Με νέα και παλιότερα «όπλα» το υπουργείο Ανάπτυξης επιχειρεί να καταρρίψει τις «ρουκέτες» της ακρίβειας στα τρόφιμα και τα καθημερινά είδη πρώτης ανάγκης, την ώρα που οι καταναλωτές δέχονται μια νέα επίθεση στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς από τις υψηλότερες τιμές στους λογαριασμούς ενέργειας και χωρίς μάλιστα να μπορούν να υπολογίζουν στον αμυντικό «σιδηρούν θόλο», αφού τα δημοσιονομικά περιθώρια στενεύουν.

Ισχυρά πρόστιμα

Η τακτική των πολυεθνικών κολοσσών να τιμολογούν τα προϊόντα τους σε υψηλότερες τιμές στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες με πολύ μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη βρίσκεται εδώ και καιρό στο στόχαστρο από τις υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης, με τον Κώστα Σκρέκα να δηλώνει πως «είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα το οποίο είμαστε αποφασισμένοι να το αντιμετωπίσουμε», προσθέτοντας ότι «αν οι έλεγχοι αποδείξουν ότι αισχροκερδούν, θα επιβληθούν πολύ ισχυρά πρόστιμα που δεν θα διστάσουμε να τα ανακοινώσουμε».

Πιστοποιημένοι έλεγχοι

Ηδη, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, στο στάδιο ολοκλήρωσης είναι οι πρώτες έρευνες, οι οποίες αφορούν τα κοστολογικά στοιχεία για συγκεκριμένες κατηγορίες βασικών προϊόντων. Εκτιμάται πως στο τέλος της ερχόμενης εβδομάδας οι έρευνες αυτές, σε πρώτη φάση στους κλάδους των απορρυπαντικών, των καθαριστικών και των προϊόντων προσωπικής υγιεινής και φροντίδας, θα έχουν παραδοθεί στα χέρια του υπουργού.

Συγκεκριμένα, οι υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης στους ελέγχους για την τήρηση της διάταξης περί πλαφόν στο περιθώριο κέρδους «ξεσκονίζουν» κατηγορίες προϊόντων όπου το μερίδιο των πολυεθνικών είναι ισχυρό. Και αν χτυπήσουν «καμπανάκια», όπως η ακριβότερη τιμολόγηση στην Ελλάδα σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ζητούνται εξηγήσεις. Ενώ εάν διαπιστωθεί παραβίαση του πλαφόν στο περιθώριο κέρδους επιβάλλονται πρόστιμα.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Βήματος» από τους ελέγχους μέχρι σήμερα έχουν προκύψει σοβαρά ευρήματα για κάποιες πολυεθνικές, που αφορούν τη μη τήρηση του πλαφόν στο περιθώριο κέρδους.

Στη σέντρα

Εκτός από τους ελέγχους του υπουργείου Ανάπτυξης, οι πολυεθνικές εταιρείες, οι οποίες κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην ελληνική αγορά, θα βρεθούν αντιμέτωπες και με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, που επίσης ασχολείται ενδελεχώς με το θέμα.

Επιπλέον, μέσα στο επόμενο διάστημα και συγκεκριμένα τον Δεκέμβριο, αναμένεται η δημοσιοποίηση συγκριτικών ερευνών τιμών για προϊόντα πολυεθνικών που πωλούνται στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως έγινε με τα απορρυπαντικά.

Σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα, στην Ελλάδα τα απορρυπαντικά ρούχων πωλούνται έως και 361% ακριβότερα σε σχέση με τη φθηνότερη αγορά της ΕΕ, που είναι η Ιρλανδία. Η ανεξάρτητη Αρχή συνέκρινε τις τιμές στην Ελλάδα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες σειράς προϊόντων (σε σκόνη και κάψουλες) των εταιρειών Unilever και P&G, των πολυεθνικών που συγκεντρώνουν το υψηλότερο μερίδιο αγοράς στην εν λόγω κατηγορία στην εγχώρια αγορά.

Μάλιστα ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, κ. Ιωάννης Λιανός, πρότεινε να αναλάβει πρωτοβουλία η Κομισιόν να δημοσιεύονται οι μέσες τιμές σειράς ίδιων προϊόντων στις χώρες της Ευρώπης.

Το βρεφικό γάλα

Ενώ η δημογραφική κατάρρευση καθίσταται κυριολεκτικά ένα υπαρξιακό στοίχημα για το μέλλον της χώρας μας, καθώς πλέον καταγράφεται μία γέννηση ανά δύο θανάτους, οι γονείς στην Ελλάδα πληρώνουν το γάλα πρώτης βρεφικής ηλικίας από 13,4% έως 43,2% ακριβότερα σε σχέση τις μαμάδες και τους μπαμπάδες στην Ισπανία, στην Αγγλία, στη Γαλλία, όπως και στη γειτονική Κύπρο.

Και δεν μιλάμε για διαφορετικά προϊόντα ούτε για διαφορετικά κανάλια διανομής, αλλά για το ίδιο προϊόν κορυφαίας πολυεθνικής βιομηχανίας τροφίμων που το βρίσκει κάποιος/α στα ράφια των μεγαλύτερων σουπερμάρκετ της κάθε χώρας, προσμετρώντας και τις τυχόν προσφορές.

