Δέκα «γκουρού» σκιαγραφούν το επενδυτικό τοπίο του 2019

Η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, η μετάβαση από την ποσοτική χαλάρωση (QE) στην ποσοτική σύσφιγξη (QT), η άνοδος του πολιτικού ρίσκου και των γεωπολιτικών κινδύνων υπονομεύουν την επενδυτική εμπιστοσύνη, με αποτέλεσμα να αναμένεται ένα δύσκολο έτος για τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία, σύμφωνα και με τις  εκτιμήσεις 10 γκουρού των αγορών που σκιαγραφούν τον επενδυτικό χάρτη του 2019.

Η διατήρηση των περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει να είναι ο πρώτος στόχος για τη χρονιά που μόλις ανέτειλε, αφού στο τέλος του οικονομικού κύκλου είναι μια καλή στιγμή οι επενδυτές να προστατεύσουν την περιουσία τους, ανέφερε μεταξύ άλλων ο David Bailin της Citi Private Bank. Τα μετρητά επίσης και η τοποθέτησή τους για την παραγωγή εισοδήματος, ελέω των αυξανόμενων επιτοκίων,  είναι πια περισσότερο πολύτιμα. Ορισμένες αγορές μετοχών θα ανακάμψουν μετά την υπερβολική προεξόφληση της παγκόσμιας  επιβράδυνσης, ενώ αν και δεν αναμένεται ύφεση στις ΗΠΑ το 2019, αυξάνονται οι κίνδυνοι υπερθέρμανσης το 2020.

Το 2019 η παγκόσμια οικονομία θα επιβραδύνει, οι κεντρικές τράπεζες θα διευρύνουν τη νομισματική σύσφιξη, η μεταβλητότητα στις αγορές  θα συνεχιστεί, ενώ βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής αναφορικά με  το πώς οι επενδυτές σκέφτονται να διαχειριστούν τους πολιτικούς κινδύνους, εκτιμά ο Mark Haefele, επικεφαλής επενδύσεων του Global Wealth Management της ελβετικής τράπεζας UBS. Αν αμβλυνθούν οι ανησυχίες αναφορικά με τις εμπορικές εντάσεις Κίνας – ΗΠΑ, τότε οι τιμές αρκετών περιουσιακών στοιχείων θα αυξηθούν. Αν οι ΗΠΑ επιλέξουν τη σύγκρουση, τότε οι επενδυτές θα ζητήσουν υψηλότερα ασφάλιστρα κινδύνου. Παράλληλα, αν η Fed δεν επιδείξει ευελιξία, διακινδυνεύοντας υπερβολική σύσφιγξη, οι αγορές θα αντιδράσουν ανάλογα.

Τα σενάρια

Σύμφωνα με το βασικό σενάριο για το 2019, η παγκόσμια ανάπτυξη επιβραδύνει, ενώ οι συνεχιζόμενες εμπορικές εντάσεις, η αυστηρότερη νομισματική πολιτική και η αβεβαιότητα για την ανάπτυξη διατηρούν υψηλή τη μεταβλητότητα. Οι μετοχές σημειώνουν αποδόσεις 0% -5% σε Ευρώπη και ΗΠΑ, με την ισοτιμία ευρώ – δολαρίου να κινείται στο 1,15-1,20 καθώς εξομαλύνεται η νομισματική πολιτική (η ΕΚΤ αναμένεται να αυξήσει τα επιτόκια καταθέσεων στο 0% από το -0,4%). Στο πτωτικό σενάριο, οι εμπορικές διαμάχες μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας προκαλούν επιβράδυνση στην Κίνα, αβεβαιότητα και περιορισμό του παγκόσμιου εμπορίου. Οι αμερικανικές μετοχές υποχωρούν 5% -10%, οι κινεζικές μετοχές κατά 20% – 25%, με το δολάριο να διαπραγματεύεται στο 1,10 σε σχέση με το ευρώ.

Στο αρνητικό σενάριο ο πληθωρισμός των ΗΠΑ αυξάνεται ραγδαία, η Fed αναγκάζεται να αυξήσει επιθετικά τα επιτόκια οδηγώντας σε μια επίπεδη ή ανεστραμμένη καμπύλη των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων και σε ένα «ξεπούλημα» των μετοχών, ενώ το δολάριο ενισχύεται κάτω από 1,10 ως προς το ευρώ. Μια αμερικανική ύφεση εμφανίζεται στις αρχές του 2020.

