Το 2023 θα είναι το τρίτο χειρότερο έτος για την παγκόσμια ανάπτυξη στον 21ο αιώνα, μετά το 2009 που ακολούθησε την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση και το 2020 που ακολούθησε την πανδημία, προβλέπουν μεταξύ άλλων 7 γκουρού των αγορών, σκιαγραφώντας και τον επενδυτικό χάρτη του νέου έτους που μόλις έχει ανατείλει.
Οπως εκτιμούν, μεταξύ άλλων,οι ομολογιακές αγορές θα έχουν μία καλύτερη εικόνα το α΄ εξάμηνο του έτους και οι μετοχές το δεύτερο, το δολάριο αναμένεται να αποδυναμωθεί μερικώς, ενώ το πετρέλαιο θα ξεπεράσει τις επιδόσεις του χρυσού, που αναμένεται πάντως να κινηθεί ανοδικά, με τα εμπορεύματα συνολικά να αντιμετωπίζουν τεράστιες προκλήσεις, ενώ αρκετές από τις αγορές ακινήτων δείχνουν τάσεις διόρθωσης.
Τα επιτόκια
Ο έλεγχος του πληθωρισμού συνεπάγεται περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων με τη fed να εκτιμάται πως θα κορυφώσει τα επιτόκια λίγο πάνω από το 5% και η ΕΚΤ στην περιοχή του 4%, ενώ συνολικά η συρρίκνωση / ύφεση των οικονομιών θα διαρκέσει 2-3 τρίμηνα. Φυσικά τα δεδομένα μπορούν να αλλάξουν άρδην αν εμφανιστεί κάποιος νέος «μαύρος κύκνος», όπως ήταν η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Η Ελλάδα αναμένεται να είναι πάντως από τις ελάχιστες οικονομίες της ευρωζώνης που θα αποφύγουν την ύφεση και σε κάθε περίπτωση θα υπεραποδώσουν σε σχέση με τη ζώνη του ευρώ. Τα ελληνικά ομόλογα θα δώσουν την ευκαιρία σε επενδυτές να βρουν ελκυστικές αποδόσεις για την επόμενη τριετία – πενταετία, ενώ η πορεία των μετοχών εξαρτάται από τις εκλογές. Εάν αρχίσει να προεξοφλείται ότι η μεταρρυθμιστική ατζέντα της νέας κυβέρνησης δεν θα διαφοροποιηθεί ουσιαστικά, οι ροές κεφαλαίων (και από το εξωτερικό) θα οδηγήσουν σε άνοδο τον γενικό δείκτη.
Η βαθμίδα
Εξάλλου σε μια τέτοια περίπτωση θα αρχίσει να προεξοφλείται σταδιακά και η ανάκτηση της «επενδυτικής βαθμίδας» για την ελληνική οικονομία μερικούς μήνες μετά τις εκλογές, αλλά και η ανάκτηση εντός 12-18 μηνών και του στάτους της «ανεπτυγμένης αγοράς» από το Χρηματιστήριο Αθηνών.
Στις ελληνικές μετοχές προτιμητέοι κλάδοι είναι ο τουρισμός, η ενέργεια, οι υποδομές και οι τράπεζες. Ο τομέας των ακινήτων ύστερα από τη δεκαετή οικονομική κρίση εμφανίζει ισχυρή εικόνα και, μέχρι τώρα, δεν έχει πληγεί ιδιαίτερα από την πανδημία και την τρέχουσα γεωπολιτική συγκυρία, σημειώνοντας μάλιστα σωρευτική άνοδο άνω του 40% τα τελευταία χρόνια,ενώ το επενδυτικό ενδιαφέρον ιδίως από το εξωτερικό παραμένει, με όλο και περισσότερους θεσμικούς επενδυτές να εισέρχονται στο ελληνικόreal estate.
Mark Haefele (UBS)
«Τα τρία σενάρια για το έτος των μεταβολών»
«Ετος των μεταβολών», με κλειδιά την πορεία του πληθωρισμού,των επιτοκίων και την ανάπτυξη, που θα καθορίσουν και τον επενδυτικό χάρτη, χαρακτηρίζει το 2023 o Mark Haefele, επικεφαλής επενδύσεων του τμήματος διαχείρισης πλούτου της UBS AG προχωρώνταςστην καταγραφή τριών σεναρίων για τη νέα χρονιά:
1. Στο πρώτο (θετικό σενάριο, πιθανότητες 20%) ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται ταχύτερα από το αναμενόμενο, επιτρέποντας νωρίτερα τις μειώσεις των επιτοκίων, ενώ η οικονομική δραστηριότητα επιταχύνεται. Ο παγκόσμιος δείκτης μετοχών MSCI AC World σημειώνει άνοδο στις 850 μονάδες, ο δείκτης S&P 500 φθάνει τις 4.400 μονάδες, ο Euro Stoxx 50 τις 4.550 μονάδες. Οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων των ΗΠΑυποχωρούν στο 2,5%, η ισοτιμία ευρώ/δολ. αυξάνει στο 1,10 και ο χρυσός εκτινάσσεται στα 2.000-2.100 δολ./ουγκιά.
