«Δώστε μας όπλα, δώστε μας τανκς, δώστε μας F-16, δώστε πυρομαχικά, μόνον έτσι θα νικήσουμε τους Ρώσους». Αυτό είναι το μόνιμο, αγωνιώδες αίτημα της Ουκρανίας προς τη Δύση, αποδέκτης του οποίου έγινε και ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στις δυο συναντήσεις που έχει πρόσφατα με τον Ουκρανό πρόεδρο.

Τόσο στην Αθήνα όσο και στην Οδησσό, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζήτησε επίμονα δύο πράγματα: Πυρομαχικά, αφού σε έναν πόλεμο ο ανεφοδιασμός παίζει πρωτεύοντα ρόλο, και εκπαιδευτές για τα F-16.

Οι πιέσεις του Κιέβου

Στο μεταξύ, και εν όψει της εαρινής επίθεσης των Ρώσων αλλά και της τελικής έγκρισης από το αμερικανικό Κογκρέσο του πακέτου βοήθειας, ύψους 61 δισ. δολαρίων, το ουκρανικό αίτημα στράφηκε προς τους πυραύλους Patriot, με τη Γερμανία να υποστηρίζει με θέρμη το αίτημα, καλώντας στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής στο Λουξεμβούργο όσες ευρωπαϊκές χώρες διαθέτουν Patriot να παραδώσουν μία ή δύο συστοιχίες στην Ουκρανία και την «πίεση» να ασκείται ιδιαιτέρως, όπως ήθελαν και τα σχετικά δημοσιεύματα στις αρχές της εβδομάδας, στην Ελλάδα και την Ισπανία.

Αυτό επειδή οι αντιβαλλιστικοί, αντιπυραυλικοί και anti-drones Patriot θεωρούνται άκρως αποτελεσματικοί. Επί της αποτελεσματικότητας αξίζει να σημειωθεί ότι έντονο ενδιαφέρον για την προμήθεια αυτών των πυραύλων είχε εκδηλώσει και η Αγκυρα. Οταν το τουρκικό αίτημα προς την Ουάσιγκτον δεν ικανοποιήθηκε, η τουρκική κυβέρνηση στράφηκε προς τους ρωσικούς S-400 με αποτέλεσμα να «χάσει» τα F-35.

Η Ελλάδα έχει ήδη προσφέρει σημαντική στρατιωτική βοήθεια στη δοκιμαζόμενη Ουκρανία, ενώ θα ακολουθήσει η πώληση με διακρατική συμφωνία στην Τσεχία και άλλων πυρομαχικών

Επιστρέφοντας στο ουκρανικό μέτωπο και τη ρωσική εισβολή, οφείλει να παρατηρήσει κανείς πως η παραχώρηση συστοιχίας Patriot δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση. Το προηγούμενο ασφαλώς υπάρχει και είναι η αποστολή μιας συστοιχίας στη Σαουδική Αραβία για λόγους προστασίας των πετρελαιοπηγών από τους Χούθι.

Μαζί όμως με τους Patriot, ταξίδεψαν στη Σαουδική Αραβία και 120 έλληνες στρατιωτικοί για να χειριστούν τη συστοιχία. Μια αντίστοιχη αποστολή ωστόσο στην Ουκρανία είναι βέβαιο πως θα ερμηνευθεί ως «άμεση ανάμειξη» της Ελλάδας στον πόλεμο, που η ελληνική κυβέρνηση αρνείται παγίως και η οποία, ως γνωστόν, δυσαρέστησε το Παρίσι του προέδρου Μακρόν.

Οι S-300 και οι Ρώσοι χειριστές

Αυτή η δύσκολη εξίσωση της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία συνοδεύεται από ορισμένες αληθείς παραμέτρους αλλά και από διάφορους μύθους. Είναι μύθος, για παράδειγμα, ότι στο αίτημα περιλαμβάνεται και η αποστολή των πυραύλων S-300, οι οποίοι συνιστούν μεν ένα αποτελεσματικό αντιβαλλιστικό σύστημα, αλλά απαιτείται περιοδική πιστοποίηση από τους ρώσους ειδικούς για τις βολές του.

Το σχετικό πεδίο δοκιμών έχει γράψει τη δική του διδακτική προϊστορία, όταν επί ηγεσίας ΓΕΕΘΑ, Μιχάλη Κωσταράκου και παρουσία όλων των αμυντικών ακολούθων του ΝΑΤΟ καταγράφηκαν μια σειρά από πολυεθνικά γεγονότα και αντιδράσεις.

Πρώτον, ο ενθουσιασμός των Αμερικανών που πρώτη φορά έβλεπαν βολές και περιεργάζονταν από τόσο κοντά ένα καθαρόαιμο ρωσικό S-300.

Δεύτερον, η ανησυχία των Τούρκων που ζήτησαν να στρέψουμε το S-300 προς το Ιόνιο.

Και τρίτον, η «περιοδεία» των ειδικών επί της πιστοποίησης Ρώσων στα μπαράκια των Χανίων και τα «σημάδια της νύχτας» που άφησαν την επομένη στο πεδίο βολής.

