Ο πληθωρισμός, παρά τους λεονταρισμούς και τα ξόρκια του αρμόδιου υπουργού Ανάπτυξης Tάκη Θεοδωρικάκου, επιμένει και δεν λέει να υποχωρήσει κάτω από τη ζώνη του 3%. Και επιμένει επειδή πλήθος παραγόντων και συνθηκών, εγχώριων και διεθνών, του ελλείποντος ή ατελούς, ειδικά στην ελληνική περίπτωση, ανταγωνισμού συμπεριλαμβανομένου, επιδρά στη λειτουργία των πολλών διασυνδεδεμένων και αλληλοεξαρτώμενων αγορών, αυξάνει το κόστος, πιέζει προς τα πάνω τις τιμές παραγωγού και αυτές με τη σειρά τους πιέζουν ακόμη περισσότερο τις τιμές του καταναλωτή.

Ετσι οι τιμές στο ράφι δεν υποχωρούν, παρά ελάχιστα και κατά περίπτωση, το σωρευτικό και μη καλυπτόμενο από τις όποιες μισθολογικές αυξήσεις βάρος των ανατιμήσεων παραμένει ασήκωτο για την πλειονότητα των πολιτών και το χειρότερο, η ατμόσφαιρα διατηρείται πληθωριστική, τροφοδοτούμενη κυρίως από την αστάθεια και τη νευρικότητα που επικρατεί στον τομέα της ενέργειας και ιδιαιτέρως της ηλεκτροπαραγωγής.

Οι τιμές του ρεύματος

Οσο οι υψηλές τιμές του ρεύματος δεν υποχωρούν τόσο οι ανοδικές τάσεις στις τιμές αγαθών και υπηρεσιών θα παραμένουν ενεργές. Και επειδή η εγχώρια αγορά του ηλεκτρικού ρεύματος παραμένει εγκλωβισμένη στις σκληρές ευρωπαϊκές προδιαγραφές της ενεργειακής μετάβασης και εξαρτημένη ενδιαμέσως από τον πόλεμο στην Ουκρανία και το ρωσικό φυσικό αέριο, τίποτε δεν προδικάζει έλεγχο των τιμών του ρεύματος παρά την αισιοδοξία του αρμόδιου υπουργού Θεόδωρου Σκυλακάκη.

Αντιθέτως μάλιστα νέοι παράγοντες θα έλθουν, κατά τα φαινόμενα, να τροφοδοτήσουν καινούργιο, δευτερογενή όπως λένε οι ειδικοί, κύκλο ανατιμήσεων στο προσεχές διάστημα. Δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγάλες εμπορικές αλυσίδες λαμβάνουν σχετικά σήματα, αρκούντως ανησυχητικά, όχι μόνο για την πορεία των τιμών αλλά ακόμη και για την επάρκεια των αγαθών.

Οι υπεύθυνοι των μεγαλύτερων σουπερμάρκετ επισημαίνουν μια νέα εστία διαταραχής προερχόμενη από την πλούσια Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, η οποία συνδέεται με τους ολοένα και αυστηρότερους ευρωπαϊκούς κανόνες στην ευρεία ζώνη της αγελαδοτροφίας και της μεγάλης αλυσίδας παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων και κρέατος που τη συνοδεύει.

Ως γνωστόν, η εκτροφή βοοειδών ενοχοποιείται για τις αυξανόμενες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, γεγονός που επέτρεψε στην άκαμπτη γραφειοκρατία των Βρυξελλών να αυστηροποιήσει τους κανόνες εκτροφής και να απαιτήσει προδιαγραφές ενεργειακής μετάβασης και έτσι να αυξήσει υπέρμετρα το κόστος λειτουργίας των σχετικών παραγωγικών μονάδων.

Με αποτέλεσμα πολλές από αυτές να μην αντέχουν και να οδεύουν προς κλείσιμο και εγκατάλειψη της εκτροφής βοοειδών. Εσχάτως έχει παρατηρηθεί ότι στην Ολλανδία, τη Γερμανία, το Βέλγιο και αλλού κτηνοτροφικές μονάδες διακόπτουν μαζικά τη λειτουργία τους επηρεάζοντας σημαντικά την αλυσίδα παραγωγής πλήθους γαλακτοκομικών προϊόντων και τις τιμές τους βεβαίως.

Μέγα θέμα τιμών

Ηδη, όπως αναφέρουν ανώτερα στελέχη μεγάλων εμπορικών αλυσίδων, στην Αθήνα εμφανίζονται προβλήματα εφοδιασμού και επάρκειας για συγκεκριμένα προϊόντα.

Χαρακτηριστικά αναφέρουν δημοφιλή, ευρέως διαδεδομένα, ολλανδικά τυροκομικά προϊόντα, τα οποία δυσκολεύονται να προμηθευτούν.