2. Στο δεύτερο (βασικό σενάριο, πιθανότητες 50%) η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού επιτρέπει στις βασικές κεντρικές τράπεζες να ολοκληρώσουν τις αυξήσεις επιτοκίων στο α΄ τρίμηνο ή το πολύ στο β΄ τρίμηνο, ενώ στο τέλος του 2023 θα αρχίσουν να εξετάζονται μειώσεις επιτοκίων.
Ως τα μέσα του 2023, ο MSCI AC World υποχωρεί στις 720 μονάδες, ο S&P 500 στις 3.700 μονάδες, ο Euro Stoxx 50 στις 3.800 μονάδες. Οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων των ΗΠΑ κυμαίνονται στο 3,5%, η ισοτιμία ευρώ/δολ. στο 1,05 και ο χρυσός κινείται στην περιοχή των 1.800 δολ./ουγκιά.
3. Στο τρίτο (αρνητικό σενάριο, πιθανότητες 30%) ο πληθωρισμός επιμένει και οι τράπεζες προχωρούν σε νέες αυξήσεις επιτοκίων. Η ανάπτυξη επιβραδύνει απότομα. Ως τα μέσα του 2023 ο MSCI AC World υποχωρεί στις 640 μονάδες, ο S&P 500 στις 3.300 μονάδες, ο Euro Stoxx 50 στις 3.300 μονάδες. Οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων των ΗΠΑ κυμαίνονται στο 4,5%, η ισοτιμία ευρώ/δολ. στο 0,98 και ο χρυσός κινείται στην περιοχή των 1.500-1.600 δολ./ουγκιά.
David Folkerts -Landau (Deutsche Bank)
«Ο πιο επιθετικός κύκλος σύσφιξης της τελευταίας γενιάς»
Το 2023 θα είναι το τρίτο χειρότερο έτος για την παγκόσμια ανάπτυξη στον 21ο αιώνα, εκτίμησε ο David Folkerts-Landau, Chief Economist και GlobalHead of Research της Deutsche Bank. Ο πληθωρισμός τρέχει σε υψηλά πολλών δεκαετιών, οι κεντρικές τράπεζες προχωρούν στον πιο επιθετικό κύκλο σύσφιξης της τελευταίας γενιάς και πλέον αναμένεται όλο και περισσότερο ύφεση στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Με τη Fed και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα «απολύτως δεσμευμένες» να τιθασεύσουν τον πληθωρισμό τα επόμενα χρόνια, το τίμημα θα είναι «τουλάχιστον μία μέτρια οικονομική ύφεση στις ΗΠΑ και την Ευρώπη και σημαντικές αυξήσεις στην ανεργία». Αυτό σημαίνει πως οι μετοχικές αγορές θα μπορούσαν να υποχωρήσουν προηγουμένως, πριν ανακάμψουν μέχρι το τέλος του 2023.
Παράγοντες που ενδέχεται να συνεχίσουν να επιβαρύνουν την παγκόσμια ανάπτυξη βραχυπρόθεσμα περιλαμβάνουν αβεβαιότητες που σχετίζονται τόσο με τη σύγκρουση Ρωσίας – Ουκρανίας. Η παγκόσμια ανάπτυξη το 2023 θα κυμανθεί στην περιοχή του 2%, η ευρωζώνη θα βρεθεί σε ύφεση (-0,6%), με τη συρρίκνωση του ΑΕΠ της Γερμανίας να ξεπερνά το 1%, ενώ η Ελλάδα με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,3% θα βρίσκεται μεταξύ των ελάχιστων χωρών που δεν θα υποπέσουν σε ύφεση. Η ανάπτυξη στις ΗΠΑ θα κυμανθεί στο 0,8%, ενώ την ίδια ώρα η ύφεση στη Βρετανία θα φθάσει στο -0,9%, με την Ιαπωνία (+1%) και την Κίνα (+4,5%) να σημειώνουν ήπια ανάπτυξη. Εως τον Ιούνιο του 2023, τα επιτόκια του ευρώ θα φθάσουν στο 3,25%, ενώ η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου θα ενισχυθεί στο 1,07.