Κίνα και ΗΠΑ

Στο θετικό σενάριο οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ σημειώνουν πρόοδο, οι δασμοί περιορίζονται, ενώ αν και οι εμπορικές εντάσεις παραμένουν, οι δύο χώρες καταλήγουν σε ανακωχή. Οι μετοχές σημειώνουν άνοδο 15%, ενώ το δολάριο υποχωρεί στο 1,20-1,25 ως προς το ευρώ. Σε ένα ακόμη θετικό σενάριο, το ΑΕΠ της Κίνας επανέρχεται σε ρυθμούς 6,6% -6,8% και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών υπερβαίνει τα 100 δισ. δολ. Οι κινεζικές μετοχές σημειώνουν άνοδο 15%-20%, ενώ κέρδη σημειώνουν και τα ομόλογα των αναδυομένων αγορών (EMBIGD), καθώς τα spreads μειώνονται κατά 310 μονάδες βάσης. Η ισοτιμία του δολαρίου με το κινεζικό γουάν διαμορφώνεται στο 6,50.

O Andrew Sheets, στρατηγικός αναλυτής της Morgan Stanley, εκτιμά ότι το 2019 θα είναι ένα δύσκολο έτος με μεγάλες διακυμάνσεις για τις αγορές. Οι αναλυτές της τράπεζας συστήνουν ουδέτερη προς μειωμένη θέση για τις μετοχικές αγορές, ουδέτερη θέση για τα ομόλογα και αυξημένη θέση στα μετρητά. Στις μετοχικές αγορές αναμένουν αποδόσεις 8% από τις αναδυόμενες αγορές, ενώ για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη τα περιθώρια ανόδου στο βασικό σενάριο περιορίζονται στο 4%. Στο πτωτικό σενάριο, όπου η bear market κάνει την εμφάνισή της, οι απώλειες παγκοσμίως θα ξεπεράσουν το 20%.

Νέες πιέσεις

Η μακροχρόνια ανοδική αγορά (bull market) αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2019, εκτίμησε η Candace Browning της BofA Merrill Lynch Global Research, προβλέποντας πως οι πιέσεις στις αγορές που σημειώθηκαν στο τέλος του 2018 θα συνεχιστούν σημειώνοντας το χαμηλό τους στο α’ εξάμηνο του νέου έτους. Η ίδια και η ομάδα της αναμένουν μια χρονιά με μέτρια κέρδη στις μετοχές και στα εταιρικά ομόλογα, ένα ασθενέστερο δολάριο, τη διεύρυνση των πιστωτικών spreads και επίπεδη καμπύλη αποδόσεων ή την αντιστροφή της, σηματοδοτώντας τον περιορισμό της ρευστότητας και τα πολύ ψηλότερα επίπεδα μεταβλητότητας. Η αμερικανική τράπεζα εμφανίζεται αρνητική για τις μετοχές, τα ομόλογα και το δολάριο, ενώ είναι θετική στα μετρητά και τα εμπορεύματα, συστήνοντας long (ανοδικές) θέσεις σε όσους ποντάρουν στη μεταβλητότητα των αγορών.

Η επιδείνωση των προοπτικών της παγκόσμιας ανάπτυξης και η επιβράδυνση του εμπορίου, απόρροια και των εμπορικών πολέμων ιδίως μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ, επηρεάζουν τη ζήτηση για τα εμπορεύματα, εκτιμά ο Ed Morse, επικεφαλής του τμήματος εμπορευμάτων της Citi. Σύμφωνα με τις συστάσεις του τμήματος εμπορευμάτων της αμερικανικής τράπεζας για το 2019 συστήνεται «αγορά» στο παλλάδιο και στη ζάχαρη, «ουδέτερη θέση προς αγορά» σε αλουμίνιο, χαλκό, μόλυβδο, νικέλιο, χρυσό, λευκόχρυσο, ασήμι και καλαμπόκι, «ουδέτερη θέση» σε σόγια και σιτάρι, «ουδέτερη θέση προς πώληση» σε πετρέλαιο (Brent, WTI) και αέριο ΗΠΑ, ψευδάργυρο, θερμικό άνθρακα, κακάο και καφέ και «πώληση» σε κοβάλτιο, λίθιο, αέριο ΕΕ, σιδηρομετάλλευμα και σε άνθρακα οπτανθρακοποίησης (coking coal).

