Στο πεδίο της πραγματικής οικονομίας θα παιχτεί το στοίχημα για φθηνότερα ακίνητα, μέσω αγοράς ή μακροχρόνιας ενοικίασης. «Ολα θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη της προσφοράς και της ζήτησης, μετά τη λήψη των νέων μέτρων που ανακοίνωσε το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης» σημειώνει τραπεζική πηγή.

Οπως εξηγεί, «με δεδομένο ότι ουσιαστικές μεταβολές στον αριθμό των νοικοκυριών που αναζητούν κατοικία και στο διαθέσιμο εισόδημά τους δεν πρόκειται να δούμε σύντομα, η μάχη θα κριθεί στο μέτωπο της προσφοράς. Μπορεί να αυξηθεί το στοκ των προσφερόμενων ακινήτων; Αυτό είναι το ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε για τη διατύπωση μίας ασφαλούς εκτίμησης για την πορεία τιμών και μισθωμάτων τα επόμενα χρόνια».

Η αλήθεια είναι ότι τα ζητούμενα ενοίκια αυτή τη στιγμή στα μεγάλα αστικά κέντρα και ιδιαίτερα στην ευρύτερη περιοχή του Λεκανοπεδίου βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών.

Πώς θα επιδράσουν τα κυβερνητικά μέτρα στην αγορά ακινήτων

Οι πρωτοβουλίες που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ στοχεύουν στην αποκλιμάκωσή τους διά της αύξησης της προσφοράς.

Πρόκειται για τις εξής:

1.

Απαλλαγή από φόρο εισοδήματος ενοικίων: Οι ιδιοκτήτες που τα τελευταία τρία χρόνια έχουν αποδεδειγμένα το ακίνητό τους κλειστό ή το μισθώσουν βραχυχρόνια θα απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος, εάν προχωρήσουν σε ενοικίασή του με τριετές συμβόλαιο ως κύρια κατοικία.

Σύμφωνα με οικονομολόγο συστημικού ομίλου, η αποτελεσματικότητα του μέτρου θα εξαρτηθεί εν τέλει από τον αριθμό των ακινήτων που θα επιστρέψουν στην αγορά. Οπως επισημαίνει, επίσημα στατιστικά στοιχεία δεν υπάρχουν, ωστόσο εκτιμάται ότι περί τα 150.000 σπίτια λειτουργούν σήμερα ως τουριστικά καταλύματα μέσω των γνωστών πλατφορμών, ενώ περί τα 500.000 είναι κενά.

«Πρόκειται για μία μεγάλη δεξαμενή. Ωστόσο, για να υποχωρήσουν οι τιμές στα ενοίκια, θα πρέπει ένας εύλογος αριθμός ακινήτων να επιστρέψει στη μακροχρόνια ενοικίαση. Μένει να φανεί εάν το συγκεκριμένο κίνητρο θα είναι αρκετό για αλλαγή στάσης από την πλευρά των ιδιοκτητών».

2.

Περιορισμοί και επιβαρύνσεις στη βραχυχρόνια μίσθωση: Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι από την ερχόμενη Πρωτοχρονιά θα σταματήσει η χορήγηση νέων αδειών βραχυχρόνιας μίσθωσης στα τρία μεγαλύτερα διαμερίσματα του Δήμου της Αθήνας. «Δεν βλέπω πώς αυτό θα λειτουργήσει υπέρ της προσφοράς κατοικιών» τονίζει αναλυτής. Οπως λέει, «σε καμία περίπτωση το μέτρο δεν την αυξάνει. Απλά θα τη σταθεροποιήσει στα ήδη χαμηλά επίπεδα από το 2025».

Επιπλέον, εκτιμά ότι «η άνοδος του ημερήσιου τέλους στις βραχυχρόνιες μισθώσεις δεν είναι ικανή για να περιορίσει το εισόδημα που κερδίζουν οι ιδιοκτήτες σε επίπεδα χαμηλότερα της μακροχρόνιας. Με τα σημερινά δεδομένα, μόνο η υποχώρηση του τζίρου από την εν λόγω δραστηριότητα θα μπορούσε να μεταβάλει τα δεδομένα υπέρ των μακροχρόνιων μισθώσεων».

3.

Πρόγραμμα Ανακαινίζω / Νοικιάζω: Η δράση γίνεται ελκυστικότερη με την αύξηση του ποσοστού της επιδότησης από το 40% στο 60%, ενώ το ανώτατο ύψος της διπλασιάζεται από τις 4.000 στις 8.000 ευρώ. Απευθύνεται σε ιδιοκτήτες κενών κατοικιών έως 100 τ.μ., που θα αναβαθμιστούν και στη συνέχεια θα μισθωθούν με τριετή συμβόλαια σε ιδιώτες.

Στόχος είναι η επιστροφή στην αγορά περί των 12.000 σπιτιών που σήμερα είναι κενά. Το μέτρο θα μπορεί να συνδυαστεί με την απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος, που προαναφέρθηκε. Πηγές της κτηματαγοράς αξιολογούν θετικά τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, σημειώνοντας ότι εφόσον τρέξει γρήγορα το πρόγραμμα, θα αυξήσει το στοκ των προσφερόμενων ακινήτων.