Να σημειωθεί ότι η ομάδα των νομισμάτων (FXResearch) της Deutsche Bank εκτιμά πως το δολάριο έχει σημειώσει την κορυφή του και σταδιακά θα αποδυναμωθεί. Συνολικά πάντως, θα πρέπει να αποφεύγονται τα νομίσματα με μεγάλες ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης και αρνητικά πραγματικά επιτόκια (π. χ. στερλίνα, σουηδική κορόνα) και να προκρίνονται νομίσματα με πλεονάσματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που μπορούν να προσελκύσουν κεφάλαια όπως π.χ. το πέσο Μεξικού, το ραντ Νότιας Αφρικής και η ρουπία Ινδονησίας.
Anne Richards (CEO της Fidelity International)
«Ο κίνδυνος σκληρής προσγείωσης έχει αυξηθεί»
Η Anne Richards, CEO της Fidelity International, σημείωσε πως ο αντίκτυπος των γεγονότων του περασμένου έτους θα γίνει αισθητός στο νέο και ιδιαίτερα οι τραγικές συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ η μεταβολή της νομισματικής πολιτικής από εκεί που στο παρελθόν στήριζε την πορεία των αγορών, τώρα στον αγώνα για τον έλεγχο του πληθωρισμού, περιορίζει τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας και των περιουσιακών στοιχείων υψηλού κινδύνου αυξάνοντας και τη μεταβλητότητα. Στο πλαίσιο αυτό, ο κίνδυνος «σκληρή προσγείωσης» των οικονομιών αυξάνεται, με την πορεία των μετοχών να βρίσκεται αντιμέτωπη με τα χαμηλότερα εταιρικά κέρδη, ενώ και στις αγορές χρέους αυξάνονται οι πιθανότητες αθέτησης πληρωμών, αλλά και υποβαθμίσεων στις αξιολογήσεις. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των στελεχών της Fidelity, οι αγορές θέλουν να πιστεύουν ότι οι κεντρικές τράπεζες θα αλλάξουν κατεύθυνση, προκειμένου οι οικονομίες να βιώσουν αυτό το οποίο ονομάζουν «ήπια προσγείωση». Ομως, η «σκληρή προσγείωση» παραμένει το πιο πιθανό αποτέλεσμα το 2023. Ο προηγούμενος κανόνας παρέμβασης των κεντρικών τραπεζών «ό,τι χρειαστεί», που κυριάρχησε κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της πανδημίας, έχει ξεχαστεί.
Τα επιτόκια τελικά θα αυξηθούν και άλλο, αλλά εάν ο πληθωρισμός εμείνει είναι απίθανο να μειωθούν γρήγορα – ακόμα κι αν οι τράπεζες λάβουν άλλα μέτρα για τη διατήρηση της ρευστότητας και τη διαχείριση της ολοένα μεγαλύτερης συσσώρευσης χρέους.
Ενας βασικός παράγοντας για τις επενδύσεις το νέο έτος είναι το πού πηγαίνει το δολάριο. Εάν η Fed συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια, ένα ακόμη ισχυρότερο δολάριο θα μπορούσε να πυροδοτήσει υφέσεις παντού. Αντίθετα, μια αξιοσημείωτη αλλαγή στην κατεύθυνση του δολαρίου θα μπορούσε να προσφέρει ευρεία ανακούφιση και να αυξήσει τη συνολική ρευστότητα στις οικονομίες.
Η αβεβαιότητα στις αγορές θα παραμείνει υψηλή, ενώ εν μέσω αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής αναμένεταιυψηλός βαθμός αστάθειας για τις μετοχές παγκοσμίως το 2023.
Candace Browning (BofA Global Research)
«Ομόλογα το α΄ εξάμηνο και μετοχές το δεύτερο»
Για την Candace Browning, επικεφαλής της BofA Global Research, τα κρατικά ομόλογα αναμένεται να πάνε καλά το πρώτο εξάμηνο του 2023 καθώς η ύφεση, οι αναθεωρήσεις προς τα κάτω των εταιρικών κερδών και τα πιστωτικά σοκ πλήττουν τα περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου, επιτρέποντας στις ομολογιακές αγορέςνα ανακάμψουν από μια ιστορικά κακή χρονιά όπως ήταν το 2022.Οι μετοχές θα έχουν καλύτερες επιδόσεις από μέσα του έτους, καθώς με τον πληθωρισμό, το δολάριο ΗΠΑ και την επιθετικότητα της Fed να κορυφώνονται το πρώτο εξάμηνο του 2023, οι αγορές αναμένεται να ανεχτούν περισσότερους κινδύνους αργότερα μέσα στο έτος.
