Λάδι, ψωμί, αβγά. Τρία από τα βασικά συστατικά της διατροφής των Ελλήνων, που πλέον πολλοί τα αγοράζουν με το «δελτίο», αφού οι τιμές τους έχουν γίνει απαγορευτικές, ενώ προβλέπεται να ανέβουν κι άλλο το προσεχές διάστημα, με όποιες συνέπειες μπορεί να έχει αυτό στην κατανάλωση.
Οταν στους 26 μήνες που οι τιμές των τροφίμων αυξάνονται οι καταναλωτές πληρώνουν ακριβότερα μέχρι και 51,38% μόνο για αυτά τα τρία βασικά είδη πρώτης ανάγκης, είναι σαφές ότι η αύξηση του μέσου μισθού κατά 12% το ίδιο διάστημα έχει ήδη απαξιωθεί, ενώ τα κυβερνητικά μέτρα ενίσχυσης των εισοδημάτων, όπως το Market Pass, αποτελούν «ασπιρίνες».
Αυξήσεις σε 100 προϊόντα
Πόσω μάλλον όταν επίκειται νέο «ράλι» ανατιμήσεων από τα τέλη του ερχόμενου Σεπτεμβρίου σε περισσότερα από 100 προϊόντα, με τις μεγαλύτερες – έως και 32% – στο παρθένο ελαιόλαδο.
«Οι τιμές θα πέσουν μόνο όταν μειωθεί σημαντικά ο όγκος πωλήσεων» εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, κάτι που αυτή τη στιγμή δεν διαφαίνεται και λόγω αυξημένων τουριστικών ροών. Ωστόσο κανείς δεν πιστεύει ότι θα επιστρέψουν στα προ ουκρανικής κρίσης επίπεδα.
Στάση αναμονής από τους φούρνους
Για το ψωμί, δεν αποκλείεται να δούμε και νέες υψηλότερες τιμές τους επόμενους μήνες. Οπως αναφέρει στο «Βήμα» ο κ. Μιχάλης Μούσιος, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος, οι τιμές των αλεύρων από τις 8 Αυγούστου αυξήθηκαν κατά 10%. Η εξέλιξη αυτή προμηνύει νέες ανατιμήσεις στο ψωμί; Ο κ. Μούσιος λέει ότι προς το παρόν οι φούρνοι θα κρατήσουν στάση αναμονής και δεν θα υπάρξουν άμεσα αυξήσεις στην τιμή του ψωμιού. Ωστόσο σημειώνει ότι δεν αποκλείεται να δούμε αυξήσεις στο συσκευασμένο ψωμί που πωλείται στα σουπερμάρκετ.
Ακριβότερο 80% το αλεύρι
Η τελευταία φορά που τα αρτοποιεία έκαναν αύξηση στο ψωμί ήταν τον Μάρτιο του 2022, όπως αναφέρει ο ίδιος, ενώ οι φούρνοι πληρώνουν το αλεύρι 80% ακριβότερα σε σχέση με τις αρχές του 2022, πριν ξεκινήσει ο ρωσοουκρανικός πόλεμος. Και αυτό γιατί, παρά την πτώση των διεθνών τιμών στο σιτάρι το 2022 και το 2023 (σ.σ.: μέχρι την ανατροπή της συμφωνίας της Μαύρης Θάλασσας στις 17 Ιουλίου εφέτος), οι τιμές των αλεύρων έχουν μειωθεί μόλις κατά 10% σε σύγκριση με πέρυσι τον Μάρτιο, επισημαίνει.
Η απόφαση της Ρωσίας και τα σιτηρά
Μετά την απόφαση της Ρωσίας να μη δεχθεί την ανανέωση της πρωτοβουλίας για την ασφαλή διέλευση των πλοίων που μεταφέρουν σιτηρά, το σιτάρι έφτασε σε υψηλό πέντε μηνών στις 25 Ιουλίου, στα 7,62 δολ./μπούσελ στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων του Σικάγου, έναντι 6,89 δολ./μπούσελ στις 24 Μαρτίου. Εκτοτε άρχισε να υποχωρεί και στις 22 Αυγούστου διαμορφώθηκε στα 6,27 δολ./μπούσελ.
