Αναστολή με… αστερίσκους στις περικοπές συντάξεων

Αναστολή του μέτρου της περικοπής των συντάξεων, αλλά… με αστερίσκους, είναι το πιθανότερο σενάριο για την επικείμενη απόφαση του Εurogroup – στις 19 Νοεμβρίου – που θα κρίνει το μέλλον των συντάξεων για περίπου ένα εκατομμύριο συνταξιούχους.

Το σενάριο προβλέπει την αναστολή του – επαχθούς – μέτρου υπό την προϋπόθεση ότι θα επιτυγχάνονται οι δεσμεύσεις για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% που έχει αναλάβει η χώρα μας μέχρι το 2022. Σε αντίθετη περίπτωση θα «ενεργοποιείται» το μέτρο έτσι ώστε να καλύπτεται η απόκλιση που δημιουργείται και να επιτυγχάνεται ο στόχος.

Μια τέτοια απόφαση – όπως είναι φυσικό – θέτει σε συνεχή «ομηρεία» τους συνταξιούχους, των οποίων το ύψος των συντάξεων τα επόμενα χρόνια θα εξαρτάται από την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.

Αντιθέτως, η κυβέρνηση φαίνεται να συναινεί σε ανάλογη απόφαση, την οποία θα εμφανίσει ως «κατάργηση του μέτρου», σημειώνοντας ότι τα πλεονάσματα για τα οποία έχει δεσμευθεί είναι διασφαλισμένα από την υφιστάμενη και τη μελλοντική πορεία της εθνικής οικονομίας.

Πάντως οι τελικές αποφάσεις για το φλέγον αυτό θέμα αναμένεται να παρθούν κατά την έκτακτη συνεδρίαση του Eurogroup την 19η Νοεμβρίου, όπου θα συζητηθεί το προσχέδιο του ελληνικού προϋπολογισμού για το 2019 και κατ’ επέκταση η εφαρμογή ή όχι των περικοπών των συντάξεων.

Αξιωματούχος της ευρωζώνης τόνιζε ότι προτεραιότητα για τον ελληνικό προϋπολογισμό είναι η επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ. Ωστόσο, άφησε να εννοηθεί ότι το ζήτημα της μη περικοπής των συντάξεων είναι θέμα προς συζήτηση σε συνδυασμό με το πακέτο θετικών μέτρων που έχει παρουσιάσει η ελληνική κυβέρνηση.

Την ίδια ώρα το ΔΝΤ μέσω του εκπροσώπου του Τζέρι Ράις ζήτησε να εφαρμοστούν, όπως έχει συμφωνηθεί, τα ψηφισμένα μέτρα για την περικοπή των συντάξεων.

Ο κ. Ράις είπε την Πέμπτη ότι πρόκειται για μεταρρυθμίσεις που έχουν συμφωνηθεί εδώ και καιρό. Συμπλήρωσε, δε, ότι το ΔΝΤ θεωρεί την εφαρμογή του προνομοθετημένου πακέτου ως μια κίνηση που θα συμβάλει στην απελευθέρωση του δημοσιονομικού χώρου για τις μη συνταξιοδοτικές κοινωνικές δαπάνες και τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης.

Ο κ. Ράις ανέφερε πάντως ότι, δεδομένου πως το Ταμείο δεν έχει πλέον οικονομικές διευθετήσεις ή πρόγραμμα με την Ελλάδα, οι αποφάσεις για το πώς θα χρησιμοποιηθεί ο δημοσιονομικός χώρος είναι θέμα των Ευρωπαίων και της ελληνικής κυβέρνησης.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως τυχόν αναστολή του μέτρου με τον τρόπο που περιγράφεται θα σημάνει σαφώς κάποιες περικοπές στα «λεγόμενα αντίμετρα», τα οποία από κοινού με τα μέτρα που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ θα εφαρμοστούν σε χρονικό ορίζοντα τετραετίας.