Ο δείκτης σηματωρός των διεθνών μετοχικών τάσεων S&Ρ 500 συνήθως σημειώνει τα χαμηλά του έξι μήνες πριν από το τέλος μιας ύφεσης, και ως εκ τούτου τα ομόλογα φαίνονται πιο ελκυστικά το πρώτο εξάμηνο του 2023, ενώ το σκηνικό για τις μετοχές θα είναι καλύτερο το επόμενο εξάμηνο με τοS&P 500 να κλείνει το έτος στις 4.000 μονάδες.
Συνολικά αναμένεται μια ήπια ύφεση στις ΗΠΑ το πρώτο εξάμηνο του 2023, ενώ η Ευρώπη εισήλθε σε ύφεση αυτόν τον χειμώνα, με μια ρηχή ανάκαμψη να αναμένεται στη συνέχεια. Τα επιτόκια των ΗΠΑ παραμένουν υψηλά, αλλά αναμένεται να σημειώσουνπτώση μέχρι το τέλος του έτους 2023.Η καμπύλη των αποδόσεων αναμένεται να αντιστραφεί και η μεταβλητότητα των επιτοκίων να μειωθεί.
Τόσο τα διετή όσο και τα δεκαετή ομόλογα των ΗΠΑ θα ολοκληρώσουντο 2023 στο 3,25%. Υστερα από μια ασταθή εκκίνηση για το 2023, οι Αναδυόμενες Αγορές θα σημειώσουν ισχυρές αποδόσεις. Τα βιομηχανικά μέταλλα μετά από μία κακή χρονιά το 2022, αναμένεται να ενισχυθούν, με τον χαλκό να σημειώνει ράλι περίπου 20%. Το πετρέλαιο τύπου Brent αναμένεται να διαμορφωθεί σε μέσα επίπεδα στα 100 δολάρια/βαρέλι κατά τη διάρκεια του 2023, κινούμενο στα 110 δολάρια/βαρέλι το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Philipp Hildebrand (BlackRock)
«Η εποχή της Μεγάλης Μετριοπάθειας έλαβε τέλος»
O αντιπρόεδρος της κορυφαίας εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων BlackRock, και η ομάδα στρατηγικής του οίκου εκτίμησαν πωςη εποχή της «Μεγάλης Μετριοπάθειας», που κυριάρχησε τα τελευταία 40 χρόνια και χαρακτηρίστηκε από σταθερή ανάπτυξη και χαμηλά επίπεδα πληθωρισμού, έλαβε τέλος. Το νέο περιβάλλον μετά και την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη αστάθεια τόσο στις οικονομίες όσο και στις αγορές, ενώ ένα νέο επενδυτικό εγχειρίδιο δείχνει μάλλον να είναι απαραίτητο για τη νέα εποχή.
Οι κεντρικές τράπεζες βρίσκονται σε πορεία υπερβολικής σύσφιξης της πολιτικής τους, καθώς προσπαθούν να δαμάσουν τον πληθωρισμό, αυξάνοντας τις πιθανότητες ύφεσης. Ετσι, οι αναλυτές της BlackRock συστήνουν «μειωμένες θέσεις» στις ανεπτυγμένες αγορές, ενώ σημειώνουν πως κάποια στιγμή μέσα στο 2023 θα γίνουν πιο θετικοί στα περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου, αλλά δεν είμαστε ακόμη εκεί.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες, όπως εκτιμάται, δεν θα σπεύσουν σε διάσωση των οικονομιών, όταν η ανάπτυξη επιβραδυνθεί, ενώ προκαλούν υφέσεις μέσω της υπερβολικής σύσφιξης σε μια προσπάθεια να χαλιναγωγήσουν τον πληθωρισμό. Αυτό καθιστά εν μέρει την ύφεση σχεδόν βέβαιη, ενώ θα αλλάξουν στάση όταν η οικονομική ζημιά θα έχει ήδη γίνει.Οι αποτιμήσεις των μετοχών δεν αντικατοπτρίζουν ακόμη τη ζημιά που έρχεται, ενώ θα υιοθετήσει θετική στάση για τις μετοχές όταν η ζημιά θα έχει τιμολογηθεί ή όταν μεταβληθεί το επενδυτικό ρίσκο. Σε βραχυχρόνιο ορίζοντα, καλύτερες προοπτικές παρουσιάζουντα χρεόγραφα μικρής διάρκειας των ανεπτυγμένων οικονομιών και τα συνδεδεμένα με τον πληθωρισμό ομόλογα, ενώ οι υψηλότερες αποδόσεις των ομολόγων αποτελούν ένα δώρο για τους επενδυτές. Ευνοούνται επίσης πιστώσεις υψηλής ποιότητας, ενώ τα μακροπρόθεσμα κρατικά ομόλογα δεν θα διαδραματίσουν ακόμη τον παραδοσιακό τους ρόλο στη διαφοροποίηση των χαρτοφυλακίων λόγω του επίμονου πληθωρισμού.
