Προβληματισμό και επιφυλάξεις προκαλούν τα στοιχεία του εννεαμήνου για την απασχόληση, τα οποία καταγράφουν τη δημιουργία λιγότερων θέσεων εργασίας το 2022 έναντι του εννεαμήνου του 2021, παρότι οι οικονομία και ο τουρισμός παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση.
Το ισοζύγιο της απασχόλησης στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2022 ήταν μεν θετικό κατά 263.463 θέσεις εργασίας, αλλά τα ποιοτικά στοιχεία ήταν ανησυχητικά, καθώς δημιουργήθηκαν 21.394 λιγότερες θέσεις εργασίας από αυτές του προηγούμενου έτους 2021.
Η αποτίμηση
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την ενεργειακή κρίση και την έκρηξη του πληθωρισμού, προκαλεί «δεύτερες σκέψεις» για την εξέλιξη των στοιχείων που καταγράφει Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».
Πάντως, οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης αποτιμούν θετικά τις εξελίξεις στην απασχόληση, παρά τις επιφυλάξεις που διατυπώνονται από στελέχη της αγοράς εργασίας που ανησυχούν εξαιτίας της κρίσης, της ακρίβειας και του υψηλού πληθωρισμού.
«Η ελληνική οικονομία αντέχει και η αγορά εργασίας κινείται θετικά» αναφέρει χαρακτηριστικά ο υπουργός Εργασίας κ. Κ. Χατζηδάκης, ο οποίος σημειώνει ότι «παρά τα υπαρκτά και σοβαρά προβλήματα, αντέχουμε περισσότερο από τις πιο πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες».
Κατά τον μήνα Σεπτέμβριο, το ισοζύγιο ήταν επίσης θετικό κατά 26.238 θέσεις, όμως το εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου, παρότι δημιουργήθηκαν επιπλέον 263.463 θέσεις εργασίας, αυτές ήταν λιγότερες από το αντίστοιχο διάστημα του 2021, παρόλο που διανύουμε μια χρονιά με υψηλή ανάπτυξη, σημαντική αύξηση της τουριστικής κίνησης και εξίσου σημαντική μείωση της ανεργίας.
Διττή εικόνα
Η διττή εικόνα της αγοράς εργασίας απεικονίζεται στα στοιχεία του Πληροφοριακού Συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» για το εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2022 με βασικά στοιχεία την εκρηκτική άνοδο των προσλήψεων, αλλά και την ανησυχητική έξαρση των απολύσεων – αποχωρήσεων. Παρά ταύτα η ανεργία κατέγραψε νέα μείωση τον Αύγουστο φθάνοντας το 12,2% (έναντι 13,7% τον ίδιο μήνα του 2021), ενώ τα υψηλά ποσοστά των προσλήψεων οδήγησαν σε θετικό αποτέλεσμα τις ροές απασχόλησης στο εννεάμηνο του έτους.
Η θετική πορεία της αγοράς εργασίας μετις (επιπλέον) 263.463 νέες θέσεις εργασίας, υπολείπεται κατά 21.394 θέσεις των 284.857 νέων θέσεων εργασίας που είχαν καταγραφεί το 2021, κατά το αντίστοιχο διάστημα.
Επίσης, εφέτος καταγράφηκαν επιπλέον 491.680 προσλήψεις, γεγονός που καταδεικνύει την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας, παράλληλα όμως είχαμε, επιπλέον, 513.074 απολύσεις, κυρίως στον τομέα της εποχικής απασχόλησης.
Ευέλικτες μορφές
Η θετική πορεία του Σεπτεμβρίου πάντως είναι η τρίτη καλύτερη της τελευταίας 20ετίας, κατά τον ίδιο μήνα. Μόνο το 2013 με 63.122 νέες θέσεις εργασίας και το 2020 με 38.529 προέκυψε καλύτερο αποτέλεσμα. Ομως ακόμα και έτσι, το αποτέλεσμα του συγκεκριμένου μήνα υπολείπεται κατά 6.728 θέσεις των 32.966 που χάθηκαν απροσδόκητα έναν μήνα νωρίτερα, δηλαδή τον εφετινό Αύγουστο.