Η ευκαιρία

Για τον Jurrien Timmer της Fidelity Investments, η αύξηση των εταιρικών κερδών στις ΗΠΑ θα επιβραδυνθεί και η Fed ενδέχεται να αυξήσει μία ή δύο φορές τα επιτόκια. Τα ομόλογα φαίνονται καλά σε αυτό το περιβάλλον. Οι μετοχές θα πρέπει να τα πάνε καλύτερα από ό,τι το 2018. Η καλύτερη ευκαιρία θα πρέπει να είναι στις μετοχές αναδυόμενων αγορών.

Το βασικό σενάριο είναι ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί μεν αλλά θα συνεχιστεί, όπως θα επιβραδυνθεί και η ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας, ενώ αναμένονται χλιαρές μεν αλλά θετικές αποδόσεις από τις μετοχές διεθνώς, ανέφερε η Kristina Hooper, επικεφαλής παγκόσμιας στρατηγικής αγορών της Invesco.

Αν ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας τελειώσει γρήγορα, η παγκόσμια ανάπτυξη μπορεί να είναι μεγαλύτερη, όπως μεγαλύτερες μπορεί να είναι και οι αποδόσεις στα χρηματιστήρια – ειδικά αν η Fed επιλέξει να ρίξει τους τόνους. Αντιστοίχως, αν ο εμπορικός πόλεμος με την Κίνα κλιμακωθεί, η παγκόσμια ανάπτυξη μπορεί να δεχθεί περαιτέρω πιέσεις, οι οποίες πιθανότατα θα επηρεάσουν και τα χρηματιστήρια – ειδικά αν η Fed δεν ρίξει πολύ τους τόνους. Προτιμά μετοχές  αναδυόμενων αγορών, μετοχών τεχνολογίας, μετοχών που πληρώνουν μερίσματα σε παγκόσμιο επίπεδο και εναλλακτικών περιουσιακών στοιχείων, όπως η ακίνητη περιουσία, τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και τα εμπορεύματα – ειδικά ο χρυσός.

Η πιθανότητα παύσης στην άνοδο των αμερικανικών επιτοκίων αποτελεί βασική πηγή αβεβαιότητας για το 2019, σύμφωνα τον Richard Turnill, επικεφαλής επενδυτικής στρατηγικής της BlackRock.  Οι αγορές δείχνουν ευάλωτες στο ενδεχόμενο η επόμενη ύφεση να μην είναι τελικά τόσο μακριά, ενώ οι εμπορικές εντάσεις αναμένεται να αντικατοπτρίζονται πλέον πιο έντονα στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων. Στις μετοχές επιλέγει ποιότητα: ταμειακές ροές, βιώσιμη ανάπτυξη και καθαροί ισολογισμοί. Οι ΗΠΑ είναι μία από τις περιοχές που προτιμά, ενώ οι μετοχικοί τίτλοι των αναδυόμενων αγορών προσφέρουν σήμερα μεγαλύτερη ανταμοιβή για το ρίσκο που αναλαμβάνει κανείς. Στην αγορά ομολόγων προσθέτει αμερικανικά κρατικά ομόλογα σαν «έρμα» για την αντιστάθμιση τυχόν απότομων αλλαγών καθώς πλησιάζει το τέλος του οικονομικού κύκλου. Προτιμά ομόλογα μικρής έως μέσης διάρκειας.

Το πολιτικό ρίσκο

Για την Tina Fordham, πολιτική αναλύτρια της Citigroup, μπορεί τα προηγούμενα χρόνια η ποσοτική χαλάρωση να εξηγούσε τις συγκρατημένες αντιδράσεις των αγορών στους πολιτικούς κινδύνους, σήμερα όμως, το τέλος του αποκαλούμενου «QE» επαναφέρει το πολιτικό ρίσκο στο επίκεντρο των αγορών. Από την άλλη πλευρά, οι εμπορικές εντάσεις ΗΠΑ – Κίνας θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τις αγορές, καθώς αποτελούν μέρος ενός μεγαλύτερου πολιτικού παιχνιδιού, στο οποίο οι δυο τους μάχονται για την πολιτική και οικονομική υπεροχή, αφού για τις ΗΠΑ η Κίνα είναι πλέον ο  «στρατηγικός ανταγωνιστής».

