θα καταναλώνουν 19.200 kWh (κιλοβατώρες) ετησίως για όλες τις ενεργειακές τους ανάγκες, δηλαδή θέρμανση, ψύξη, ζεστό νερό κ.λπ. Μάλιστα, η θερμοκρασία στους εσωτερικούς χώρους θα διατηρείται κατά τους χειμερινούς μήνες τουλάχιστον στους 20oC (βαθμούς Κελσίου) και το καλοκαίρι το πολύ στους 25oC.

Η ενεργειακή θωράκιση

Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά στο «Βήμα» ο μηχανικός κ. Στέφανος Παλλαντζάς από το Ελληνικό Ινστιτούτο Παθητικού Κτιρίου, οι ένοικοι κατανάλωναν και πριν την ανακαίνιση περίπου τις ίδιες κιλοβατώρες. Ωστόσο, σε αρχικές μετρήσεις που είχαν γίνει στο κτίριο τον Ιανουάριο του 2022, εντός των διαμερισμάτων μετρήθηκε θερμοκρασία 11oC. Οι ένοικοι δεν μπορούσαν να διατηρήσουν συνθήκες θερμικής άνεσης εντός των κατοικιών διότι το κτίριο ήταν ένα ενεργειακό «σουρωτήρι» και καθώς ανήκουν στα ευάλωτα νοικοκυριά δεν άντεχαν επιπλέον ενεργειακό κόστος για ψύξη – θέρμανση.

Στα τέλη του καλοκαιριού, τα ηλιακά συστήματα στην ταράτσα θα παράγουν 34.148 kWh τον χρόνο, εκ των οποίων 19.200 kWh θα καλύπτουν τη ζήτηση. Τις 14.948 kWh που θα περισσεύουν οι ένοικοι θα τις πωλούν. «Με τις σημερινές τιμές ρεύματος, περίπου 0,07 λεπτά, υπολογίζεται ότι θα κερδίζουν περί τα 1.050 ευρώ τον χρόνο» επισημαίνει ο κ. Παλλαντζάς. Η ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου υλοποιήθηκε δωρεάν, στο πλαίσιο ευρωπαϊκού προγράμματος (RINNO), με την υποστήριξη εταιρειών του κατασκευαστικού κλάδου.

Σε μετρήσεις που είχαν γίνει στο κτίριο τον Ιανουάριο του 2022, εντός των διαμερισμάτων μετρήθηκε θερμοκρασία 11°C. Αυτό διότι το κτίριο ήταν ενεργειακό «σουρωτήρι»

Είναι ωστόσο εφικτή η μετατροπή ενός παλιού κτιρίου σε ενεργειακά ουδέτερο, δίχως δωρεές; Σύμφωνα με τον κ. Παλλαντζά, οι τρόποι είναι δύο: με χρηματοδότηση ή με την εμπλοκή Εταιρειών Ενεργειακών Υπηρεσιών (Energy Service Companies – ESCO), των οποίων τον ρόλο συχνά αναλαμβάνουν και εταιρείες προμήθειας ρεύματος. Δίχως δωρεές, η ενεργειακή αναβάθμιση της πολυκατοικίας στον Ταύρο θα κόστιζε 201.000 ευρώ, ήτοι 363 ευρώ/τ.μ. Με δεδομένο ότι κάθε διαμέρισμα είναι περίπου 70 τ.μ., το κόστος υπολογίζεται στα 25.000 ευρώ για το καθένα.

«Ο μέσος όρος επιδότησης στα προγράμματα «Εξοικονομώ» είναι 22.000 ευρώ για παρεμβάσεις που δεν επιτυγχάνουν μηδενική κατανάλωση. Με λίγα παραπάνω χρήματα μπορεί να καλυφθεί 100% το κόστος για τη μετατροπή τους σε παθητικά κτίρια, όπως έγινε στην Ιταλία ή στη Βουλγαρία» αναφέρει ο κ. Παλλαντζάς. Και προσθέτει: «Ακόμη και με τις γενναίες επιδοτήσεις έως 85% του «Εξοικονομώ 2021″ δεν καταφέραμε ανακαινίσεις σε πολυκατοικίες, διότι πάντα κάποιος διαφωνούσε να συνεισφέρει το 15%».

