«Είναι μια κρίσιμη στιγμή για την ανάπτυξη και τον σχεδιασμό της ευρωπαϊκής αμυντικής ικανότητας, διότι έχουμε 22 σαφώς διατυπωμένες και εφαρμόσιμες προτεραιότητες συμφωνημένες από τα κράτη-μέλη» δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Αμυνας (EDA) Γίρι Σεντίβι στη συνέντευξή του στο «Βήμα», απαντώντας στο πρώτο ερώτημά μας σχετικά με την έγκριση από τους υπουργούς Αμυνας της ΕΕ, του νέου σχεδίου ανάπτυξης των ευρωπαϊκών αμυντικών ικανοτήτων.
Οι 22 προτεραιότητες «θα δώσουν προσανατολισμό σε έργα σε διάφορα πλαίσια της ΕΕ, από τη Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία (PESCO) μέχρι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας (EDF). Δημιουργούν συνοχή και είναι χρήσιμες σε ένα ευρύ φάσμα σεναρίων, από αποστολές διατήρησης της ειρήνης έως σενάρια υψηλής έντασης. Είναι επίσης συμπληρωματικές ως προς τις προτεραιότητες ανάπτυξης ικανοτήτων του ΝΑΤΟ.
Πρόκειται για μια προσπάθεια ενσωμάτωσης πέντε τομέων του πολέμου, σε ξηρά, αέρα, θάλασσα, κυβερνοχώρο και Διάστημα. Δίνεται επίσης μεγαλύτερη έμφαση σε αυτό που ονομάζουμε ενεργοποιητές, οι οποίοι υποστηρίζουν επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν μια σειρά ικανοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας κρίσιμων υποδομών, η οποία είναι πολύ σημαντική πλέον, λόγω των υποβρύχιων περιστατικών στη Βαλτική, και αφορά και την Ελλάδα ως θαλάσσια χώρα» είπε ο επικεφαλής του EDA, τον οποίο συναντήσαμε στα γραφεία του Οργανισμού στις Βρυξέλλες.
Η ενίσχυση στην Ουκρανία
Τον ρωτήσαμε για την αδυναμία της ΕΕ να παραδώσει τα υπεσχημένα ένα εκατομμύριο βλήματα πυροβολικού στην Ουκρανία. «Η δέσμευση είναι πολιτική» ξεκαθαρίζει. «Εχουμε ήδη παραδώσει 300.000 τεμάχια που έχουν δώσει από τα αποθέματά τους χώρες της ΕΕ, με αποζημίωση 55% από το EDF στο πλαίσιο του πρώτου άξονα. O EDA συμμετέχει στον δεύτερο άξονα, της κοινής προμήθειας. Επί του παρόντος πραγματοποιούμε εννέα συμβάσεις-πλαίσια με τη βιομηχανία επτά κρατών-μελών. Υπάρχει επίσης το σχήμα που αποτελείται από τη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Σουηδία, που προσφέρουν το δικό τους πλαίσιο με τις βιομηχανίες τους σε άλλα κράτη-μέλη. Ο τρίτος άξονας, που είναι μεσοπρόθεσμος έως μακροπρόθεσμος, υπό την ηγεσία της Κομισιόν, αφορά τη θέσπιση κοινών προμηθειών ως πάγια πρακτική της ΕΕ με την υποστήριξη κοινών ταμείων» επεξηγεί, διαβεβαιώνοντας πάντως ότι «θα παραδώσουμε ένα εκατομμύριο βλήματα και ακόμη περισσότερα, πιθανώς όχι εντός ενός έτους. Δεν μπορούμε να περιμένουμε αύξηση της παραγωγής εν μιά νυκτί».
Ελλείψεις σε υλικά
Πάντως, θεωρεί ότι «η δέσμευση προς την Ουκρανία προκάλεσε μεγάλη κινητικότητα ως προς την αμυντική βιομηχανία στην Ευρώπη, η οποία είναι περιορισμένη και αντιμετωπίζει προκλήσεις, ενώ έχει ήδη κλείσει συμβόλαια για τα επόμενα τρία χρόνια 2024-2026». Τι χρειάζεται; «Χρειάζεται να διασφαλίσει μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Υπάρχουν επίσης ελλείψεις σε κρίσιμα υλικά, καθώς και εργατικού δυναμικού» επεξηγεί. Υπάρχουν και δυσκολίες χρηματοδότησης. «Η αμυντική βιομηχανία εξακολουθεί να στιγματίζεται στα μάτια των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Υπάρχει πάντως ισχυρή βούληση από τους υπουργούς Αμυνας, οι οποίοι δήλωσαν ότι «δεν υπάρχει βιωσιμότητα χωρίς ασφάλεια». Ελπίζω ότι αυτό θα ξεμπλοκάρει την κατάσταση».
Η ευρωπαϊκή κορβέτα
Τον ρωτάμε επίσης για το έργο της ευρωπαϊκής κορβέτας πολλαπλών ρόλων, στο οποίο συμμετέχει η Ελλάδα. «Αν καταφέρουμε να φθάσουμε εκεί, θα είναι εξαιρετικό. Είναι μια βασική πλατφόρμα που μπορεί να πάρει διάφορες τροποποιήσεις, στις οποίες μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα με τις ανάγκες των κρατών. Προορίζεται για περιπολία και τα κράτη-μέλη που συμμετέχουν είναι μεσογειακές χώρες. Εχουμε ένα καλό παράδειγμα μιας άλλης ικανότητας πολλαπλών ρόλων, του MRTT (Multi Role Tanker Transport), ενός ευρωπαϊκού αεροσκάφους εναέριου ανεφοδιασμού και στρατιωτικών μεταφορών. Ξεκίνησε από τον EDA πριν από 12 χρόνια, όταν οι χώρες εντόπισαν έλλειμμα στην ικανότητα μεταφοράς ή εναέριου ανεφοδιασμού. Χρησιμοποιείται επίσης για εναέρια ιατρική εκκένωση. Ο οργανισμός προμηθειών του ΝΑΤΟ είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία των αεροσκαφών αυτών σήμερα. Ελπίζω να δούμε παρόμοια διαδικασία με την κορβέτα».
Μιλήσαμε τέλος για την επικείμενη Συντονισμένη Ετήσια Επισκόπηση για την Αμυνα (CARD). «Παρέχει μια επισκόπηση του αμυντικού τοπίου της ΕΕ και διευκολύνει τη συνεργασία εντοπίζοντας ευκαιρίες συνεργασίας. Είναι πολύ χρήσιμη για τα κράτη-μέλη, καθώς η βάση δεδομένων μας, στην οποία έχουν πρόσβαση τα κράτη-μέλη, γίνεται όλο και πλουσιότερη. Του χρόνου είναι η 20ή επέτειος του Οργανισμού. Προγραμματίζουμε να γίνει ένας στρατηγικός στοχασμός για τον μελλοντικό του ρόλο και έχει ήδη ξεκινήσει συζήτηση για να επεκταθούμε στον τομέα των κοινών προμηθειών».
