Τα οικογενειακά δράματα, από την αρχαία ελληνική μυθολογία μέχρι και σήμερα (σίγουρα και… αύριο) χορταίνουν την επικαιρότητα. Πόσο μάλλον όταν στην εξίσωση μπαίνει και το επιχειρηματικό συμφέρον.
Αλλωστε σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα της PwC «11th Global Family Business Survey – Αποτελέσματα των ελληνικών οικογενειακών επιχειρήσεων», οι οικογενειακές συγκρούσεις εντός της επιχείρησης συμβαίνουν πιο συχνά στην Ελλάδα από αλλού, ενώ σπάνια επιλύονται μέσω θεσμοθετημένων μηχανισμών ή υπηρεσιών επίλυσης συγκρούσεων.
Μάρμαρα Παυλίδης: Η επιχειρηματική κόντρα και το επίδικο
Η αντιδικία στους κόλπους της οικογένειας Παυλίδη αποτελεί ακόμη μία περίπτωση ενδοοικογενειακής επιχειρηματικής κόντρας.
Με αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που κατέθεσαν η Χριστίνα και ο Κυριάκος Παυλίδης μαζί με τους συζύγους τους, Αχιλλέα Χατζόπουλο και Μακρίνα Αθανασιάδου, κατηγορούν τον αδελφό/κουνιάδο τους Χριστόφορο ισχυριζόμενοι ότι τους εξαπάτησε με την πώληση και την επαναγορά της Μάρμαρα Παυλίδης μέσω της ECM Partners για να τους πετάξει έξω από την εταιρεία.
Το επίδικο είναι η τιμή πώλησης των μετοχών της εταιρείας, καθώς χαρακτηρίζεται πολύ χαμηλότερη της πραγματικής αξίας τους.
Από την πλευρά του ο Χριστόφορος Παυλίδης κάνει λόγο για αυθαίρετη «κατασκευή», ενώ επισημαίνει ότι οι παραπάνω «συκοφαντικοί ισχυρισμοί» θα λάβουν την προσήκουσα απάντηση από τα αρμόδια αστικά και ποινικά δικαστήρια.
Αναμφίβολα, το τι ακριβώς έχει συμβεί με την υπόθεση της πώλησης της Μάρμαρα Παυλίδης και της ΑΠΕ ENERGARM 2 πριν από έναν χρόνο στην ECM Partners και κατόπιν μεταπώλησής τους στον Χριστόφορο Παυλίδη θα το αναζητήσουν τα δικαστήρια.
Να σημειωθεί πως η Μάρμαρα Παυλίδης είναι μία από τις εξορυκτικές βιομηχανίες μαρμάρων της χώρας με 40 χρόνια παρουσίας στον κλάδο των φυσικών πετρωμάτων και leader του μαρμάρου σε όλον τον κόσμο.
Κλωσταί Πεταλούδας: Οι επίγονοι, η εταιρεία και το 1 δισ.
Σε λεκτικό επίπεδο έχει κρατηθεί προς το παρόν η κόντρα που υποβόσκει μεταξύ των κληρονόμων του Ελευθέριου Μουζάκη, του «τιμιότερου έλληνα φορολογουμένου», ιδρυτή της ιστορικής εταιρείας Κλωσταί Πεταλούδας.
Ο Ελευθέριος Μουζάκης, ο οποίος απεβίωσε το 2006, είχε βάλει απαράβατο όρο στη διαθήκη του να μην μπορεί να πουληθεί η εταιρεία του τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2021.
Με την ημερομηνία αυτή να έχει παρέλθει ήδη από τη έκτακτη γενική συνέλευση του περασμένου Ιανουαρίου, η δεύτερη σύζυγος του αείμνηστου Ελ. Μουζάκη, Ελευθερία, και η κόρη της, Αικατερίνη, έμειναν εκτός Διοικητικού Συμβουλίου. «Μας πετάνε έξω» είχε πει τότε η Ελευθερία Μουζάκη στην κόρη της, η οποία παρακολουθούσε διαδικτυακά τη γενική συνέλευση. Τη θέση του προέδρου του ΔΣ διατηρεί (από τον Σεπτέμβριο του 2022) ο Τζον Πολ Γκάγκνουμ, εγγονός του Ελευθέριου Μουζάκη.