Απόσβεση στη 15ετία

Ομως δεν είναι απαραίτητο να περιμένουν οι πολίτες το Δημόσιο να βάλει το χέρι στην τσέπη. «Η δουλειά μπορεί να γίνει με μια ESCO ή από τον προμηθευτή ενέργειας που παρέχει τέτοιες υπηρεσίες. Σε ένα κτίριο σαν του Ταύρου θα μπορούσε να βάλει τα 200.000 ευρώ μια τέτοια εταιρεία και σε 20 χρόνια να πάρει πίσω το κεφάλαιο και να βγάλει και κέρδος πάνω από 30%» λέει ο κ. Παλλαντζάς. Και εξηγεί: «Στα 15 χρόνια θα πάρει πίσω το κεφάλαιο εισπράττοντας τα χρήματα που έως σήμερα οι ένοικοι της πολυκατοικίας καταβάλλουν στον πάροχο ενέργειας, δηλαδή 12.000 ευρώ τον χρόνο, συν τα 1.050 ευρώ από την πώληση της έξτρα παραγόμενης ενέργειας από το φωτοβολταϊκό, συνολικά πάνω από 13.000 ευρώ τον χρόνο. Σε άλλα πέντε έτη θα βγάλει το κέρδος του».

Σε αυτά τα χρόνια, οι καταναλωτές θα πληρώνουν ακριβώς ό,τι και σήμερα – και μάλιστα με κλειδωμένη τιμή – με όφελος ένα πλήρως ανακαινισμένο σπίτι. Μετά την εικοσαετία θα έχουν μηδενικούς λογαριασμούς και τη δαπάνη για τις εργασίες συντήρησης. Αν μάλιστα οι ανακαινίσεις γίνουν σε μεγαλύτερη κλίμακα (παράλληλα σε πολλές πολυκατοικίες, σε μια γειτονιά, ένα οικοδομικό τετράγωνο ή ακόμη και σε έναν δήμο), τότε το κέρδος είναι πολλαπλάσιο. Σύντομα ξεκινά μελέτη για την ανακαίνιση όλων των συγκροτημάτων πολυκατοικιών και κοινωνικών κατοικιών της ευρύτερης περιοχής Ταύρου – Μοσχάτου – Καλλιθέας – Δρουγουτίου.

Δύο νέα «Εξοικονομώ»

Δύο νέα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών αναμένονται εντός του 2024. To πρώτο, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 60 εκατ. ευρώ από κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα αφορά μόνο «ευάλωτα» νοικοκυριά και εκτιμάται ότι θα δημοσιευθεί το επόμενο διάστημα ενώ ο οδηγός για το μεγάλο ετήσιο «Εξοικονομώ 2024», ύψους περίπου 870 εκατ. ευρώ (από ΕΣΠΑ και RePowerEu), υπολογίζεται ότι θα είναι έτοιμος στα τέλη του έτους.

Στο πρώτο αξιολόγηση των αιτήσεων που θα υποβάλουν τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος θα γίνεται με τη μέθοδο άμεσης διαδικασίας «First In, First Out», δηλαδή βάσει σειράς προτεραιότητας όπως αυτή προκύπτει από την ημερομηνία και την ώρα της οριστικής τους υποβολής. Η μέση επιδότηση εκτιμάται περίπου στα 12.500 ευρώ για κάθε δικαιούχο και έχει υπολογιστεί ότι το πρόγραμμα θα επιδοτήσει εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης σε περίπου 5.000 φτωχά νοικοκυριά.

Οσο για το «Εξοικονομώ 2024», κεντρικός άξονας των παρεμβάσεων θα είναι η τοποθέτηση αντλιών θερμότητας, με αυξημένη επιδότηση για την εγκατάστασή τους, ενώ στις επιλέξιμες δαπάνες θα παραμείνουν και οι παρεμβάσεις που προέβλεπαν τα προηγούμενα προγράμματα. Παράλληλα, παρατάσεις έχουν δοθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) έως την 21η Ιουλίου στην προθεσμία ολοκλήρωσης εργασιών για αιτήσεις του «Εξοικονομώ 2021» και έως τις 5 Ιουλίου στο τρέχον «Εξοικονομώ 2023» για την υποβολή της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου, για τις καταρχήν επιλέξιμες αιτήσεις του πρώτου κύκλου.

Η ενεργειακή ανακαίνιση

  • 554 τ.μ. οι ωφέλιμοι χώροι οκτώ διαμερισμάτων

Κόστος ανακαίνισης:

  • 201.000 ευρώ

Κόστος ανακαίνισης ανά τ.μ.:

  • 363 ευρώ

Παραγωγή φωτοβολταϊκών στη στέγη:

  • 34.148 kWh (κιλοβατώρες)

Κατανάλωση ενέργειας:

  • 19.200 kWh

Πλεόνασμα ενέργειας:

  • 14.948 kWh

Κόστος λογαριασμών ρεύματος σήμερα:

  • 12.000 ευρώ ετησίως

Κέρδος από την πώληση της έξτρα ενέργειας:

  • 1.050 ευρώ ετησίως

Απόσβεση επένδυσης:

  • 15,4 έτη

Σύμβαση εταιρείας ενεργειακών υπηρεσιών:

  • 20 έτη