Σε ένα απέραντο δικαστήριο κινδυνεύει να μετατραπεί η χώρα, καθώς συνταξιούχοι και δημόσιοι υπάλληλοι στρέφονται κατά των ασφαλιστικών ταμείων και του Δημοσίου προκειμένου να διεκδικήσουν – αναδρομικά – 13ο και 14ο μισθό, αλλά και περικοπές συντάξεων που σε πρώτο βαθμό τα δικαστήρια έκριναν αντισυνταγματικές. Πρόκειται για τις περικοπές που επέβαλε το δεύτερο μνημόνιο (νόμος 4093/2012), τις οποίες έκρινε αντισυνταγματικές απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας το 2015.
Οι πρωτόδικες αποφάσεις, που δικαιώνουν τόσο εν ενεργεία υπαλλήλους όσο και συνταξιούχους, έχουν θορυβήσει την κυβέρνηση, η οποία προσφεύγει σε δεύτερο βαθμό – Εφετείο – προκειμένου να καθυστερήσει την υλοποίηση των δικαστικών αποφάσεων.
Ωστόσο χιλιάδες συνταξιούχοι και εν ενεργεία υπάλληλοι προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη, αφού προηγουμένως καταθέτουν αιτήσεις στα ασφαλιστικά τους ταμεία ή στη δημόσια υπηρεσία όπου υπηρετούν, προκειμένου να ανακόψουν την παραγραφή των παλαιότερων διεκδικήσεων.
Οι προσφυγές – το επόμενο διάστημα – αναμένεται να πυκνώσουν, με αποτέλεσμα τόσο η σημερινή όσο – κυρίως – και οι μελλοντικές κυβερνήσεις να βρεθούν αντιμέτωπες με διεκδικήσεις- απαιτήσεις που απειλούν να τινάξουν στον αέρα τα δημοσιονομικά μεγέθη του προϋπολογισμού.
Μόνο για τους συνταξιούχους εκτιμάται ότι το κόστος για την ικανοποίηση των αναδρομικών διεκδικήσεων ενδέχεται να φθάσει τα 8-9 δισ. ευρώ. Και αυτό γιατί δικαιούχοι επιστροφών είναι θεωρητικά το σύνολο των 2,6 εκατομμυρίων των συνταξιούχων, καθώς και οι πλέον χαμηλοσυνταξιούχοι, με συντάξεις 500, 700 και 900 ευρώ, μπορούν να διεκδικήσουν δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και επίδομα καλοκαιριού, ισόποσο με τη σύνταξή τους και με πλαφόν τα 800 ευρώ ετησίως.
Διεκδικήσεις
Πέραν αυτών υπάρχουν και διεκδικήσεις για τις μειώσεις των νόμων 4051 και 4093, που αφορούν υψηλότερα ποσά.
Νομικοί εκτιμούν ότι το περιθώριο διεκδίκησης αναδρομικών – πέραν των δώρων – αφορά – τις εξής περικοπές:
· Περικοπή 12% σε συνταξιούχους που είχαν σύνταξη το 2012 πάνω από 1.300 ευρώ (η μείωση αφορούσε το υπερβάλλον τμήμα της σύνταξης).
Περικοπή 5%-20% σε συνταξιούχους που είχαν το 2012 άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης, μετά και τις προηγούμενες περικοπές, πάνω από 1.000 ευρώ.
Μειώσεις σε επικουρικές το 2012 (νόμος 4051) ως εξής: για συντάξεις έως 250 ευρώ, 10%, από 250 ως 300 ευρώ, 15% και από 300 ευρώ και άνω, 20%.
Σύμφωνα με όλα αυτά οι συνταξιούχοι με την επιστροφή των δώρων καθώς και των υπολοίπων ποσών μπορεί να φθάσουν να διεκδικούν έως και 22.000-25.000 ευρώ ανά άτομο.
Οι διεκδικήσεις των υπαλλήλων αφορούν ποσά 1.000 ευρώ κατ’ έτος – 250 ευρώ δώρο Πάσχα, 250 ευρώ επίδομα αδείας, 500 ευρώ δώρο Χριστουγέννων, όπως δηλαδή είχαν διαμορφωθεί ο 13ος και ο 14ος μισθός προτού κοπούν τελείως στο τέλος του 2012. Επιπλέον τους τόκους για το διάστημα της πενταετίας των διεκδικήσεων που δεν έχουν παραγραφεί.
Μακρύς ο δρόμος
Οπως είναι κατανοητό, το ζήτημα έχει θορυβήσει την κυβέρνηση, η οποία προσπαθεί να αποτρέψει τους συνταξιούχους από τις προσφυγές. Ωστόσο είναι σαφές ότι ενδεχόμενη θετική για τους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους τελεσίδικη απόφαση θα οδηγήσει σε μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα και σε περαιτέρω πονοκέφαλο το υπουργείο Οικονομικών και Εργασίας. Πάντως ο δρόμος για τη διεκδίκηση των δώρων των εν ενεργεία και των συνταξιούχων είναι μακρύς, οι περισσότερες υπηρεσίες ακούν το δικαίωμα της έφεσης μεταθέτοντας σε μελλοντικό χρόνο το πρόβλημα της καταβολής των αναδρομικών.
Ο αρμόδιος για την κοινωνική ασφάλιση υφυπουργός Εργασίας κ. Τάσος Πετρόπουλος με δηλώσεις – τις προηγούμενες ημέρες – προέτρεψε τους συνταξιούχους να μην κάνουν προσφυγές «γιατί δεν είναι απαραίτητο και δεν υπάρχει λόγος να χαλάνε τα χρήματά τους». Προανήγγειλε την έφεση του Δημοσίου στις πρωτόδικες αποφάσεις και υποστήριξε πως οι προσδοκίες που καλλιεργούνται στους συνταξιούχους είναι παραπλανητικές. Ξεκαθάρισε μάλιστα πως δεν είναι ίδια η βάση των νέων αγωγών με εκείνη την οποία έκρινε το ΣτΕ (προ του 2015) και δήλωσε πως «δεν υπάρχει περίπτωση απόφαση που θα κριθεί από το ΣτΕ για όλους να μην εφαρμοστεί από την κυβέρνηση».