Σε υψηλότερες τιμές συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες με πολύ μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη πωλείται στα ελληνικά ράφια και γνωστή οδοντόκρεμα μεγάλης πολυεθνικής εταιρείας, όπως προκύπτει από έρευνα τιμών που έκανε «Το Βήμα» τιμών στα ηλεκτρονικά καταστήματα αλυσίδων σουπερμάρκετ στην Ελλάδα και σε ακόμη τέσσερις χώρες (Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Γαλλία και Κύπρο). Για παράδειγμα, σε σχέση με τη Γαλλία η εν λόγω οδοντόκρεμα (συσκευασία των 75 ml), η οποία μάλιστα κατέχει σημαντικό μερίδιο στη χώρα μας, πωλείται 34,2% ακριβότερα.

Ακριβότερη δεν είναι μόνο η ανατροφή των βρεφών αλλά και η προσωπική υγιεινή. Πασίγνωστο αφρόλουτρο πολυεθνικής εταιρείας πωλείται στην Ελλάδα προς 8,75 ευρώ το λίτρο όταν στην Ισπανία το ίδιο προϊόν είναι 16,9% φθηνότερο. Πικρή διαπίστωση: Στην Ελλάδα το συγκεκριμένο προϊόν πωλείται στα περισσότερα σουπερμάρκετ σε τιμή προσφοράς! Αλλιώς η ποσοστιαία διαφορά θα ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη.

Στο μόνο προϊόν πολυεθνικής στο οποίο η χώρα μας δεν κάνει πρωταθλητισμό ακρίβειας σε σχέση με τις υπόλοιπες τέσσερις είναι το βούτυρο. Αλλά και πάλι μας «νικούν» κατά κράτος το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία.

Οι μέθοδοι

Οι μέθοδοι τις οποίες εφαρμόζουν οι πολυεθνικές για να «φουσκώνουν» τις τιμές των προϊόντων στην ελληνική αγορά ελέγχοντας το 60% των προϊόντων μαζικής κατανάλωσης (τρόφιμα, απορρυπαντικά, είδη νοικοκυριού κ.λπ.), δεν είναι κρυφές ούτε καινούργιες.

Η υπερτιμολόγηση και υποτιμολόγηση αγαθών και υπηρεσιών κατά τέτοιον τρόπο ώστε να ελαχιστοποιείται η συνολική φορολογική επιβάρυνση του μητρικού ομίλου, η επιβολή υψηλών royalties σε εταιρείες του ίδιου ομίλου, τα υψηλά επιτόκια δανεισμού από τη μητρική στις θυγατρικές και η αγορά πρώτων υλών έναντι ακριβών τιμών από εμπορικές εταιρείες του ομίλου που έχουν έδρα σε άλλες χώρες είναι οι πιο γνωστές τακτικές που ακολουθούνται για να ανεβάζουν το κόστος των πωλούμενων προϊόντων σε χώρες στις οποίες οι πολυεθνικές δεν έχουν παραγωγική αλλά μόνο εμπορική παρουσία.

Οι προσφορές και η αγοραστική συμπεριφορά

Στο στάδιο της υλοποίησης βρίσκεται ένα νέο «εργαλείο», το Παρατηρητήριο Σύγκρισης Τιμών, που θα καταγράφει όχι σημειακά αλλά σε ετήσια βάση τις τιμές για να γίνεται δίκαιη αποτίμηση. Και ο λόγος είναι οι προσφορές.

Κατασκευαστές και λιανέμποροι προσπαθώντας να γίνουν ακόμη πιο ανταγωνιστικοί, εντείνοντας τις προωθητικές τους ενέργειες, με αποτέλεσμα 7 στα 10 προϊόντα να βρίσκονται πλέον σε προσφορά, κυρίως ποσοτική.

Η αγοραστική συμπεριφορά των Ελλήνων φαίνεται να επηρεάζεται σημαντικά από αυτή την έντονη προωθητική δραστηριότητα, καθώς 1 στους 2 δηλώνει ότι ενδέχεται να αλλάξει την επιλογή του όχι μόνο σε επίπεδο προϊόντος, αλλά ακόμη και σε επίπεδο καταστήματος, προκειμένου να πετύχει την καλύτερη αγορά.
Τον ρόλο να βρεθεί η πραγματική τιμή πώλησης θα αναλάβει το Παρατηρητήριο.

Η πρωτοβουλία για τη «μόνιμη μείωση»

Από τις 18 εταιρείες που συμμετείχαν έως τις 25 Οκτωβρίου στην πρωτοβουλία για τη «Μόνιμη μείωση τιμής», το πολυσυζητημένο «καρτελάκι» της μειωμένης τιμής κατά τουλάχιστον 5% και για διάστημα όχι λιγότερο των έξι μηνών, μόλις 3 ήταν πολυεθνικές.

Βέβαια η μία εξ αυτών, η P&G, είχε τους περισσότερους κωδικούς στη λίστα των 233 κωδικών για τους οποίους οι εταιρείες δεσμεύτηκαν εγγράφως ότι θα διατηρήσουν τη χαμηλότερη τιμή για το επόμενο εξάμηνο.