Andrew Sheets (Morgan Stanley)
«Θα είναι μια καλή χρονιά για επενδύσεις εισοδήματος»
Σε ένα περιβάλλον επιβράδυνσης/συρρίκνωσης της ανάπτυξης, χαμηλότερου αλλά υψηλού πληθωρισμού και νέων νομισματικών πολιτικών, το 2023 αναμένεται να είναι θετικό για τα ομόλογα, τις αμυντικές μετοχές και τις αναδυόμενες αγορές και συνολικά για τις επενδύσεις εισοδήματος, εκτίμησε ο Andrew Sheets, επικεφαλής στρατηγικής της Morgan Stanley.
Τα ομόλογα θα μπορούσαν να είναι οι μεγαλύτεροι κερδισμένοι το 2023. Ομοίως, οι μετοχές και το χρέος των αναδυόμενων αγορών, που υπο-απέδωσαν το προηγούμενο διάστημα, θα μπορούσαν να ανακάμψουν.
Ο δείκτης S&P 500 θα βρεθεί στο βασικό σενάριο, εν μέσω διακυμάνσεων, στο τέλος του 2023 στην περιοχή των 3.900 μονάδων με τις ιαπωνικές και τις αναδυόμενες αγορές να προσφέρουν διψήφιες αποδόσεις και τις ευρωπαϊκές μονοψήφιες (+6 % στο βασικό σενάριο). Το δολάριο αναμένεται να υποχωρήσει το 2023, το πετρέλαιο θα ξεπεράσει τις επιδόσεις του χρυσού και του χαλκού, με το Brent να ολοκληρώνει το 2023 στα 110 δολάρια το βαρέλι.
Edward L Morse (Citigroup)
«Τα εμπορεύματα αντιμετωπίζουν τεράστιες προκλήσεις»
Τα εμπορεύματα αντιμετωπίζουν τεράστιες προκλήσεις το 2023, δεδομένης της πληθώρας μακροοικονομικών αβεβαιοτήτων, σημείωσε ο Edward L Morse, επικεφαλής του τμήματος εμπορευμάτων της Citigroup. Για τους επόμενους 6-12 μήνες, ο ίδιος και η ομάδα του δεν εμφανίζονται ακραιφνώς «αγοραστές» στο εμπόρευμα, καθώς δεν δίνουν σύσταση «Bullish». Η σύσταση πάντως «Neutral to Bullish» (ουδέτερη θέση προς αγορά) δίνεται για το πετρέλαιο (Brent και WTI), τον EUA άνθρακα, το ουράνιο, το χρυσό, το ασήμι, το παλλάδιο και το σιδηρομετάλλευμα. «ουδέτερη θέση» (Neutral) δίνεται για το φυσικό αέριο ΕΕ, για το LNG Ασίας, για τον θερμικό και σκληρό άνθρακα, την αιθανόλη, το καλαμπόκι και το κακάο. Παράλληλα, διατηρεί «ουδέτερη θέση προς αρνητική/πώληση» (Neutral to Bearisch) στο φυσικό αέριο ΗΠΑ, στο αλουμίνιο, στον χαλκό, στην πλατίνα, στη ζάχαρη και στον καφέ και «αρνητική/πώληση θέση (Bearisch) σε νικέλιο και ψευδάργυρο. Εμφανίζονται μεσοπρόθεσμα θετικοί για το σιτάρι και τη σόγια, και για τις τιμές του ουρανίου (U308). Ο χρυσός θα ξεπεράσει τα 1.900 δολ./ουγκιά και το ασήμι τα 25 δολ./ουγκιά. Το σιδηρομετάλλευμα αναμένεται να κινηθεί ανοδικά.
