Σε ριζική αναμόρφωση του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αναμένεται να προχωρήσει το επόμενο διάστημα το υπουργείο Οικονομικών σε μία προσπάθεια να περιοριστούν οι αντιδράσεις που μεταφράστηκαν και σε μεγάλη απώλεια ψήφων για το κυβερνών κόμμα στις τελευταίες ευρωεκλογές αλλά και να ληφθούν υπόψη τα νέα δεδομένα από τα αποτελέσματα περιστολής της φοροδιαφυγής με τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας.

Οπως δηλώνει στο «Βήμα της Κυριακής» αρμόδιος κυβερνητικός παράγοντας, το θέμα του τεκμαρτού υπολογισμού των κερδών για περισσότερους από 700.000 ελεύθερους επαγγελματίες απασχολούσε το υπουργείο Οικονομικών και πριν από τον τελευταίο ανασχηματισμό, καθώς οι τελευταίες αλλαγές που έγιναν και αφορούν τα εισοδήματα του 2024 που θα δηλωθούν εφέτος είναι μεν προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά δεν δίνουν συνολική λύση στο πρόβλημα της φορολόγησης εκείνων που πραγματικά δηλώνουν λιγότερα καθαρά κέρδη από αυτά που τους επιβάλλουν να εμφανίζουν οι διατάξεις του υφιστάμενου φορολογικού νόμου.

Ουσιαστικές αλλαγές

Τα ελάχιστα τεκμαρτά εισοδήματα των επαγγελματιών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αναμένεται να επανασχεδιαστούν στο πλαίσιο των νέων ελέγχων που πραγματοποιούνται με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, της ευρείας εφαρμογής και επεξεργασίας των δεδομένων που προκύπτουν καθημερινά μέσω του MyData, τις διασταυρώσεις εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων, την κίνηση των καταθέσεων, τα τιμολόγια αγοράς και πώλησης, τους τζίρους και τα κέρδη που εμφανίζουν διάφοροι κλάδοι της οικονομίας και επαγγελματίες, τη χρήση των POS και τη διασύνδεσή τους με τις ταμειακές μηχανές.

Είναι ξεκάθαρο ότι μέσα σε περίπου δύο χρόνια που γνωστοποιήθηκαν και εφαρμόζονται τα νέα τεκμήρια για τον καθορισμό των ελάχιστων κερδών των επαγγελματιών, έχουν αλλάξει πολλά προς την κατεύθυνση του περιορισμού της φοροδιαφυγής μέσω της σύγχρονης και διαρκώς εξελισσόμενης τεχνολογίας και άρα μπορεί το υπουργείο Οικονομικών να προχωρήσει σε ουσιαστικές αλλαγές ώστε και το πολιτικό κόστος να περιορίσει από την εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου αλλά κυρίως να εισπράττει σε φόρους αυτά που αναλογούν στα πραγματικά και όχι στα τεκμαρτά εισοδήματα.

Πολλές αδικίες

Αξίζει να τονιστεί ότι το ίδιο αναμένεται να συμβεί και για τα τεκμήρια διαβίωσης που εφαρμόζονται σε όλες τις κατηγορίες φορολογουμένων, σε μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες, εισοδηματίες, επιτηδευματίες κ.τ.λ. εδώ και πάρα πολλά χρόνια με πολλές αδικίες να εξακολουθούν να υφίστανται. Εδώ και αρκετό καιρό έχει συσταθεί αρμόδια επιτροπή στην Καραγιώργη Σερβίας στο υπουργείο Οικονομικών, η οποία έχει αναλάβει το έργο να εξετάσει όλα τα δεδομένα, προκειμένου να προτείνει στην πολιτική ηγεσία τη σταδιακή μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30% και εφόσον διαπιστωθεί ότι η φοροδιαφυγή έχει περιοριστεί στο ελάχιστο, σε επόμενη φάση να καταργηθούν πλήρως.

Ωστόσο, η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με επικεφαλής τον Κυριάκο Πιερρακάκη δεν θα βιαστεί να λάβει τις όποιες αποφάσεις καθώς όλα αυτά τα μέτρα θα συνδυαστούν και με την απόφαση να μειωθούν οι φόροι στα φυσικά πρόσωπα όπου αναμένεται τις σχετικές ανακοινώσεις να τις κάνει επίσημα ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης τον προσεχή Σεπτέμβριο.

Αποτελέσματα

Πάντως, τα υπερέσοδα που εμφανίζει ο κρατικός προϋπολογισμός τους πρώτους μήνες του 2025, τα σημαντικά αποτελέσματα στο μέτωπο της φοροδιαφυγής, όπως προκύπτουν από στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, αλλά και η δημοσιονομική «ανάσα» που θα δώσει η εφαρμογή της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες μετά και την πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι στοιχεία που συνηγορούν ότι θα αποφασίσει η κυβέρνηση να προχωρήσει σε ουσιαστικές ελαφρύνσεις και σε αλλαγές νόμων που και επιβαρύνουν τους πολίτες και της δημιουργούν πολιτικές «φουρτούνες».

