Επανεκκίνηση για τον Αγροτουρισμό

Σε τροχιά επανεκκίνησης βρίσκεται πλέον ο κλάδος του αγροτουρισμού, έπειτα από μακρά περίοδο στασιμότητας και ασάφειας κυρίως ως προς τους κανόνες λειτουργίας των αγροτουριστικών επιχειρήσεων-καταλυμάτων.

Μόλις την περασμένη εβδομάδα ολοκληρώθηκαν και οι τελευταίες ενέργειες προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή η νέα κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών Τουρισμού και Αγροτικής Ανάπτυξης, η οποία περιλαμβάνει – για πρώτη φορά – ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο κανόνων και προϋποθέσεων για τη λειτουργία των επιχειρήσεων αγροτουρισμού.

Το νέο πλαίσιο για τον αγροτουρισμό διαμορφώθηκε έπειτα από μακροχρόνια διαβούλευση και συνεργασία των υπουργείων Τουρισμού και Αγροτικής Ανάπτυξης με τους φορείς του αγροτουρισμού.

Σε ολόκληρη την Ελλάδα λειτουργούν σήμερα οκτώ Ενώσεις Αγροτουρισμού με περίπου 400 μέλη, οι οποίες όμως, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Ενώσεων Αγροτουρισμού Ελλάδας (ΣΕΑΓΕ) κ. Νίκο Φραντζεσκάκη, τα τελευταία δύο χρόνια είχαν σταματήσει να εγγράφουν νέα μέλη, λόγω ακριβώς της εκκρεμότητας που υπήρχε με το θεσμικό πλαίσιο.

1. Τι θα είναι οι επιχειρήσεις αγροτουρισμού;

Ο αγροτουρισμός, ως ειδική μορφή υπαίθριου τουρισμού, θα περιλαμβάνει την παροχή υπηρεσιών υποδοχής και φιλοξενίας ή και εστίασης σε χώρους λειτουργικά ενοποιημένους με αγροτικές εκμεταλλεύσεις.

Θα παρέχει, δηλαδή, τη δυνατότητα στους φιλοξενουμένους, πέρα από τον κύριο προορισμό τους (διακοπές – ανάπαυση), να ασχολούνται είτε με αγροτικές εργασίες κατά κανόνα στο αγρόκτημα (περιποίηση ζώων, άρμεγμα, τυροκομία, θερισμός, τρυγητός, λιομάζεμα, οπωροκηπευτική, μελισσοκομία κ.τ.λ.), είτε με ψυχαγωγικές δραστηριότητες που προσφέρει το περιβάλλον της αγροτικής περιοχής (κολύμπι, ψάρεμα, πεζοπορία, ορειβασία, κυνήγι, ιππασία κ.λπ.).

Η δραστηριότητα του αγροτουρισμού συνδυάζεται υποχρεωτικά με την παραγωγή αγροτικών προϊόντων και  συνιστά ιδιαίτερη κατηγορία επιχειρήσεων οι οποίες καταχωρίζονται στο Μητρώο Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΜΗΤΕ) του υπουργείου Τουρισμού.

2. Ποιος αδειοδοτεί μια αγροτουριστική επιχείρηση;

Οι αγροτουριστικές επιχειρήσεις θα λειτουργούν υποχρεωτικά με Ειδικό Σήμα Αγροτουρισμού (ΕΣΑ), το οποίο θα εκδίδεται από την οικεία Περιφερειακή Υπηρεσία Τουρισμού (ΠΥΤ) και θα χορηγείται εφάπαξ υπό τον όρο ότι καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας της επιχείρησης θα είναι σε ισχύ και οι άδειες των επιμέρους εγκαταστάσεων (π.χ. εστιατόρια, παρασκευαστήρια κ.λπ.). Σε διαφορετική περίπτωση, το ΕΣΑ θα αφαιρείται. Μάλιστα, για τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις έχει προβλεφθεί και έχει ήδη δημιουργηθεί ειδικός Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας (ΚΑΔ), ικανοποιώντας πάγιο αίτημα του κλάδου.

3. Προϋποθέσεις ίδρυσης αγροτουριστικών καταλυμάτων

l Στο εξής, οι επιχειρήσεις αγροτουρισμού θα ιδρύονται μόνο από επαγγελματίες εγγεγραμμένους στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ).

l Θα πρέπει υποχρεωτικά να διαθέτουν κατάλυμα δυναμικότητας έως 40 κλινών (το ανώτερο).

l Το κατάλυμα θα πρέπει να βρίσκεται εντός αγροκτήματος ή αγροτικής εκμετάλλευσης. Επίσης, θα μπορεί να βρίσκεται και εκτός αγροκτήματος, σε ακτίνα έως 10 χιλιομέτρων από το αγρόκτημα ή την αγροτική εκμετάλλευση, εντός δημοτικής ή τοπικής κοινότητας μέχρι 5.000 κατοίκων.

l Να επιτρέπεται από τις χρήσεις γης της περιοχής η ίδρυση τουριστικών εγκαταστάσεων.

4. Τι δραστηριότητες θα επιτρέπονται στο αγρόκτημα;

Η αγροτουριστική επιχείρηση μπορεί να προσφέρει αμιγώς αγροτικές δραστηριότητες για τους πελάτες της, εντός αυτής, όπως υπηρεσίες επίδειξης, ενημέρωσης, παρακολούθησης ή συμμετοχής σε δράσεις και δραστηριότητες που προωθούν την επαφή του επισκέπτη τουρίστα με την αγροτική ζωή, τη βιώσιμη αγροτική παραγωγή, τη γαστρονομία, τη γευσιγνωσία, την οινογνωσία και την προστασία της βιοποικιλότητας.