Ας σημειωθεί ότι η βασική δραστηριότητα της Μουζάκης, η κλωστοϋφαντουργία, εδώ και πολλά χρόνια δεν παράγει κέρδη. Ωστόσο η εταιρεία καταφέρνει να αντισταθμίσει αυτές τις απώλειες μέσω της εκμετάλλευσης της μεγάλης ακίνητης περιουσίας της, εισπράττοντας ενοίκια.
Πάντως στην τελευταία ΓΣ της εταιρείας δεν υπήρξαν εντάσεις.
Η περιουσία του «πρωτεργάτη των ελληνικών εξαγωγών», με τον οποίο ο Ανδρέας Παπανδρέου αντάλλασσε απόψεις, εκτιμάται γύρω στο 1 δισ. και ο πόλεμος των επιγόνων μόλις ξεκίνησε.
Market In: Η μάχη των θυγατέρων
Με τζίρο στα 375 εκατ. ευρώ το 2022, περί τα 245 καταστήματα και 4.000 εργαζομένους, η αλυσίδα σουπερμάρκετ Market In συμπεριλαμβάνεται στους big 10 του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων. Ωστόσο ο θάνατος του ιδρυτή Θωμά Ράμμου, ιδρυτή της επιχείρησης, ο οποίος έφυγε πρόωρα από τη ζωή τον χειμώνα του 2021 χτυπημένος από κορωνοϊό, αποκάλυψε την ενδοοικογενειακή διαμάχη μεταξύ των δύο θυγατέρων του, που έχει φτάσει έως και τα δικαστήρια.
Κι αυτό γιατί τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2022 η Μαργαρίτα Ράμμου κατέθεσε δύο αγωγές κατά της αδερφής της Ευλαμπίας, ζητώντας να ακυρωθούν οι προηγούμενες αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου σχετικά με συμβάσεις μίσθωσης ακινήτων κυριότητας της εταιρείας στη Λευκάδα στη Δουκάτο Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία. Πρόκειται για εταιρεία ενοικίασης τουριστικών καταλυμάτων, της οποίας ηγείται ο Π. Χαροντάκης, ο οποίος είναι και αντιπρόεδρος της Market In, στην οποία ασκεί διοίκηση με την Ευλαμπία Ράμμου.
Τη σημασία της έχει και η σύσταση της εταιρείας συμμετοχών JEP ΑΕ με μετόχους τη Γιαννούλα, σύζυγο του ιδρυτή της εταιρείας και την κόρη τους Ευλαμπία. Στην JEP AE, της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανέρχεται σε 1,158 εκατ. ευρώ, οι δύο γυναίκες εισέφεραν ποσοστά από τα μερίδια που κατέχουν στη Market In. Οι εισφερόμενες μετοχές αποτέλεσαν αντικείμενο αποτίμησης από ορκωτούς ελεγκτές, από όπου προκύπτει ότι η σημερινή αξία των Market In αποτιμάται στα επίπεδα των 14 εκατ. ευρώ.
Creta Farms: Αδελφός εναντίον αδελφού
Χαρακτηριστική περίπτωση ενδοοικογενειακής διαμάχης που κόντεψε να τινάξει στον αέρα την εταιρική οντότητα ήταν η περίπτωση της Creta Farms.
Η «βεντέτα» μεταξύ των αδελφών Κωνσταντίνου και Εμμανουήλ Δομαζάκη, εκ Ρεθύμνου ορμωμένων, με εκατέρωθεν καταγγελίες για κακοδιαχείριση, μηνύσεις, αγωγές, μέχρι και χειροδικίες, πλήγωσε σοβαρά την αλλαντοβιομηχανία.
Και ενώ τα αδέλφια επιδίδονταν σε μία ανηλεή μονομαχία επικράτησης σε μια εταιρεία που ουσιαστικά δεν τους ανήκε, καθώς είχε περάσει στις τράπεζες, η Creta Farms εξαγοράστηκε τελικά από την Impala Hellas του Δημήτρη Βιντζηλαίου.