Εκτιμούν δε πως αν δεν ελεγχθεί η κρίση των μονάδων εκτροφής βοοειδών, θα προκύψει μέγα θέμα τιμών σε ευρεία γκάμα προϊόντων, μεταξύ των οποίων στα ζωικά λίπη, στο γάλα, στα τυριά και προοπτικά στο κρέας και στα προϊόντα αυτού. Αν επιβεβαιωθεί η συγκεκριμένη τάση εγκατάλειψης της εκτροφής βοοειδών στην Κεντρική και στη Βόρειο Ευρώπη, μπορεί να τιναχθεί στον αέρα ολόκληρη η αγορά τροφίμων της Γηραιάς Ηπείρου.

Στο ερώτημα αν στη χώρα μας υπάρχουν ευκαιρίες υποκατάστασης εισαγωγών, οι υπεύθυνοι των ελληνικών αλυσίδων υπομειδιούν, υπενθυμίζοντας ότι η χώρα μας είναι σχεδόν απολύτως εξαρτημένη από εισαγωγές γάλακτος, βουτύρου, τυροκομικών και κρέατος.

Ακόμη και η ελληνική φέτα δεν επαρκεί να καλύψει τις ανάγκες της εγχώριας ζήτησης, για να μην αναφερθούμε στην παραγωγή σκληρών τυριών, η οποία υπολείπεται χαρακτηριστικά. Και επισημαίνουν ότι, με εξαίρεση κάποιες προσπάθειες μαζικής εκτροφής βοοειδών στην Ηπειρο, αντίστοιχα φαινόμενα εγκατάλειψης εκτροφής μικρών και μεγάλων ζώων έχουν παρατηρηθεί εσχάτως και στη χώρα μας, είτε λόγω έλλειψης προσωπικού, είτε λόγω υπέρμετρης αύξησης του κόστους των ζωοτροφών.

Και η κλιματική αλλαγή επίσης δεν είναι αδιάφορη. Οι πλημμύρες στη Θεσσαλία άνοιξαν πληγή στην παραγωγή αγαθών και στην εκτροφή ζώων και φέτος ήταν οι παρατεταμένοι καύσωνες και η λειψυδρία που επέδρασαν αρνητικά στον πρωτογενή τομέα.

Πιέσεις προμηθευτών

Οπως και να έχει, νέοι επιβαρυντικοί παράγοντες έρχονται να προσθέσουν κρίσιμη ύλη και να διατηρήσουν ακμαίο και αδηφάγο στο τέρας του πληθωρισμού. Οι υπεύθυνοι πάντως των μεγάλων εμπορικών αλυσίδων, που παρεμπιπτόντως φέτος το καλοκαίρι είδαν τις πωλήσεις των σουπερμάρκετ να ευνοούνται σχεδόν σκανδαλωδώς από το αυξανόμενο πλην καταναλωτικά μετριοπαθέστερο τουριστικό ρεύμα, αισθάνονται ήδη με την είσοδο του φθινοπώρου την πίεση των προμηθευτών τους για υψηλότερες τιμές.

Ανεξαρτήτως των όποιων εξωτερικών πιέσεων, η εγχώρια παραγωγή βρίσκεται αντιμέτωπη με πλήθος άλλων παραγόντων και συνθηκών που επιβαρύνουν το κόστος, μέρος του οποίου σχεδόν νομοτελειακά θα περάσει στις τελικές τιμές του καταναλωτή. Με προεξάρχουσες βεβαίως, όπως προαναφέραμε, τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, οι οποίες έχουν εξελιχθεί σε ισχυρό παράγοντα αύξησης του κόστους για κάθε δραστηριότητα, εμπορική ή παραγωγική. Κατόπιν αυτών μόνο αισιοδοξία δεν επικρατεί στην ευρύτερη επιχειρηματική αγορά για τον έλεγχο του πληθωρισμού. Σχεδόν άπασες οι εμπορικές αλυσίδες εκτιμούν ότι λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστος θα βρεθούν αντιμέτωπες με νέο κύμα αύξησης των τιμών από τους προμηθευτές τους και αναζητούν τρόπους να περιορίσουν το βάρος αυτών στις τελικές τιμές. Κακά τα ψέματα, όλα τα στοιχεία οδηγούν στην εκτίμηση ότι οδεύουμε σε κρίση στη ζώνη της προσφοράς.

Η οποία με τη σειρά της επαναφέρει το πρόβλημα του ανεπαρκούς παραγωγικού μοντέλου, η αναδιάταξη και ανασυγκρότηση του οποίου πλέον μοιάζει επιβεβλημένη εκ των συνθηκών.

Οσο αυτό μένει εγκλωβισμένο στον στηριγμένο σε εισαγωγές τουρισμό, θα αναδεικνύει συνεχώς νέα προβλήματα, ανακυκλώνοντας τον φαύλο πληθωριστικό κύκλο που κατατρώγει τα εισοδήματα και αφαιρεί δυνάμεις από τα λαϊκά στρώματα.

Με άλλα λόγια, επιβάλλεται τα ταχύτερο γενναία στροφή υπέρ της εγχώριας παραγωγής. Μόνο με αύξηση της προσφοράς και υποκατάσταση των εισαγωγών θα μπορέσει η ελληνική οικονομία να ξεφύγει από την πληθωριστική μέγγενη διαρκείας που την καταδιώκει και την καταδυναστεύει τα τελευταία χρόνια.