5. Σε αγρόκτημα με τουριστικό κατάλυμα θα γίνονται όλες οι δραστηριότητες;

Στην περίπτωση που το κατάλυμα δεν βρίσκεται στον ίδιο χώρο με το αγρόκτημα ή την αγροτική εκμετάλλευση, τουλάχιστον μία από τις δραστηριότητες θα πρέπει να παρέχεται στο αγρόκτημα υποχρεωτικά.

6. Τι είναι τα Πολυλειτουργικά Αγροκτήματα;

Ως «Πολυλειτουργικό Αγρόκτημα» ορίζεται η αγροτική εκμετάλλευση η οποία λειτουργεί με έμφαση στις τοπικές παραγωγικές δυνατότητες κάθε περιοχής και η οποία διαθέτει τουλάχιστον καλλιεργήσιμη έκταση, φυτικό ή ζωικό κεφάλαιο και
χώρο εστίασης ή δυνατότητα εκπαίδευσης ή δυνατότητα επίδειξης και παρακολούθησης της παραγωγικής διαδικασίας ή οικοτεχνικής μεταποίησης. Κάθε «Πολυλειτουργικό Αγρόκτημα» θα μπορεί, εφόσον διαθέτει τις κατάλληλες υποδομές και δυνατότητες, να αναπτύσσει δραστηριότητες εκπαίδευσης, πρόληψης και προάσπισης υγείας, καθώς και αθλητισμού. Επίσης, θα μπορεί να δημιουργεί συνεργατικές δράσεις με γειτονικές παραγωγικές μονάδες γεωργίας, κτηνοτροφίας, με επιχειρήσεις μεταποίησης και τυποποίησης, καθώς και με τα κατά τόπους μουσεία, μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, που προάγουν και αναδεικνύουν την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής, ιδιαίτερα με αυτά που είναι συνυφασμένα με τον παραγωγικό πολιτισμό του τόπου.

7.  Σε κτηνοτροφική εγκατάσταση θα λειτουργεί τουριστικό κατάλυμα;

Εντός των ορίων των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων θα επιτρέπεται μόνο η ανέγερση βοηθητικών χώρων και όχι  χώρων κύριας χρήσης, όπως είναι τα καταλύματα. Ωστόσο ο ιδιοκτήτης της θα μπορεί να συνεργάζεται με γειτονική αγροτουριστική μονάδα, προσφέροντας τις δικές του υπηρεσίες.

8. Στο αγρόκτημα θα υπάρχει εστιατόριο;

Ναι. Η αγροτουριστική δραστηριότητα εντός του αγροκτήματος αφορά την παροχή υπηρεσιών υποδοχής και φιλοξενίας ή και εστίασης. Στις περιπτώσεις που οι επιχειρήσεις αυτές παρέχουν υπηρεσίες εστίασης, θα προσφέρουν υποχρεωτικά για κατανάλωση προϊόντα από το «Καλάθι Αγροτικών Προϊόντων» ή και προϊόντα οικοτεχνίας, τα οποία θα έχουν δηλωθεί στο αντίστοιχο μητρώο οικοτεχνίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

Για τον χώρο Εστίασης – Παρασκευής  Γευμάτων θα πρέπει να πληρούνται οι προδιαγραφές υγιεινής και ασφαλείας, σύμφωνα με την ισχύουσα κάθε φορά νομοθεσία.

Σε εκκρεμότητα παραμένει μόνο το Ειδικό Σήμα Αγροτουρισμού (ΕΣΑ), το οποίο θα φέρουν υποχρεωτικά όλα τα αδειοδοτημένα αγροτουριστικά καταλύματα.
«Το σήμα είναι σχεδόν έτοιμο και θα παρουσιαστεί επισήμως στις 11 Νοεμβρίου 2018, στην ενημερωτική συνάντηση των προέδρων των Ενώσεων Αγροτουρισμού όλης της χώρας, που θα πραγματοποιηθεί στη Ζήρεια Κορινθίας» λέει στο «Βήμα» ο πρόεδρος του ΣΕΑΓΕ κ. Νίκος Φραντζεσκάκης.

Με βάση το νέο πλαίσιο για τον αγροτουρισμό, οι ιδιοκτήτες των αγροτουριστικών επιχειρήσεων-καταλυμάτων που δεν θα φέρουν το ΕΣΑ θα βρίσκονται από την 1η Ιανουαρίου 2020 αντιμέτωποι με υψηλά πρόστιμα, τα οποία θα φθάνουν έως και τα 5.000 ευρώ και θα επιβάλλονται από τις κατά τόπους Περιφερειακές Υπηρεσίες Τουρισμού.
Αυτό σημαίνει ότι όλες οι επιχειρήσεις που παρέχουν ήδη αγροτουριστικές υπηρεσίες θα πρέπει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019 να αποκτήσουν Ειδικό Σήμα.

Πρόστιμα ύψους 1.000-5.000 ευρώ θα επιβάλλονται ακόμα και στις περιπτώσεις διαφήμισης καταλυμάτων χωρίς προηγουμένως να τους έχει χορηγηθεί ΕΣΑ.
Το ΕΣΑ θα χορηγείται σε αγροκτήματα και «Πολυλειτουργικά Αγροκτήματα», καθώς και σε αγροτικές και μεικτές αγροτικές εκμεταλλεύσεις.