Οι αγορές επηρεάζονται επίσης και από το αποκαλούμενο ρίσκο του «Vox Populi» («φωνή λαού»), το οποίο ενισχύεται από τις εισοδηµατικές ανισότητες, αλλά και τις ανησυχίες που δημιούργησε η παγκοσµιοποίηση στην παγκόσµια µεσαία τάξη, σε µια στιγµή που ο αριθµός των εκλογικών αναµετρήσεων, των µαζικών διαδηλώσεων, των κυβερνητικών ανατροπών και ο πολλαπλασιασµός ακραίων πολιτικών σχηµατισµών αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια ραγδαία. Κοινή συνισταμένη των εκτιμήσεων είναι πως οι παραπάνω εξελίξεις ενισχύουν την αποπαγκοσμιοποίηση, αντιστρέφοντας το ισχυρότερο κύμα παγκοσμιοποίησης που γνώρισε ο κόσμος μετά την κατάρρευση του τείχους του Βερολίνου.

Τον αυξανόμενο αντίκτυπο που έχουν οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία σημειώνει και ο Frank Kelly, διευθυντικό στέλεχος της Deutsche Bank. Ως κυρίαρχες προκλήσεις για το 2019 αναφέρει μεταξύ άλλων την άνοδο του λαϊκισμού, συνεπεία και των δημογραφικών πιέσεων σε Ευρώπη και ΗΠΑ, την ανάδυση της Κίνας σε παγκόσμια πολιτική και στρατιωτική υπερδύναμη και την έμφαση που δίνει στη δημιουργία του πρότζεκτ-μαμούθ του νέου Δρόμου του Μεταξιού («Οne Belt, one Road Initiative»).

Η Τουρκία

Παράλληλα έχουμε τον νέο ρόλο της Τουρκίας που δοκιμάζει τις αντοχές τής σχέσης της με το ΝΑΤΟ, προσπαθώντας όμως παράλληλα να κερδίσει σε άλλα μέτωπα, αλλά και τις εξελίξεις στο Ιράν όπου παρά τα οικονομικά προβλήματα, η πίεση από την επιβολή κυρώσεων ενδέχεται στην πραγματικότητα να στηρίξει τους σκληροπυρηνικούς. Επίσης έχουμε το πρόγραμμα «Οραμα 2030» της Σαουδικής Αραβίας για τη μετατροπή της από πανίσχυρη πετρελαϊκή οικονομία σε τεχνολογική δύναμη ως το 2030.

Αναφορικά με τις εξελίξεις στη Ρωσία σημειώνει την αυξανόμενη ένταση στην Αζοφική Θάλασσα, υπενθυμίζοντας ότι το ένα τέταρτο (ποσοστό 25%) του ΑΕΠ της Ουκρανίας προέρχεται από χάλυβα, που εξάγεται από την Αζοφική. Η Ρωσία αρχίζει να «πνίγει» αυτή τη διαδρομή. Στην Ευρώπη πάλι έχουμε τις εξελίξεις με το Brexit, την Ιταλία, τις αλλαγές στη γερμανική πολιτική σκηνή, αλλά και τον αντίκτυπο της «νέας Βραζιλίας» και της βύθισης της Βενεζουέλας στο νότιο ημισφαίριο. Εως ότου οι ηγέτες αρχίσουν να μιλούν για τις τεράστιες κοινωνικές και πολιτισμικές μετατοπίσεις με εποικοδομητικό τρόπο, τα λαϊκιστικά κινήματα θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται και να κερδίζουν δυναμική (momentum).

Το τέλος του bull market

Καθώς ο οικονομικός κύκλος ωριμάζει, οι επενδυτές αναρωτιούνται εάν ήρθε το τέλος τοςυ bull market (μακροχρόνια ανοδική αγορά) ή τι περιθώρια υπάρχουν ακόμη στον πρόσφατο 10ετή ανοδικό κύκλο των αγορών.

Οπως επισημαίνουν οι αναλυτές, ιστορικά, όταν τα επιτόκια ανεβαίνουν στην περιοχή του 2,5%-3% (κάτι που αναμένεται να γίνει το 2019), υπάρχει μεγάλος κίνδυνος χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης και πτώση των χρηματιστηρίων κατά 25%.

Η bull market ολοκληρώνεται το 2019, εκτίμησε η BofA/ML, ενώ για τη UBS η επόμενη bear market (μακροχρόνια πτωτική αγορά) δεν αναμένεται να είναι τόσο βίαιη όπως κατά τις δύο τελευταίες «αγορές αρκούδων», δηλαδή αυτή του 2000 με τη «φούσκα» του «dot.com» και την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση του 2007.

Οπως εκτιμά η επόμενη bear market, όταν τελικά έρθει, θα οδηγήσει σε απώλειες κοντά στον μέσο όρο στην περιοχή του 25% -30% για τις μετοχές παγκοσμίως από το υψηλό του κύκλου.