Υπό τη δαμόκλειο σπάθη της Κομισιόν που θέτει «κόφτη» στις οριζόντιες επιδοτήσεις των τιμολογίων ρεύματος θα βρεθεί ο επόμενος υπουργός που θα καθίσει, μετά τις 26 Μαΐου, στην… ηλεκτρική καρέκλα του υπουργείου Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Αν και θα αναλάβει τα καθήκοντά του σε μια περίοδο που οι τιμές της ενέργειας έχουν αποκλιμακωθεί, στην περίπτωση που η ενεργειακή κρίση αναζωπυρωθεί (όπως προβλέπουν πολλοί διεθνείς αναλυτές) τα νέα μέτρα στήριξης που θα απαιτηθούν θα πρέπει να στοχεύουν μόνο στην προστασία ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων ώστε, σύμφωνα με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκαν στην Τετάρτη, να είναι δημοσιονομικά ανεκτά.
Αλλαγή σκηνικού
Σε κάθε περίπτωση, η νέα πολιτική ηγεσία θα παραλάβει μια σταθερή λειτουργία της ενεργειακής αγοράς έως και τον Σεπτέμβριο καθώς λίγο πριν την πρώτη κάλπη με υπουργική απόφαση δόθηκε «τράτο» στα ισχύοντα μέτρα που περιλαμβάνουν τον μηχανισμό ανάκτησης των υπερεσόδων της ηλεκτροπαραγωγής από τη χονδρεμπορική αγορά και τη συνέχιση εάν χρειαστεί των επιδοτήσεων, διατηρώντας παράλληλα σε «ύπνωση» τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Όμως μετά τον Σεπτέμβριο το σκηνικό αλλάζει.
Για την παράταση του μηχανισμού αλλά και για τη συνέχιση της μεθοδολογίας καθορισμού τιμών στη λιανική ανά μήνα, έως τα τέλη του έτους, θα πρέπει η επόμενη κυβέρνηση να αναμένει απάντηση στο αίτημα που έχει αποστείλει η Ελλάδα στην Κομισιόν. Και όπως διαφαίνεται από τις συστάσεις των ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων την περασμένη εβδομάδα, δύσκολα θα δοθεί το «πράσινο φως». Ετσι, η νέα πολιτική ηγεσία θα πρέπει να διαμορφώσει τη στρατηγική της, εντός του επόμενου τριμήνου, με άξονα την κατεύθυνση της ΕΕ για απόσυρση των έκτακτων μέτρων στον ενεργειακό τομέα, με πρώτα τα λιγότερο στοχευμένα ώστε οι πόροι να διοχετευθούν στην αντιμετώπιση του ελλείμματος. Στην περίπτωση ενός νέου «σοκ» στις τιμές, τα όποια μέτρα θα πρέπει να στοχεύουν στην προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και να προωθούν κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας.
Ενεργειακή επάρκεια
Στο μέτωπο της ενεργειακής επάρκειας πάντως, το καλοκαίρι αναμένεται ότι θα είναι ήσυχο για τον επόμενο υπουργό Ενέργειας. Κατ’ αρχάς, στο ηλεκτρικό σύστημα προστέθηκαν το 2022 επιπλέον 1.610 MW (μεγαβάτ) Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Παράλληλα, τα υδάτινα αποθέματα στους ταμιευτήρες των υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ, παρά τον ξηρό χειμώνα, παραμένουν σε ικανοποιητικά επίπεδα και μπορούν να λειτουργήσουν ως εφεδρεία τις ημέρες αιχμής της ενεργειακής ζήτησης.
Κι αυτό διότι έγινε από τον ΑΔΜΗΕ κατάλληλη διαχείριση της παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας, η οποία το πρώτο τετράμηνο του 2023 ήταν μειωμένη κατά 31% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2022, ώστε στους ταμιευτήρες να υπάρχουν επαρκή νερά για το καλοκαίρι.Ικανοποιητικά είναι και τα αποθέματα λιγνίτη για τη λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων ενώ εντός των θερινών μηνών πιθανώς θα τεθούν σε εμπορική λειτουργία οι νέες μονάδες φυσικού αερίου της Mytilineos στη Βοιωτία και λιγνίτη της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα.
Τα υπερέσοδα
Στις εκκρεμότητες που θα πρέπει να διευθετήσει άμεσα η επόμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ περιλαμβάνεται η έκδοση της υπουργικής απόφασης που θα εξειδικεύει τη μεθοδολογία προσδιορισμού των υπερεσόδων των προμηθευτών ρεύματος, βάσει της οποίας θα προχωρήσει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων στους σχετικούς υπολογισμούς.
Επίσης, θα πρέπει να διαπραγματευτεί άμεσα με την ΕΕ το πόσο αέριο θα πρέπει να αποθηκεύσουν οι προμηθευτές αερίου για τον ερχόμενο χειμώνα σε Ιταλία και Βουλγαρία.
Ο «πονοκέφαλος»
Στο κεφάλαιο των ΑΠΕ μεγάλος θα είναι ο «πονοκέφαλος» για τη διαχείριση του ηλεκτρικού χώρου στα δίκτυα και την ταχεία εγκατάσταση μονάδων αποθήκευσης ενέργειας ώστε να «χωρέσει» περισσότερη πράσινη ενέργεια στο σύστημα, δίχως να καθίστανται αναγκαίοι οι περιορισμοί έγχυσης από νέες μονάδες ΑΠΕ που δημιουργούν γκρίνιες στην αγορά. Στοίχημα θα αποτελέσει και η αναθεώρηση του παρωχημένου ισχύοντος Ειδικού Χωροταξικού για τις ΑΠΕ, η οποία πήρε δεύτερη παράταση για το 2024 καθώς και η τελική έγκριση του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων που θα αποτυπώνει σε ποιες θαλάσσιες περιοχές της χώρας είναι δυνατή η ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών σταθμών.