Σημειώνεται ότι το ψηφισμένο από την κυβέρνηση μέτρο προβλέπει περικοπή κατά 18% των συντάξεων από 1.1.2019 και γίνεται φανερό ότι η αναβολή της εφαρμογής των προνομοθετημένων περικοπών εξυπηρετεί προεκλογικά την κυβέρνηση. Βεβαίως η ύπαρξη «αστερίσκων» θα «μεταφέρει την καυτή πατάτα» στην επόμενη κυβέρνηση – που θα σχηματιστεί μετά τις εκλογές –  και η οποία θα πρέπει είτε να επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους, είτε να περικόψει – αυτή πλέον – τις συντάξεις.

Η υπουργός Εργασίας κυρία Εφη Αχτσιόγλου τις προηγούμενες ημέρες επέμενε ότι «η κυβέρνηση συζητεί μόνο την ακύρωση και όχι την αναβολή του μέτρου της απομείωσης της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις». Εκτίμησε ότι οι συζητήσεις με τους δανειστές είναι «σε πολύ καλό δρόμο» και πως «επιτυγχάνονται οι συναινέσεις που χρειαζόμασταν και σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Η υπουργός σημειώνει ότι «το μέτρο δεν είναι αναγκαίο», καθώς έχει εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, ενώ εκτίμησε ότι έχουν επιτευχθεί και οι δημοσιονομικοί στόχοι για το πρωτογενές  πλεόνασμα του 2019 και των επόμενων ετών.

Μάλιστα τόνισε ότι έχει διασφαλιστεί έξτρα δημοσιονομικός χώρος «της τάξης των 700 εκατομμυρίων ευρώ» χάρη στον οποίο «θα υλοποιηθούν οι εξαγγελίες του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ», οι οποίες σε μεγάλο βαθμό καταλαμβάνουν τα αντίμετρα, αλλά προβλέπουν και πολλά άλλα μέτρα, όπως οι ελαφρύνσεις στις ασφαλιστικές εισφορές ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών. Τα αντίμετρα θα αφορούν τα νέα ενισχυμένα οικογενειακά επιδόματα, την επιδότηση ενοικίου, τα προγράμματα για την ανεργία που ήδη υλοποιούνται από τον ΟΑΕΔ.

Και νέα «δέσμευση» για εκκαθάριση των εκκρεμών συντάξεων έως το τέλος του έτους έλαβε η υπουργός Εργασίας κυρία Εφη Αχτσιόγλου, διαφοροποιώντας ωστόσο παλαιότερη δέσμευσή της.
«Μέχρι το τέλος της χρονιάς θα έχει εκκαθαριστεί ο κύριος όγκος των αιτήσεων» δήλωσε αυτή τη φορά, ενώ η προηγούμενη δήλωσή της μιλούσε για ολοκλήρωση των εκκρεμοτήτων μέχρι το τέλος του 2018. Σημειώνεται ότι η υπουργός έχει τροποποιήσει τρεις φορές την προθεσμία ολοκλήρωσης εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης.

Αυτή τη φορά προσδιόρισε τις κύριες συντάξεις που είναι σε εκκρεμότητα κάτω από 40.000 και τα εφάπαξ κάτω από 26.000. Σημείωσε μάλιστα ότι παρέλαβε περίπου 400.000 απλήρωτες συντάξεις και ο αριθμός αυτός μπορεί να προσδιορίσει το έργο που έχει επιτευχθεί το διάστημα που μεσολάβησε.

Ωστόσο, το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων τις προηγούμενες εβδομάδες κατέθεσε στον εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών μηνυτήρια αναφορά κατά της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας, καταγγέλλοντας ότι σκοπίμως δεν καταβάλλονται οι συντάξεις ώστε να εμφανίζει ο ΕΦΚΑ υπερπλεόνασμα. Το Δίκτυο προσδιορίζει τις εκκρεμότητες ως εξής:

Κύριες συντάξεις 50.000, καθυστέρηση 18 μηνών, ύψος οφειλής 360 εκατομμύρια ευρώ. Επικουρικές 90.000, με μεσοσταθμική καθυστέρηση 36 μηνών και οφειλή 421 εκατ. ευρώ. Εφάπαξ 40.000, μεσοσταθμικά 20.000 ευρώ ανά αίτηση, οφειλή 800 εκατ. ευρώ. Η συνολική οφειλή ξεπερνά το 1,5 δισ. ευρώ.