Υψηλός πληθωρισμός και επιτόκια, εκτίναξη του κόστους νέων κατασκευών, αλλά και «καινοφανείς» παράγοντες όπως η άνθηση των μισθώσεων βραχείας διαμονής (AirBnb) και η αύξηση των προσφυγικών ροών έχουν βυθίσει στην κρίση την παγκόσμια αγορά ακινήτων.
Επιπλέον, «οι πρόσφατες αναταράξεις στον τραπεζικό τομέα των ΗΠΑ, οι οποίες σχετίζονται με την άνοδο των επιτοκίων και την επίδρασή τους στις αποτιμήσεις των χαρτοφυλακίων κάποιων αμερικανικών τραπεζών, συνέβαλαν στην περαιτέρω επιδείνωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών διεθνώς», όπως σημειώνει στην έκθεσή της που έδωσε τον Ιούνιο στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος.
Πτώση της αξίας των αγοραπωλησιών
Ειδικότερα για την Ευρώπη αναλυτές της Citi «βλέπουν» πτώση των μετοχών των μεγάλων εταιρειών ακινήτων κατά 20% έως 40% τη διετία 2023-2024, ενώ δεν αποκλείουν πτώση του κλάδου εμπορικών ακινήτων κατά 50% την επόμενη χρονιά.
Ηδη στη Γερμανία καταγράφηκε πτώση της αξίας των αγοραπωλησιών εμπορικών ακινήτων κατά 50% το πρώτο εξάμηνο. Στη χώρα εξάλλου θα χρειαστούν 700.000 νέες κατοικίες – οι 200.000 για να στεγάσουν πρόσφυγες από την Ουκρανία.
Στο Βερολίνο η τοπική κυβέρνηση «πάγωσε» τα ενοίκια που διπλασιάστηκαν από το 2010 και έπειτα από δημοψήφισμα… απαλλοτρίωσε 240.000 διαμερίσματα που ανήκουν σε funds.
Το μέσο ενοίκιο στο Βερολίνο διαμορφώθηκε στα 26 ευρώ το τετραγωνικό. Στη Βιέννη κυμαίνεται από 17 έως 20 ευρώ το τετραγωνικό και η κυβέρνηση της Αυστρίας έχει επίσης υιοθετήσει ένα σύστημα κρατικής ενίσχυσης της στέγασης.
Ο «νόμος Blackstone» και οι διαμαρτυρίες
Στη Δανία η κυβέρνηση με νομοθετικές ρυθμίσεις επιχειρεί εδώ και τρία χρόνια να φρενάρει τις αυξήσεις ενοικίων κυρίως από μεγάλες εταιρείες διαχείρισης ακινήτων, όπως η Blackstone. Ο «νόμος Blackstone» απαγορεύει την αύξηση ενοικίου την πρώτη πενταετία απόκτησης ενός ακινήτου. Στη Σουηδία όπου η ιδιοκατοίκηση φθάνει το 70%, η φούσκα των ακινήτων έσκασε και οι τιμές των ακινήτων κατέρρευσαν συμπαρασύροντας την καταναλωτική εμπιστοσύνη και την οικονομία της χώρας που βυθίστηκε στην ύφεση.
Στο Αμστερνταμ, την Ουτρέχτη, τη Χάγη και άλλες πόλεις της Ολλανδίας διοργανώνονται συχνά διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για την ακρίβεια στα ενοίκια. Το κόστος ενοικίασης ενός μόνο δωματίου διαμερίσματος στο Αμστερνταμ φθάνει τα 800-900 ευρώ. Στη Βρετανία το πρώτο τρίμηνο του 2023 το μέσο ενοίκιο αυξήθηκε κατά 9,4% και έφθασε τις 1.190 στερλίνες (1.385 ευρώ). Στο Λονδίνο η αύξηση έφθασε το 14% στις 2.501 στερλίνες (2.912 ευρώ). Λόγω AirBnb ο αριθμός των σπιτιών που διατίθενται για μακροπρόθεσμη μίσθωση έχει περιοριστεί κατά 46% από το 2019.
Ο αριθμός των αστέγων αυξήθηκε κατά 140%
Στη Γαλλία το ίδρυμα Abbe Pierre αποκάλυψε ότι 4,15 εκατ. νοικοκυριά δυσκολεύονταν το 2022 να πληρώσουν το νοίκι ή ζούσαν κάτω από «μη ανθρώπινες» συνθήκες. Την τελευταία δεκαετία ο αριθμός των αστέγων αυξήθηκε κατά 140% και έφθασε τις 300.000.
Η πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν υποσχέθηκε στεγαστικά δάνεια μηδενικού επιτοκίου. Στην Ισπανία η κυβέρνηση έθεσε πλαφόν στις αυξήσεις των ενοικίων 2% για το 2023 και 3% για το 2024. Το ισπανικό Κοινοβούλιο ενέκρινε εξάλλου αύξηση 150% των φόρων στις κατοικίες που μένουν κενές για περισσότερο από δύο χρόνια.
Στην Πορτογαλία, σύμφωνα με τη Eurostat, τη διετία 2020-2021 οι τιμές των ακινήτων εκτοξεύθηκαν κατά 157% υψηλότερα λόγω εκτίναξης των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων αλλά και της προσέλκυσης ψηφιακών νομάδων στη Λισαβόνα και σε άλλες πόλεις της χώρας.