Για το θέμα του τεκμαρτού προσδιορισμού του ελάχιστου εισοδήματος (κερδών) οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναμένουν με ανυπομονησία και την εκδίκαση της προσφυγής των επαγγελματικών τους φορέων κατά του νέου φορολογικού νόμου. Η συζήτηση των αιτήσεων ακυρώσεως κατά του νέου φορολογικού νόμου, ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, μετατέθηκε για την ερχόμενη Παρασκευή 28 Μαρτίου 2025, έπειτα από αίτημα όλων των προσφευγόντων φορέων στο ΣτΕ.

Στο Συμβούλιο της Επικρατείας έχουν προσφύγει δικηγορικοί σύλλογοι και άλλοι επιστήμονες και επαγγελματικοί φορείς που στρέφονται κατά της απόφασης του υπουργείου Οικονομικών και της ΑΑΔΕ, με την οποία καθορίζεται η διαδικασία αμφισβήτησης του ελάχιστου ετήσιου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή προσδιορίζεται ο φόρος με βάση το τεκμαρτό εισόδημα.

Η προσφυγή

Αναφορικά με τις αλλαγές που αναμένεται να εξεταστούν για να περιοριστούν οι επιβαρύνσεις που προκύπτουν σε εκατοντάδες χιλιάδες επαγγελματίες από την εφαρμογή του τεκμαρτού προσδιορισμού των κερδών των επαγγελματιών είναι μεταξύ άλλων η αποσύνδεση της ελάχιστης αμοιβής από την αύξηση του κατώτατου μισθού και να διευρυνθούν τα έτη εργασίας βάσει των οποίων αλλάζουν – αυξάνονται τα ελάχιστα τεκμαρτά εισοδήματα. Παράλληλα συζητείται στον υπολογισμό του ύψους του ελάχιστου εισοδήματος να λαμβάνεται υπό προϋποθέσεις το οικογενειακό εισόδημα καθώς και να συνυπολογίζονται εισοδήματα από ενοίκια, τόκους, υπεραξίες από μετοχές και ομόλογα.

Με βάση τα ισχύοντα, η ετήσια ελάχιστη αμοιβή επαγγελματιών καθορίζεται από τον κατώτατο μισθό. Από τη στιγμή που αυξήθηκε πέρυσι ο κατώτατος μισθός κατά 6,41%, αντίστοιχα αυξάνεται και το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα των επαγγελματιών στις 11.620 ευρώ από 10.920 που ίσχυε την πρώτη χρονιά εφαρμογής του μέτρου.

Ποσά και έτη

Ωστόσο, υπάρχουν μειώσεις ή προσαυξήσεις ανάλογα με τα έτη που έχει κάποιος επαγγελματίας κάνει έναρξη εργασιών. Συγκεκριμένα, οι νέοι επαγγελματίες, με ατομικές επιχειρήσεις που ασκούν το επάγγελμα για έως και 3 έτη απαλλάσσονται από το σύστημα των αντικειμενικών κριτηρίων. Για κάθε ατομική επιχείρηση που συμπλήρωσε ή θα συμπληρώσει 4 έτη λειτουργίας μέσα στο 2024, θα ληφθεί υπόψη το ποσό των 11.620 ευρώ (αντί για 10.920 ευρώ) μειωμένο κατά 67%, δηλαδή θα ληφθεί υπόψη ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα ύψους 3.873 ευρώ (αντί 3.603 ευρώ).

Για κάθε ατομική επιχείρηση που συμπλήρωσε ή θα συμπληρώσει 5 έτη λειτουργίας μέσα στο 2024, θα ληφθεί υπόψη το ποσό των 11.620 ευρώ μειωμένο κατά 33%, ήτοι θα ληφθεί υπόψη ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα ύψους 7.747 ευρώ, ενώ για τα 6 χρόνια λειτουργίας θα εφαρμοστεί το ποσό των 11.620 ευρώ. Τέλος, για 7 έως 9 έτη λειτουργίας ισχύει προσαύξηση 10%, οπότε το ποσό αυξάνεται στα 12.782 ευρώ για το φορολογικό έτος 2024. Για 10 έως 12 έτη λειτουργίας ισχύει προσαύξηση 20%, οπότε το ποσό αυτό διαμορφώνεται στα 13.944 ευρώ. Για περισσότερα από 12 έτη λειτουργίας, η προσαύξηση φτάνει το 30%, οπότε το ποσό διαμορφώνεται στα 15.106 ευρώ.

Την Παρασκευή 14 Μαρτίου είχε διοργανωθεί συγκέντρωση από τη Συντονιστική Επιτροπή Ελευθέρων Επαγγελματιών – Επιστημόνων – Επαγγελματοβιοτεχνών και Εμπόρων έξω από το Συμβούλιο της Επικρατείας στο πλαίσιο εκδίκασης της προσφυγής τους η οποία και τελικά θα πραγματοποιηθεί σε λίγες ημέρες.