Αύξηση μισθών έως και 30% -αλλά στο μέλλον- θα λάβουν οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και θα συμπληρώσουν -μετά το 2024- έως και εννέα χρόνια προϋπηρεσίας.
Πρόκειται για την τροπολογία της κυβέρνησης με την οποία επανέρχονται οι μισθολογικές τριετίες σε όσους συμπληρώσουν την απαραίτητη προϋπηρεσία. Ωστόσο στη ρύθμιση υπάρχουν «θολά» σημεία, όπως είναι η «απώλεια» προϋπηρεσίας έως 12 ετών, από το 2012 έως το 2023, για τον υπολογισμό των επιδομάτων, όπως και η διάταξη που προβλέπει την επαναφορά του «παγώματος των τριετιών», εφόσον μετά το 2027 επανέλθει η ανεργία πάνω από το 10%.
«Το Βήμα της Κυριακής» με 16 ερωταπαντήσεις εξηγεί τα θετικά και τα αρνητικά σημεία της τροπολογίας για την επαναφορά των τριετιών.
1. Τι προβλέπει η τροπολογία του υπουργείου Εργασίας για τις τριετίες;
Από την 1η Ιανουαρίου 2024 επανέρχονται σε ισχύ τα επιδόματα προϋπηρεσίας 10% ανά τριετία, τα οποία είχε «παγώσει» τον Φεβρουάριο του 2012 με νόμο που εντάχθηκε στο δεύτερο μνημόνιο.
2. Τι ίσχυε με το πάγωμα των τριετιών;
Το «πάγωμα» – δηλαδή η αναστολή των τριετιών – αφορούσε όσους εργαζομένους συμπλήρωναν μία, δύο ή και τρεις τριετίες προϋπηρεσίας από το 2012 και εντεύθεν. Οσοι είχαν συμπληρώσει την απαραίτητη προϋπηρεσία έως τον Φεβρουάριο του 2012 διατηρούσαν το επίδομα.
3. Μέχρι πότε ίσχυε αυτό;
Η δέσμευση της χώρας με τον αντίστοιχο μνημονιακό νόμο προέβλεπε ότι η επαναφορά των τριετιών θα επέλθει όταν η ανεργία μειωθεί στη χώρα μας κάτω από το 10%.
4. Ναι αλλά η επαναφορά γίνεται νωρίτερα.
Πράγματι. Η κυβέρνηση επέλεξε να επαναφέρει τις τριετίες πριν η ανεργία «πέσει» κάτω από το 10%. Με τον υφιστάμενο ρυθμό μείωσης της ανεργίας, η επαναφορά τοποθετείτο εντός του 2025. Ωστόσο επιλέχθηκε να έλθει νωρίτερα, προκειμένου να «ξεκινήσει» άμεσα ο χρόνος «χτισίματος» της προϋπηρεσίας για τους νέους εργαζομένους. «Στόχος μας είναι να δώσουμε στους εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα γρηγορότερα αυξήσεις» εξηγεί ο υπουργός Εργασίας.
5. Πώς θα «λειτουργήσει» η επαναφορά των τριετιών;
Ο χρόνος οικοδόμησης των τριετιών σταματά («παγώνει») τη 14η Φεβρουαρίου 2012 και επανέρχεται (συνεχίζεται) από την 1η Ιανουαρίου 2024. Οπότε η προϋπηρεσία που υπήρχε το 2012 συνεχίζεται το 2024 και αναλόγως – με τη συμπλήρωση της απαραίτητης τριετίας – δίδεται και το αντίστοιχο επίδομα.
6. Και με όσους ξεκίνησαν να εργάζονται μετά τη 14η Φεβρουαρίου 2012 τι γίνεται;
Πρόκειται για τους «μεγάλους χαμένους». Οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας αρχίζουν να «οικοδομούν» την απαραίτητη προϋπηρεσία από την 1.1.2024. Η κατηγορία αυτή θα «απολέσει» προϋπηρεσία 12 ετών (2012 – 2023) και θα πρέπει να «χτίσει» εκ νέου τις τριετίες της από το 2024.
7. Και το ενδιάμεσο διάστημα;
Τα ενδιάμεσα έτη είναι «ως μη γενόμενα», όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Αδ. Γεωργιάδης και πρόσθεσε: «Αν δίναμε 30% αύξηση σε όλους, δεν θα έμενε καμία επιχείρηση».
8. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Σύμφωνα με την κυβέρνηση για να προστατευθούν οι επιχειρήσεις, καθώς θα ήταν αναγκασμένες να καταβάλουν αυξήσεις έως και 30% άμεσα, εάν λαμβάνονταν υπόψη η προϋπηρεσία που κατέγραψε ένας εργαζόμενος από το 2012 έως το τέλος του 2023.
