Ως «χειραφετημένη με παραδοσιακές οικογενειακές αξίες» περιγράφει τον εαυτό της η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα-Ντάφκοβα, η πρώτη γυναίκα που εξελέγη στην προεδρία της Βόρειας Μακεδονίας. Χθες έκλεισε τα 71 της χρόνια και σήμερα, Κυριακή, αναλαμβάνοντας τα καθήκοντά της, διαδεχόμενη τον Στέβο Πεντάροφκσι, προκάλεσε διπλωματική κρίση με την Αθήνα. «Ο δρόμος μου με οδηγεί πρώτα στα Βαλκάνια, αλλά, βεβαίως, οι Βρυξέλλες δεν αποκλείονται» δηλώνει, ξεκαθαρίζοντας πού βρίσκονται οι προτεραιότητές της και προϊδεάζοντας για μια μάλλον συγκρουσιακή σχέση με την ΕΕ – την οποία όμως δεν αναμένεται να τραβήξει στα άκρα.
Η Σιλιάνοφσκα αρνείται να χρησιμοποιήσει τον προσδιορισμό «Βόρεια» μπροστά από το όνομα της χώρας. Αλλωστε, κατά την άποψή της, η Συμφωνία των Πρεσπών παραμένει «νομικά και πολιτικά ανοιχτή» γιατί «υιοθετήθηκε κατά παράβαση της εθνικής νομοθεσίας» και αποτελεί «σοβαρή παραβίαση των συλλογικών και ατομικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των πολιτών της Μακεδονίας».
Η διαδρομή της μέχρι την προεδρία
Από τη δεκαετία του ’80 διδάσκει νομικές και πολιτικές επιστήμες και από το 2004 είναι καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου και Σύγχρονων Πολιτικών Συστημάτων στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου των Σκοπίων. Υπήρξε μέλος της Συνταγματικής Επιτροπής που προετοίμασε τον δρόμο για την αναίμακτη ανεξαρτησία της Βόρειας Μακεδονίας από τη Γιουγκοσλαβία το 1991 και ανέλαβε υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου στην κυβέρνηση του Σοσιαλδημοκράτη (SDSM) πρωθυπουργού Μπράνκο Τσρβενκόφκσι το 1992-94.
Στη συνέχεια την κέρδισε ο εθνικισμός και το 2019 έκανε την πρώτη της απόπειρα να εκλεγεί στην προεδρία με τη στήριξη του δεξιού VMRO-DPMNE, αλλά έχασε με οκτώ μονάδες διαφορά από τον Πεντάροφσκι. Τον κέρδισε όμως με 35 μονάδες διαφορά στη «ρεβάνς» της περασμένης Τετάρτης.
Παρά το σκληρό της προφίλ στα «εθνικά ζητήματα» της Βόρειας Μακεδονίας και παρά το γεγονός ότι δεν διαθέτει διπλωματική εμπειρία, οι περισσότεροι αναλυτές δεν αναμένουν να δημιουργήσει προβλήματα με τους γείτονές της. Το πόστο της προέδρου, άλλωστε, έχει κυρίως εθιμοτυπικά καθήκοντα.
«Υπάρχει μεγαλύτερη αλλαγή από το ότι, για πρώτη φορά σε αυτή τη χώρα, μια γυναίκα γίνεται πρόεδρος;» δήλωσε η Σιλιάνοφσκα-Ντάφκοβα αμέσως μετά την εκλογή της. «Υπάρχει μεγαλύτερη έμπνευση για τις έξυπνες γυναίκες; Δεν υπάρχει… Το να περιτριγυρίζομαι από γυναίκες παρόμοιες με εμένα, γυναίκες στα πρότυπα του τσέχου αντιφρονούντος και πρώην προέδρου της Τσεχίας Βάτσλαβ Χάβελ, γυναίκες που μπορούν να εκφράσουν μια άποψη και να την υπερασπιστούν, αυτό αποτελεί μεταρρυθμιστικό βήμα για εμένα».