ΜΕΒΓΑΛ: Η ελληνική εκδοχή του «Game of Thrones»
Δύο οικογένειες, μία εταιρεία, ένας επιχειρηματικός «γάμος» που δεν έγινε και πολλές διαμάχες. Αυτή ήταν η πραγματικότητα για πολλά χρόνια διοικητικά και μετοχικά στη γαλακτοβιομηχανία ΜΕΒΓΑΛ. Παρότι η βορειοελλαδίτικη επιχείρηση έχει αφήσει πίσω της το περιπετειώδης παρελθόν, με τη Μαίρη Χατζάκου, μία από τις δύο κόρες του ιδρυτή Κωνσταντίνου Χατζάκου, να είναι πλέον κυρίαρχη, κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει τον μακρόχρονο πόλεμο των μετόχων την ώρα που το «επίδικο» είχε φτάσει να δίνει μάχη επιβίωσης με τεράστια προβλήματα ρευστότητας.
Οι οικογενειακές έριδες ξεκίνησαν ουσιαστικά από την αποχώρηση του Κ. Χατζάκου το 1998 και τη μεταβίβαση στις δύο κόρες, Νίκη και Μαίρη, του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών (57%). Οι υπόλοιπες μετοχές ανήκαν στην οικογένεια Χατζηθεοδώρου.
Από τότε και για περίπου δύο δεκαετίες, η ΜΕΒΓΑΛ ερχόταν συνεχώς στο προσκήνιο για λάθος λόγους. Οι επεισοδιακές εναλλαγές στο τιμόνι της εταιρείας, οι συνεχείς δικαστικές διαμάχες, οι απόπειρες εξαγοράς και οι πρόσκαιρες συμμαχίες μεταξύ των μετόχων αποτύπωναν γλαφυρά το εσωτερικό πρόβλημα.
Το 2021 όλες αυτές οι παλινωδίες πήραν τέλος. Η ΔΕΛΤΑ που επανειλημμένως επιχείρησε να αποκτήσει τον έλεγχο της ΜΕΒΓΑΛ αποχώρησε πλήρως, η οικογένεια της Μαίρης Χατζάκου ενίσχυσε το μερίδιό της στο 64,5%, ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος έγινε μέτοχος του 21,5% και η αδελφή της Νίκη Χατζάκου-Συμεωνίδη παρέμεινε με το 14%.
Σήμερα η εταιρεία υλοποιεί μια μεγάλη επένδυση 20 εκατ. ευρώ για την επέκταση των υποδομών και αναβάθμιση του μηχανολογικού εξοπλισμού που θα της δώσει νέα δυναμική.
Οινοποιία Μαλαματίνα: Ρετσίνα και ένα Falcon
Με ιστορία 128 ετών η Οινοποιία Μαλαματίνα (κάποτε Ε. Μαλαματίνας και Υιός ΑΕΒE) έχει περάσει διά πυρός και σιδήρου λόγω και των θυελλωδών διενέξεων που κατά καιρούς ενέσκηψαν μεταξύ των πρώην ιδιοκτητών.
Προηγήθηκε η ρήξη του Κωνσταντίνου Μαλαματίνα με την αδελφή του Μυρτώ το μακρινό 2003. Η Μυρτώ Μαλαματίνα προέβη στην πώληση του μεριδίου της στην εταιρεία στην ΕΛΓΕΚΑ έναντι 6,7 εκατ. ευρώ, ποσό που χρησιμοποίησε για τη δημιουργία δική της ρετσίνας «Μυρτώ Μαλαματίνα». Το συγκεκριμένο ποσοστό απέκτησε αργότερα ο Κ. Μαλαματίνας με τίμημα 10 εκατ. ευρώ που κατέβαλε στην ΕΛΓΕΚΑ.
Ακολούθησε η διαμάχη του Κ. Μαλαματίνα με τη μητέρα του, η οποία διατηρούσε καθήκοντα προέδρου στην εταιρεία, θέση από την οποία παραιτήθηκε, ενώ το αποκορύφωμα ήρθε με την πολύχρονη δικαστική διαμάχη μεταξύ του Κωνσταντίνου Μαλαματίνα και της πρώην συζύγου του Κατερίνας. Μεταξύ άλλων υπήρξαν αλληλοκατηγορίες για μια σειρά εξόδων, όπως η αγορά ενός αεροσκάφους Falcon 6 εκατ. ευρώ.
