Η συμφωνία για την πώληση των μαχητικών F16 στην Τουρκία εγκρίθηκε. Ωστόσο, ο εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC) Εντι Ζεμενίδης θεωρεί την εκστρατεία του «Συνασπισμού για τα Μαχητικά» (No Jets for Turkey Coalition) μια από τις πιο επιτυχημένες προσπάθειες που έγιναν στην Ουάσιγκτον τα τελευταία χρόνια και αναλύει τη μεγάλη εικόνα πίσω από τη συμφωνία.
Για περισσότερα από έξι χρόνια το HALC ηγείται της εκστρατείας του «Συνασπισμού για τα Μαχητικά» (No Jets for Turkey). Θεωρείτε ως αποτυχία το γεγονός ότι εγκρίθηκε τελικά η πώληση των F-16;
«Ακριβώς το αντίθετο. Αν δείτε τη συμφωνία στο σύνολό της – πόσος χρόνος χρειάστηκε, ποιοι όροι επιβλήθηκαν, τι έλαβε η Ελλάδα και τι δεν έλαβε η Τουρκία – αυτή η εκστρατεία ήταν ξεκάθαρα μια από τις πιο επιτυχημένες πολυετείς εκστρατείες που έχουμε δει στην Ουάσιγκτον. Ας καταγράψουμε τις επιτυχίες.
Ο αρχικός στόχος της εκστρατείας, την οποία χλεύασαν πολλοί στις ΗΠΑ και στην Ελλάδα, ήταν να μπουν προϋποθέσεις ή να μην παραδοθούν τα F-35 στην Τουρκία. Με τη βοήθεια της Τουρκίας, αυτός ο στόχος επιτεύχθηκε. Φανταστείτε πώς θα ήταν σήμερα τα πράγματα εάν οι τουρκικές προκλήσεις υποστηρίζονταν από έναν στόλο εκατό F-35.
«Η παύση στις υπερπτήσεις συνδέεται με την Ουάσιγκτον»
Για τα F16, ο συνασπισμός ζήτησε αλλαγές στις πολιτικές και στις ενέργειες της Τουρκίας πριν προχωρήσει οποιαδήποτε τέτοια πώληση. Οι υποσχέσεις από την Άγκυρα δεν ήταν αρκετές. Η παύση στις υπερπτήσεις συνδέεται με την πίεση από την Ουάσιγκτον. Και δεδομένων των όσων αποκαλύφθηκαν πρόσφατα στην επιστολή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς το Κογκρέσο, η Τουρκία θα πρέπει να διατηρήσει αυτή την παύση στις υπερπτήσεις για αρκετά χρόνια, εάν θέλει να παραλάβει ολόκληρο τον στόλο των F16 που μόλις εγκρίθηκε.
Ποτέ άλλοτε ένας σύμμαχος του ΝΑΤΟ δεν βρέθηκε αντιμέτωπος με τέτοιες προϋποθέσεις. Η εκστρατεία επίσης ενθάρρυνε και ένωσε πολλές ομάδες – Ελληνοαμερικανούς, Αμερικανοεβραίους, Αρμενοαμερικανούς, Κούρδους Αμερικανούς, Ινδουιστές, Ασσύριους Αμερικανούς, χριστιανικές ομάδες, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλες εξωτερικής πολιτικής. Ασκεί επιρροή σε όλο το πολιτικό φάσμα και μπορεί να διατηρήσει την πίεση, αλλά και να επιβάλει πρόσθετες αλλαγές στη συμπεριφορά της Άγκυρας. Η εκστρατεία, λοιπόν, έχει πετύχει σημαντικές νίκες και θα συνεχίσει».
Έχετε εμπιστοσύνη ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα επιβάλει τους όρους που προβλέπονται στην επιστολή Μπλίνκεν, εάν επαναληφθούν οι προκλητικές δραστηριότητες της Τουρκίας;
«Αυτό το θέμα μού θυμίζει την παρατήρηση του Ουίνστον Τσόρτσιλ ότι «οι Αμερικανοί θα κάνουν πάντα το σωστό, μόνο αφού δοκιμάσουν πρώτα όλες τις άλλες επιλογές».
Για να είμαστε δίκαιοι με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, δεν υπήρξε ποτέ Αμερικανός αξιωματούχος που να χαιρετίζει την ένταση στο Αιγαίο ή μια πιθανή σύγκρουση μεταξύ δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ. Όμως, η πρακτική της αθόρυβης διπλωματίας με την Τουρκία δεν απέδωσε κανένα αποτέλεσμα. Το Κογκρέσο ηγήθηκε της αλλαγής και η «ήσυχη» πίεση άρχισε να γίνεται «δυνατή».
«Η αποκλιμάκωση στο Αιγαίο δεν είναι ειρήνη»
Μέχρι πρόσφατα, το θέμα του Αιγαίου δεν ακουγόταν όσο συχνά ακούγεται σήμερα από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Και η δέσμευση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε ένα ποιοτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα είναι επίσης μια ιστορική εξέλιξη. Αλλά πρέπει να βεβαιωθούμε ότι οι ΗΠΑ δεν θα επιστρέψουν στη συνήθεια τού να δοκιμάσουν όλα τα λάθος πράγματα.
Η αποκλιμάκωση στο Αιγαίο δεν είναι το ίδιο με την ειρήνη. Ο συνασπισμός μας, οι σύμμαχοί μας στο Κογκρέσο και στην Ελλάδα, πρέπει όλοι να είναι σε εγρήγορση για να αποτρέψουν οποιαδήποτε ανατροπή της προόδου που μόλις επιτεύχθηκε».