9. Αυτό όμως προκαλεί μια άνιση αντιμετώπιση μεταξύ των εργαζομένων…
Πράγματι. Δημιουργεί εργαζομένους δύο ταχυτήτων σε ό,τι αφορά το «χτίσιμο» της προϋπηρεσίας και των επιδομάτων που δικαιούνται. Κάτι που στο μέλλον αναμένεται να απασχολήσει τα εργατικά δικαστήρια.
10. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ των δύο κατηγοριών εργαζομένων;
Ενας εργαζόμενος που ξεκίνησε να εργάζεται μετά τον Φεβρουάριο του 2012, στις 31 Δεκεμβρίου 2023 θα έχει μηδενική προϋπηρεσία. Δηλαδή θε ξεκινήσει να «χτίζει» τις τριετίες του από την 1.1.2024 και θα λάβει την πρώτη τριετία του (10%) την 1.1.2027. Θα ολοκληρώσει δε τον «κύκλο» των τριών τριετιών (ώστε να δικαιούται προσαύξηση 30% ή 234 ευρώ μηνιαίως) στις 31.12.2032. Αντιθέτως η άλλη κατηγορία θα λαμβάνει κανονικά τις τριετίες της στα εννέα έτη προϋπηρεσίας.
11. Ποια είναι τα ποσά που θα λαμβάνουν όσοι συμπληρώνουν τις ανάλογες τριετίες;
Ολοι οι εργαζόμενοι που αμείβονται με τα κατώτατα όρια θα λαμβάνουν πλέον τις τριετίες και οι αντίστοιχες αμοιβές θα διαμορφωθούν ως εξής: χωρίς τριετία 780 ευρώ. Με μία τριετία 858 ευρώ, με δύο τριετίες 936 ευρώ και με τρεις τριετίες 1.014 ευρώ. Βεβαίως όταν θα ανακοινωθεί η επόμενη αύξηση του κατώτατου – εντός του 2024 – τα όρια αυτά θα αναπροσαρμοστούν αναλόγως.
12. Δικαιούνται αύξηση και όσοι λαμβάνουν υψηλότερες αμοιβές από τα κατώτατα όρια;
Σε περίπτωση που οι καταβαλλόμενες τακτικές αποδοχές είναι υψηλότερες των κατώτατων αποδοχών, οι αυξήσεις-προσαυξήσεις και εν γένει τα ποσά που θα προκύψουν από το «ξεπάγωμα» συμψηφίζονται και καταβάλλεται το υπόλοιπο ποσό.
13. Πόσους εργαζομένους αφορά το μέτρο;
Το «ξεπάγωμα» αφορά περίπου 600.000 εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα που αμείβονται με τον κατώτατο. Αφορά και τους εργαζομένους σε ΔΕΚΟ και ευρύτερο δημόσιο τομέα με συμβάσεις Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου (ΙΔΑΧ) και Ορισμένου χρόνου (ΙΔΟΧ), όπως επίσης και εργαζομένους μερικής απασχόλησης, εφόσον η αμοιβή τους είναι στα όρια του κατώτατου και δεν ορίζεται κάτι αντίθετο από ειδική σύμβαση.
14. Τι γίνεται με τα υπόλοιπα επιδόματα προϋπηρεσίας;
Η διάταξη προβλέπει την άρση της αναστολής ισχύος διατάξεων Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και Διαιτητικών Αποφάσεων οι οποίες προβλέπουν σήμερα ή θα προβλέψουν στο μέλλον προσαυξήσεις προϋπηρεσίας (τριετίες, πενταετίες και γενικά επιδόματα πολυετούς εργασίας). Αυτό στην πράξη σημαίνει πως στους ευνοημένους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα θα συμπεριληφθούν και περίπου 300.000 εργαζόμενοι που καλύπτονται από τις ισχύουσες σήμερα κλαδικές συμβάσεις.
15. Πρόκειται για μόνιμο μέτρο;
Αυτό είναι ένα ακόμη «θολό» σημείο της διάταξης. Η ισχύς της επαναφοράς των τριετιών τελεί υπό την αίρεση του ύψους της ανεργίας. Εφόσον η ανεργία – μετά το 2027 – αυξηθεί και πάλι πάνω από το 10%, οι τριετίες αναστέλλονται αυτοδικαίως και «παγώνουν εκ νέου». Συνεπώς εφεξής η εφαρμογή των τριετιών συνδέεται άμεσα με την εξέλιξη της ανεργίας. Κάτι που δεν ίσχυε πριν από το 2012, δηλαδή πριν από την εφαρμογή της αναστολής.
16. Τι αναφέρει η τροπολογία για αυτό;
Από την 1.1.2027, εάν το ποσοστό της ανεργίας υπερβεί το 10% και μέχρι να διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10%, αναστέλλεται αυτοδικαίως η ισχύς όλων των παραπάνω (δηλαδή αναστέλλεται η επαναφορά των τριετιών). Για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου (των τριετιών) θα λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος του εθνικού ποσοστού ανεργίας των τελευταίων τεσσάρων τριμήνων, όπως αυτός θα αποτυπώνεται στην Ερευνα Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ.