Να σημειωθεί ότι πλέον η Μαλαματίνα έχει εξαγοραστεί πλήρως από τον όμιλο Μάντης Εμπορική, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνεται στη συμφωνία το ιδιωτικό αεροπλάνο που είχε στην κατοχή της η εταιρεία, όπως και το οινοποιείο της Ριτσώνας.
Καπνοβιομηχανία Καρέλιας: Το χρυσό ταμείο και τα δύο στρατόπεδα
Με χρηματικά αποθέματα υπό μορφή επενδύσεων και διαθεσίμων στο απίθανο ποσό των 650,6 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2023, η καλαματιανή καπνοβιομηχανία Καρέλιας δεν κατάφερε να αποφύγει τις ενδοοικογενειακές διαμάχες.
Στην ουσία οι μέτοχοι χωρίζονται σε δύο ισχυρούς πόλους αν και ανήκουν στην ίδια οικογένεια.
Στο ένα «στρατόπεδο» βρίσκεται η οικογένεια του Κωνσταντίνου Καρέλια, ο οποίος έφυγε αιφνιδίως από τη ζωή, πέφτοντας από τη θαλαμηγό του στην παγωμένη θάλασσα τα Χριστούγεννα του 2009. Πρόκειται για τη μοναχοκόρη και τη χήρα του εκλιπόντος, Ιωάννα Καρέλια και τη μητέρα της, Ασημίνα Σπυροπούλου.
Από τον Ιούνιο του 2013 κόρη και μητέρα δεν συμμετέχουν στο ΔΣ της Καρέλια.
Στην απέναντι πλευρά βρίσκονται οι γιοι του αείμνηστου Γεωργίου Α. Καρέλια, ήτοι ο Ανδρέας Καρέλιας, που εδώ και 23 χρόνια είναι στη θέση του CEO της εταιρείας και ο αδελφός του Ευστάθιος, αντιπρόεδρος της εταιρείας, καθώς και η Βικτωρία Καρέλια, πρόεδρος της καπνοβιομηχανίας και μητέρα των διοικούντων αδελφών.
Ζαχαροπλαστεία Κωνσταντινίδης: Αντιπαραθέσεις πασπαλισμένες με άχνη
Η ιστορία των Ζαχαροπλαστείων Κωνσταντινίδης ξεκίνησε ακριβώς μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, όταν η οικογένεια Κωνσταντινίδη βρέθηκε στη Λάρισα και ο παππούς των σημερινών μετόχων, Γρηγόρης Κωνσταντινίδης, έστησε το πρώτο υποτυπώδες ζαχαροπλαστείο της εποχής στη θεσσαλική πρωτεύουσα. Λίγο πριν η εταιρεία κλείσει έναν αιώνα επιχειρηματικής δράσης τα εγγόνια του ιδρυτή, Θεόδωρος και Γρηγόρης Κωνσταντινίδης, βρέθηκαν να ερίζουν σχετικά με το ποιος έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα της φίρμας για τα καταστήματα της αλυσίδας. Σήμερα η εταιρεία του Γρηγόρη Κωνσταντινίδη έχει ένα δίκτυο 12 καταστημάτων με το σήμα Ζαχαροπλαστεία Κωνσταντινίδης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη απασχολώντας 190 εργαζομένους.
Hondos Center: Επαγγελματική αποκήρυξη
Με καταγωγή της από τις Μίκρες των Αγράφων (τα σημερινά Χοντέικα) στην Ευρυτανία, τα πέντε αδέλφια Χόντου (Νίκος, Γιώργος, Κώστας, Γιάννης, Αργύρης) δημιούργησαν μία από τις μεγαλύτερες αλυσίδες καλλυντικών και προϊόντων ομορφιάς. Ωστόσο παρά την ενιαία στρατηγική σε θέματα προμηθειών και brands ανέπτυξαν ξεχωριστές νομικές και ιδιοκτησιακές οντότητες. Από αυτή τη στρατηγική είχε παρεκκλίνει ο Γιώργος Χόντος, ο οποίος δημιούργησε δική του αλυσίδα από το 2004 με την επωνυμία Hondos Palace Πολυκαταστήματα ΑΕ. Η υπόλοιπη οικογένεια το 2013 είχε βγάλει ανακοίνωση επαγγελματικής αποκήρυξης, με σαφείς αιχμές εναντίον του. Η Hondos Center Πολυκαταστήματα έχει πτωχεύσει από το 2017.