Στους χαμένους του Σεπτεμβρίου είναι οι νέοι 15-24 ετών όπου καταγράφεται απώλεια 26.118 θέσεων, ενώ τα στοιχεία δείχνουν την κυριαρχία των ευέλικτων μορφών εργασίας στις νέες προσλήψεις, αφού το 52,64% των νέων προσλήψεων του μηνός Σεπτεμβρίου αφορούν συμβάσεις με ευέλικτες μορφές εργασίας.
Κενές θέσεις
Αξιο αναφοράς είναι επίσης το στοιχείο της ΕΛΣΤΑΤ σύμφωνα με το οποίο η έλλειψη προσωπικού γενικότερα ή ειδικότερα η έλλειψη κατάλληλου προσωπικού εξελίσσεται σε κυρίαρχο θέμα της αγοράς εργασίας, καταδεικνύοντας τη δυστοκία που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις στην αναζήτηση και στελέχωση των υπαρχουσών θέσεων εργασίας, ενώ καταγράφει και τη στρέβλωση της αγοράς.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εξής στρεβλή εικόνα: Αφενός η ανεργία να σημειώνει ποσοστά κοντά στο 12,2% και αφετέρου η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία να καταγράφει εκρηκτική άνοδο στις κενές θέσεις εργασίας.
Τα στοιχεία είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικά τα δύο τελευταία χρόνια. Το δεύτερο τρίμηνο του 2021 οι κενές θέσεις φθάνουν τις 12.181 έναντι 5.594 το 2019 – αύξηση κατά 117,8%. Ωστόσο το δεύτερο τρίμηνο του 2022 οι κενές θέσεις εργασίας εκτοξεύονται στις 27.246 σημειώνοντας νέα αύξηση κατά 123,7%.
ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας και στην Κύπρο
Την ικανοποίησή του για τη συμφωνία συνεργασίας στην εφαρμογή του ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας και στην Κύπρο εξέφρασε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον υπουργό Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος επισκέφθηκε τη Λευκωσία την εβδομάδα που πέρασε μαζί με υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Εργασίας – με επικεφαλής τη γενική γραμματέα Εργασιακών Σχέσεων Αννα Στρατινάκη.
Η συνεργασία έρχεται σε συνέχεια της συμφωνίας που είχε υπογραφεί από τα υπουργεία Εργασίας Ελλάδας και Κύπρου και τα στελέχη των δύο υπουργείων ξεκίνησαν ήδη τη δημιουργία αντίστοιχου συστήματος με αυτό που εφαρμόζεται ήδη στην Ελλάδα, προσαρμοσμένο στις ανάγκες της κυπριακής αγοράς εργασίας.
Οι περιοχές… πρωταθλήτριες της ανεργίας
Η ανεργία πλήττει περισσότερο τις γυναίκες και τους νέους της χώρας, ενώ η Δυτική Ελλάδα, η Δυτική Μακεδονία και η Στερεά Ελλάδα είναι οι περιοχές που παρουσιάζουν τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας.
Από τις 13 Περιφέρειες της χώρας, οι οκτώ έχουν δείκτη ανεργίας ανώτερο του μέσου όρου. Και στις περιοχές αυτές υψηλότερο ποσοστό ανεργίας εμφανίζουν οι γυναίκες, όπως και σε όλες γενικά τις Περιφέρειες. Οι νέοι ηλικίας 15-24 ετών εμφανίζουν «εκρηκτικά ποσοστά» ακόμη και σε περιοχές – όπως η Πελοπόννησος – όπου καταγράφονται τα χαμηλότερα, γενικά, ποσοστά ανεργίας.
Οι γυναίκες παραμένουν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα εκτός αγοράς εργασίας, ενώ οι νέοι ηλικίας έως 24 ετών αποτελούν την ηλικιακή ομάδα με το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής στην απασχόληση και την αγορά εργασίας (13,4% το 2021 αντί 32,7% μέσου όρου σε επίπεδο ΕΕ-27).