4.

Αναβαθμίζω το Σπίτι μου: Τουλάχιστον 16.000 κατοικίες θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσω της νέας δράσης άτοκων δανείων έως 25.000 ευρώ για την αναβάθμισή τους. Μένει να φανεί πόσα από τα κονδύλια του προγράμματος θα διοχετευτούν για κλειστά σπίτια, που στη συνέχεια θα διατεθούν για μακροχρόνια ενοικίαση.

ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Πώς θα πέσουν οι τιμές στα ακίνητα – Τρεις προτάσεις

Μόνο ευνοϊκή δεν είναι η τρέχουσα συγκυρία για όσους αναζητούν κατοικία για αγορά. Στην Αθήνα οι μέσες τιμές έχουν ήδη ξεπεράσει τα υψηλά της δεκαετίας του 2000, ενώ ρεκόρ σημειώθηκε εφέτος και στα νεόδμητα διαμερίσματα σε όλη τη χώρα. «Είναι προφανές ότι η ζήτηση είναι μεγαλύτερη της προσφοράς. Ως εκ τούτου, για να υπάρξει σταθεροποίηση των τιμών σε πρώτη φάση, θα πρέπει να βρεθεί ένα νέο σημείο ισορροπίας» σχολιάζει τραπεζική πηγή.

Οπως επισημαίνει, «το μόνο ουσιαστικό μέτρο μέχρι σήμερα σχετίζεται με την αύξηση του ορίου επένδυσης σε ακίνητα για την απόκτηση της Golden Visa (800.000 ευρώ σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Μύκονο, Σαντορίνη και νησιά με πληθυσμό άνω των 3.100 κατοίκων, 400.000 ευρώ στην υπόλοιπη Ελλάδα). Επίσης, το ακίνητο θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 120 τ.μ. Με τον τρόπο αυτόν θα περιοριστεί η ζήτηση από αλλοδαπούς για σπίτια που απευθύνονται σε νοικοκυριά».

Την ίδια στιγμή όμως, σημειώνουν αναλυτές, η ενεργοποίηση του δεύτερου κύκλου του προγράμματος «Σπίτι Μου» θα λειτουργήσει προς την αντίθετη κατεύθυνση. Συγκεκριμένα, θα ενισχύσει τη ζήτηση για κατοικίες έως 150 τ.μ., αξίας έως 250.000 ευρώ και ηλικίας 17 ετών και άνω. Επιπλέον, δεν αποκλείουν να δημιουργηθούν στρεβλώσεις εφόσον ο αριθμός των προσφερόμενων ακινήτων με αυτά τα χαρακτηριστικά αποδειχθεί μικρός συγκριτικά με τους 20.000 δικαιούχους του προγράμματος.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, «ο μόνος τρόπος για την αύξηση του αριθμού των προσιτών σπιτιών είναι η ενίσχυση της προσφοράς». Κατά τους ίδιους κύκλους αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τα ακόλουθα:

  • Α. Επιτάχυνση της κατασκευαστικής δραστηριότητας: Σήμερα δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που έργα βρίσκονται στον πάγο, λόγω της αβεβαιότητας για τους όρους δόμησης και τη χρήση των διαφόρων μορφών μπόνους που προβλέπει ο οικοδομικός κανονισμός. Τούτο προκύπτει από τη μείωση των νέων οικοδομικών αδειών. Επί του θέματος αναμένεται να αποφανθεί το Συμβούλιο της Επικρατείας το επόμενο διάστημα, ξεκαθαρίζοντας τους όρους του παιχνιδιού.
  • Β. Ταχύτεροι πλειστηριασμοί: Αυτή τη στιγμή περί τις 300.000 κατοικίες λειτουργούν ως ενέχυρα για κόκκινα δάνεια. Από αυτές, το 20% αναμένεται να βγει σε πλειστηριασμό τα επόμενα χρόνια. Πρόκειται δηλαδή για περίπου 60.000 σπίτια, που θα μπορούσαν να προστεθούν στην προσφορά. Επίσης, περί τις 12.000 κατοικίες έχουν αποκτηθεί από τους ίδιους τους πιστωτές. Η επαναφορά τους στην αγορά ωστόσο καθυστερεί λόγω της προβληματικής νομοθεσίας που επιβραδύνει τις διαδικασίες νομικής και τεχνικής τακτοποίησής τους. Στο πλαίσιο αυτό ζητείται παρέμβαση για την επιτάχυνσή τους.
  • Γ. Αποποιήσεις κληρονομιών: Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης καταγράφηκαν 450.000 αποποιήσεις κληρονομιών, λόγω χρεών των θανόντων. Εκτιμάται ότι με τον τρόπο αυτό περιήλθαν στην κατοχή του Δημοσίου δεκάδες χιλιάδες ακίνητα, τα οποία μένουν αναξιοποίητα, παρότι θα μπορούσαν να ενισχύσουν την προσφορά.