Το έξτρα παρθένο ξεπερνά τα 10 ευρώ στα ράφια
Η τιμή του ελαιολάδου, «υγρός χρυσός» κατά τον Ομηρο, αγγίζει – και σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνά – τα 10 ευρώ το λίτρο στα ράφια των σουπερμάρκετ, από 7,70 το 2021 (+51,38%), ενώ ουδείς μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια πού μπορεί να φτάσει δεδομένων των ανατροπών στην ευρωπαϊκή παραγωγή εξαιτίας της κλιματικής κρίσης.
Ωστόσο, ειδικά στο ελαιόλαδο αυτή τη στιγμή η προσφορά έχει το πάνω χέρι και όχι η ζήτηση, μια και οι προβλέψεις για την επόμενη ελαιοκομική περίοδο είναι δυσοίωνες. Υπολογίζεται ότι η ευρωπαϊκή παραγωγή ελαιολάδου την περίοδο 2023/2024 σε Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα δεν θα ξεπεράσει το 1,5 εκατ. τόνο, σημαντικά κάτω από τον πενταετή μέσο όρο των 2,1 εκατ. τόνων. Και αυτό λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως οι καύσωνες τους προηγούμενους μήνες, αλλά και της κυκλικότητας της παραγωγής. Είναι ενδεικτικό ότι στη χώρα μας οι προβλέψεις για την ελαιοπαραγωγή εφέτος είναι της τάξης των 215.000-220.000 τόνων. Δηλαδή σε σχέση με την καλή περυσινή χρονιά, κατά την οποία η παραγωγή ελαιολάδου έφτασε τους 340.000 τόνους, θα καταγράψει μείωση κατά 36,5%.
Το τεράστιο ανατιμητικό ράλι που σημειώνεται στις τιμές παραγωγού λόγω της έλλειψης, όπως είναι φυσικό, οδηγεί σε ανατιμήσεις. Σύμφωνα με στελέχη του λιανεμπορίου, υπολογίζεται ότι μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα αρχίσουμε να βλέπουμε τιμές στο ράφι από 10,5 έως 13 ευρώ το λίτρο, ανάλογα με την ποιοτική κατηγορία.
Σημειώνεται ότι με βάση τον δείκτη τιμών φυτικής παραγωγής, που σημείωσε ρεκόρ 23 ετών τον Ιούνιο του 2023, η τιμή παραγωγού στο ελαιόλαδο κατέγραψε άνοδο κατά 71,1% σε σύγκριση με πέρυσι.
Την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ), οι τιμές παραγωγού για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο κυμάνθηκαν στην Κρήτη και στην Πελοπόννησο γύρω στα 8,40 ευρώ ανά κιλό οι μέγιστες, ενώ στα νησιά 7,40 ευρώ ανά κιλό.
Οι νέες ανατιμήσεις θα εντείνουν την πτώση της κατανάλωσης, αναφέρουν παράγοντες της αγοράς.
Η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση έγινε στην Ελλάδα
Η άλλοτε φθηνότερη ζωική πρωτεΐνη, τα αβγά, κοντεύει να γίνει είδος πολυτελείας με τις αυξήσεις στις τιμές να φθάνουν στο 33,56% από τον Ιούνιο του 2021, όταν δηλαδή ο πληθωρισμός των τροφίμων άρχισε να σφυροκοπά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία της Eurostat για 21 είδη διατροφής προκύπτει ότι οι τιμές των αβγών εμφάνιζαν τον Ιούλιο του 2023 μεγαλύτερη ετήσια αύξηση στην Ελλάδα σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Συγκεκριμένα, οι τιμές των αβγών στη χώρα μας κατέγραψαν άνοδο 17,2%, όταν σε επίπεδο ευρωζώνης η αύξηση ήταν της τάξης του 10,7%. Είναι χαρακτηριστικό ότι μια 12άδα αβγά στην Ελλάδα, με βάση τα στοιχεία του e-katanalotis, κοστίζουν 5,73 ευρώ (μέση τιμή), όταν σύμφωνα με τη Numbeo, τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων στον κόσμο για το κόστος ζωής, στην Ιταλία η αντίστοιχη τιμή είναι 3,05 ευρώ, στη Γερμανία 2,83 και στην Πορτογαλία 2,40 ευρώ.
