Τα ευρήματα του Παρατηρητηρίου STEM της Deloitte μας έδωσαν ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Οι ελληνικές επιχειρήσεις δηλώνουν αυξανόμενη ζήτηση για εργαζομένους με δεξιότητες στην τεχνολογία και την πληροφορική που θα καλύψουν θέσεις της ψηφιακής και πράσινης οικονομίας. Μάλιστα ιεραρχήθηκαν ψηλά θέσεις σε τεχνολογίες αιχμής όπως data analytics, μετάπτωση στο υπολογιστικό νέφος, web development και κυβερνοασφάλεια. Ομως στην Ευρώπη μόνο 26% των αποφοίτων έχουν σπουδές STEM (Φυσικές Επιστήμες, Τεχνολογία, Επιστήμες Μηχανικών, Μαθηματικά), και από αυτούς σχετικά μικρό ποσοστό στους κλάδους Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών. Πώς θα καλυφθούν οι ανάγκες; Απαιτείται μια συνεκτική στρατηγική ώστε να κατευθυνθούν περισσότεροι νέοι σε σπουδές STEM, να αυξηθεί η συμμετοχή γυναικών στα τεχνολογικά επαγγέλματα και να δοθούν ευκαιρίες επανακατάρτισης και αναβάθμισης δεξιοτήτων των εργαζομένων.
Οι απαντήσεις φοιτητών και νέων εργαζομένων ανέδειξαν ένα σοβαρό έλλειμμα στον επαγγελματικό προσανατολισμό που προσφέρει το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Αναμενόμενα, το κενό καλύπτει η οικογένεια, που δηλώθηκε ως η σημαντικότερη πηγή πληροφοριών για την επιλογή εκπαιδευτικής κατεύθυνσης από σχεδόν 60% των ερωτηθέντων. Ομως οι συμβουλές του οικογενειακού περιβάλλοντος επηρεάζονται από στερεότυπα και εμπειρίες του παρελθόντος, ενώ συχνά δεν υπάρχει γνώση των σύγχρονων εξελίξεων. Αναπαράγεται έτσι η ισοπεδωτική αντίληψη ότι οι σπουδές STEM είναι δύσκολες (55%) και ταιριάζουν σε λίγους (35%). Αυτά ξεκινούν στις μικρές ηλικίες, όταν τα παιδιά αρχίζουν να διαμορφώνουν άποψη για τις δεξιότητές τους.
Πρέπει συνεπώς το σχολείο να προσφέρει εμπειρίες που θα εισάγουν βιωματικά τους μαθητές στον κόσμο των θετικών επιστημών και της τεχνολογίας και θα τους βοηθήσουν να αντιληφθούν τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντά τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα νέα κορίτσια που συχνά δεν έχουν εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους στα πεδία αυτά, επηρεαζόμενα από αντιλήψεις στο οικογενειακό περιβάλλον και από τα κοινωνικά στερεότυπα. Στα θετικά: Η Ελλάδα ήταν στην πρώτη θέση μεταξύ των 7 χωρών που κάλυψε το Παρατηρητήριο, με τις γυναίκες να αποτελούν το 41% των πτυχιούχων STEM και το 36% της υποκατηγορίας Πληροφορικής. Αλλά συγχρόνως πάνω από 30% των φοιτητριών απάντησαν ότι υπάρχουν στερεότυπα που απομακρύνουν τα κορίτσια από σπουδές STEM. Ωστόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες μπορούν να διαπρέψουν στην Πληροφορική, το δείχνει η εμπειρία μας στην Deloitte. Τα μέσα ενημέρωσης χρειάζεται να αναδεικνύουν γυναίκες με επιτυχημένες καριέρες STEM για να λειτουργήσουν ως πρότυπα.
Οι ανάγκες δεν μπορούν, και δεν πρέπει, να καλυφθούν μόνο από τη νέα γενιά. Το εργασιακό τοπίο αλλάζει, οι εργαζόμενοι χρειάζεται να αποκτούν νέες δεξιότητες για να εξελιχθούν επαγγελματικά. Ο χώρος της Τεχνολογίας προσφέρει πολλές ευκαιρίες. Αναμφίβολα χρειάζονται βελτίωση και ενίσχυση τα συστήματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης. Ομως διαθέτουμε ΚΕΔΙΒΙΜ, επιδοτούμενα προγράμματα κατάρτισης και οι μεγάλες επιχειρήσεις επενδύουν στην επανακατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού τους. Πρωτίστως χρειάζεται ανοιχτό μυαλό, διάθεση για δουλειά και συστηματική επικοινωνία ώστε σταδιακά να αλλάξουν παλιές νοοτροπίες που εμποδίζουν την αξιοποίηση του ταλέντου.