Οι Patriot και τα F-16 Βlock 30

Με τους S-300 να βγαίνουν από την εξίσωση, μένουν οι Patriot με τη μοναδική πιθανότητα αποστολής να συνδέεται με ένα ακριβό αντάλλαγμα: την προμήθεια από τους Αμερικανούς του εξελιγμένου και αναβαθμισμένου τύπου, Patriot Pac-3. Κι εδώ όμως η προϊστορία είναι εξίσου διδακτική. Αντίστοιχες υποσχέσεις είχε λάβει η Αθήνα από το Ριάντ πριν από δυο χρόνια, όταν παραχώρησε τους Patriot για την άμυνα στους Χούθι. Φαίνεται όμως πως η αναβάθμιση παραπέμφθηκε στις… σαουδαραβικές καλένδες. Ο δεύτερος μύθος είναι ότι θα παραχωρηθούν τα F-16 Βlock 30, τα οποία ο υπουργός Αμυνας, Νίκος Δένδιας, θέλοντας να περιορίσει την πολυτυπία στην Πολεμική Αεροπορία, έχει δεσμευθεί να πωλήσει. Ο μόνος δρόμος εδώ είναι μέσω… Ουάσιγκτον. Να τα αγοράσουν δηλαδή οι Αμερικανοί με την πίστωση των 61 δισ. που εξασφάλισαν και να τα παραδώσουν οι ίδιοι στην Ουκρανία.

Μύθος είναι και ότι θα παραδοθούν στην Ουκρανία Λέοπαρντ 2. Το αίτημα έχει διατυπωθεί, αυτά τα άρματα μάχης όμως θεωρούνται κομβικής σημασίας για την άμυνα της χώρας. Αντ’ αυτών, η Ελλάδα απέστειλε δέκα εκπαιδευτές Λέοπαρντ, οι οποίοι ανέλαβαν την εκπαίδευση των ουκρανών χειριστών στα γερμανικά άρματα μάχης στην Ολλανδία. Πάντως είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα έχει ήδη προσφέρει σημαντική στρατιωτική βοήθεια στη δοκιμαζόμενη Ουκρανία, ενώ θα ακολουθήσει (έχει ήδη εγκριθεί από την Ειδική Διαρκή Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων της Βουλής των Ελλήνων, στις 2 Απριλίου 2024) η πώληση με διακρατική συμφωνία στην Τσεχία και άλλων πυρομαχικών.

Η βοήθεια είναι μεν σημαντική, αλλά καθώς η πλάστιγγα γέρνει υπέρ της ρωσικής εισβολής, οι ανάγκες της Ουκρανίας είναι αυξημένες. Μετά και την έγκριση των 61 δισ. δολαρίων από το αμερικανικό Κογκρέσο, η ουκρανική λίστα των αιτημάτων περιλαμβάνει αντιαρματικούς πυραύλους διαφόρων τύπων, αντιαεροπορικά συστήματα τύπου OSA/ TOR – M1/S-300, βόμβες για αεροσκάφη, τεθωρακισμένα οχήματα, εκπαίδευση σε ΛΕΟΠΑΡΝΤ και F-16, καθώς και βλήματα για πυροβολικό.

Η ευρωπαϊκή βοήθεια

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση παρέχει συνδρομή και εκπαίδευση σε προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας. Η υπόψη παροχή συνίσταται σε βασική στρατιωτική εκπαίδευση (από το κλιμάκιο Ομάδας μέχρι εκείνο της Μονάδας), υγειονομική υποστήριξη, διοικητική μέριμνα και συντήρηση υλικού. Επιπρόσθετα, η Ελλάδα συμμετέχει στo Ukraine Defense Contact Group (UDCG) ή αλλιώς γνωστό ως «Ομάδα Ραμστάιν» («Ramstein Group»). Πήρε την ονομασία αυτή από την αεροπορική βάση Ραμστάιν της Γερμανίας, όπου πραγματοποιήθηκε η πρώτη σύσκεψη και πρόκειται για μια συμμαχία 56 κρατών (τα 32 κράτη του ΝΑΤΟ συν άλλα 24), με σκοπό την υποστήριξη της Ουκρανίας. Θα πρέπει να τονιστεί ότι στη χώρα μας έχουν φιλοξενηθεί και οικογένειες ουκρανών στρατιωτικών, το χρονικό διάστημα 2022 – 2023, σε εγκαταστάσεις των Ενόπλων Δυνάμεων.

Η ελληνική βοήθεια

  • Κατευθυνόμενα βλήματα STINGER.
  • Βλήματα 73 χιλ. (για το πυροβόλο του οχήματος μάχης ΒΜΡ-1).
  • Αντιαρματικά RPG-18.
  • Σφαίρες για τυφέκια – πολυβόλα (όπως 7,62 Χ 39 χιλ., 7,62 Χ 51 χιλ. και 7,62 Χ 54 χιλ.).
  • Ρουκέτες 122 χιλ. για εκτοξευτές πυραύλων (τους γνωστούς ως «ΚΑΤΙΟΥΣΑ»).
  • Πολυβόλα ΜΑG.
  • Τυφέκια ΑΚ-47 Καλάσνικοφ.
  • 40 τεθωρακισμένα οχήματα ΒΜΡ-1 (μέσω ανταλλαγής με γερμανικά MARDER-1 που παρέλαβε η Ελλάδα).

Ακόμη, έχουν πωληθεί στην Τσεχία με διακρατική συμφωνία τα εξής που έχουν χαρακτηρισθεί από τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις ως «εύχρηστα, αλλά μη αναγκαία επιχειρησιακά»:

  • Βλήματα πυροβολικού των 105 χιλ.
  • Ρυμουλκούμενα πυροβόλα των 105 χιλ. τύπου Μ – 101Α1.