Γουίλιαμ Μπερνς: Τι γύρευε η «αλεπού» της CIA σε Αθήνα και Πεκίνο

Ο όρος «ειδική αποστολή» δεν υπάρχει στο λεξιλόγιο της CIA. Οχι για κανέναν ιδιαίτερο λόγο, αλλά όλες οι αποστολές τής πιο μυστικής υπηρεσίας στον κόσμο είναι «ειδικές». Οπως οι αιφνιδιαστικές επισκέψεις του διευθυντή της CIA Γουίλιαμ Μπερνς σε διάφορες χώρες, όταν καραδοκούν εντάσεις ή όπου και όταν οι επιπτώσεις από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ανησυχούν την Ουάσιγκτον.

Ο κ. Μπερνς ήρθε στην Αθήνα μεσούσης της προεκλογικής περιόδου, με εκείνες τις πτήσεις των ολόλευκων Learjet ή των Gulfstream που χρησιμοποιεί συνήθως η CIA, χωρίς διακριτικά, που δύσκολα αφήνουν πτητικό αποτύπωμα όπου κι αν πετούν, όπου κι αν προσγειώνονται. «Περιοδεία στην ευρύτερη περιοχή» ειπώθηκε όταν αποκαλύφθηκε τυχαίως η άφιξή του, ότι πραγματοποιούσε μια σειρά επαφών με διάφορους αξιωματούχους (διάβαζε: σταθμάρχες και υποσταθμάρχες της CIA, αλλά και μέλη της πρεσβείας των ΗΠΑ), όπως και με τον διοικητή της ΕΥΠ, πρέσβη κ. Δεμίρη. Iσως ο χαρακτηρισμός που δόθηκε στην επίσκεψή του, «περιοδεία στην ευρύτερη περιοχή», να μην ανταποκρινόταν στην πραγματική «ειδική αποστολή» του, εάν δεν αποκαλυπτόταν και ένα άλλο γεγονός που δεν είχε σχέση με την «ευρύτερη περιοχή». Διότι, όπως αποκαλύφθηκε (πάλι εντελώς τυχαίως από τους «Financial Times»), ο διευθυντής της CIA βρέθηκε και στο Πεκίνο. Αφού όμως πέρασε και από τη Λευκωσία. Τι γύρευε όμως στην κινεζική πρωτεύουσα, τη στιγμή που οι αμερικανοκινεζικές σχέσεις βρίσκονται στο κόκκινο;

Ανοιχτοί δίαυλοι

Ηταν ακόμα μια «ειδική αποστολή», όχι με δική του πρωτοβουλία. Στην ουσία ήταν «ειδικός απεσταλμένος» του προέδρου Τζο Μπάιντεν με στόχο να μείνουν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας ΗΠΑ – Κίνας, ώστε να πραγματοποιηθούν οι προγραμματισμένες συναντήσεις μεταξύ των δύο αξιωματούχων των δύο πλευρών εν μέσω τεταμένου κλίματος. Το ταξίδι του Μπερνς στο Πεκίνο ήταν άλλωστε η υψηλότερου επιπέδου επίσκεψη αμερικανού αξιωματούχου στην Κίνα από τότε που η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών Γουέντι Σέρμαν πήγε στην Τιαντζίν τον Ιούλιο του 2021.

Είθισται οι αμερικανοί πρόεδροι να αναθέτουν απευθείας ειδικές αποστολές στη CIA. Ο Μπάιντεν, για παράδειγμα, έχει ζητήσει πολλές φορές από τον διευθυντή της CIA να αναλάβει ευαίσθητες αποστολές στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Πρόσφατα μάλιστα βρέθηκε στην Αθήνα και ο πρώην διευθυντής της CIA Ντέιβιντ Πετρέους με αποστολή τον εντοπισμό πιθανών επενδύσεων που θα ενδιέφεραν αμερικανικές εταιρείες-κολοσσούς. Είχε σημασία ότι πήγε στο ελληνικό Πεντάγωνο για συνάντηση με τον Α/ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Κωνσταντίνο Φλώρο.

Ο σημερινός διευθυντής της CIA Γουίλιαμ Τζόζεφ Μπερνς διορίστηκε προσωπικά από τον πρόεδρο Μπάιντεν στις 11 Ιανουαρίου 2021. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους, καθώς διαφαινόταν η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, ο Μπερνς ταξίδεψε επίσης στην Καμπούλ για να συναντηθεί με τον τότε de facto ηγέτη των Ταλιμπάν Αμπντούλ Γάνι Μπαράνταρ. Εχει επίσης συναντηθεί επανειλημμένα με τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Ουκρανία, μερικές φορές εν μέσω βομβαρδισμών από τις ρωσικές δυνάμεις.

Η αμερικανική κυβέρνηση θέλει να διατηρήσει ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας με την Κίνα. Το ίδιο που επιθυμεί και η Αθήνα με την Αγκυρα. Ισως η επίσκεψη του Μπερνς μετά τις τουρκικές εκλογές και τη νίκη Ερντογάν να έχει και αυτό το νόημα. Αλλωστε, μετά τις τουρκικές εκλογές η Ουάσιγκτον και προσωπικά ο Μπάιντεν επιθυμούν όσο ποτέ άλλοτε να παραμείνει η Αγκυρα στο δυτικό άρμα. Για την Αθήνα η επίσκεψη αντανακλά την «πραγματική αναβάθμιση και ενδυνάμωση των σχέσεων Ελλάδας – ΗΠΑ, οι οποίες έχουν περάσει σε ένα τελείως διαφορετικό στάδιο».

Προσεκτικές επαφές

Η συνάντηση του Μπερνς με κινέζους αξιωματούχους στο Πεκίνο (η οποία χαρακτηρίστηκε «απόρρητη» και από τις δύο πλευρές) προστίθεται, σύμφωνα με δημοσιεύματα αμερικανικών εφημερίδων, σε έναν αυξανόμενο κατάλογο προσεκτικά προετοιμασμένων επαφών που έχει οργανώσει η αμερικανική κυβέρνηση από τότε που το περιστατικό με το αερόστατο τίναξε στον αέρα ένα προγραμματισμένο ταξίδι του υπουργού Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν στο Πεκίνο, όπου αναμενόταν να συναντηθεί με τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ. Ούτε το ταξίδι αυτό ούτε η τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Σι και του προέδρου Μπάιντεν έχουν ακόμα προγραμματιστεί. Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν συναντήθηκε με τον κορυφαίο αξιωματούχο της εξωτερικής πολιτικής της Κίνας, τον Γουάνγκ Γι, στη Βιέννη τον περασμένο μήνα για αυτό που ο Λευκός Οίκος περιέγραψε ως «ειλικρινείς, ουσιαστικές και εποικοδομητικές συζητήσεις».

Τέλος, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι ο κινέζος υπουργός Εμπορίου Γουάνγκ Γουεντάο συναντήθηκε με την υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ Τζίνα Ραϊμόντο στην Ουάσιγκτον και την αντιπρόσωπο Εμπορίου των ΗΠΑ Κάθριν Τάι στο Ντιτρόιτ.