Μπορεί τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και η διάσωση της πρώτης κατοικίας από τη δίνη των πλειστηριασμών για χιλιάδες δανειολήπτες να μην εμφανίζουν την ένταση που υπήρχε στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, ωστόσο ακόμη υπάρχουν σοβαρότατα προβλήματα για εκείνους που χρωστάνε και έχουν υπαχθεί στον λεγόμενο νόμο Κατσέλη και τις πολλές τροποποιήσεις που τον συμπλήρωσαν από τότε μέχρι σήμερα, ενισχύοντας την προστασία για αδύναμους και ευάλωτους οικονομικά πολίτες.
Ενα από τα μείζονος σημασίας θέματα για τα υπερχρεωμένα, που αφορούν χιλιάδες ευάλωτα νοικοκυριά, που έχουν υπαχθεί σε ρυθμίσεις με δικαστικές αποφάσεις, είναι οι τόκοι των δανείων.
Οι τόκοι και πώς αυτοί υπολογίζονται αποτελεί ένα μείζονος σημασίας θέμα, το οποίο αναμένεται, όπως αποκαλύπτει «Το Βήμα», να απασχολήσει – και να λυθεί – σε υψηλότατο δικαστικό επίπεδο, καθώς αναμένεται να συγκληθεί άμεσα για αυτό η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου.
Αμετάκλητα
Τι και πόσους τόκους χρεώνουν οι εταιρείες διαχείρισης δανείων σε χιλιάδες δανειολήπτες που έχουν μπει σε καθεστώς δικαστικής προστασίας αναμένεται να κριθεί αμετάκλητα από το Ανώτατο Δικαστήριο σε μια δίκη που δεν θα έχει μόνο νομικό και πραγματικό ενδιαφέρον για τους χιλιάδες που πληρώνουν δόσεις για δάνεια, αλλά και για την κυβέρνηση, η οποία εισπράττει εκούσα-άκουσα την κοινωνική δυσαρέσκεια από εκείνους που επιχειρούν να πληρώσουν δάνεια που πήραν σε άλλες εποχές αλλά αδυνατούν πλέον γιατί οι δόσεις τους επιβαρύνονται με υπέρογκους τόκους.
Τόκοι-«θηλιά»
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά, για να δούμε πώς χιλιάδες πολίτες που μπήκαν σε δικαστική προστασία για δάνεια που είχαν λάβει χρόνια πριν (για αγορά κατοικίας, επισκευές και πολλά άλλα) βρίσκονται τα τελευταία χρόνια σε μια νέα δίνη πραγματικής αδυναμίας να ανταποκριθούν στις δόσεις που τους έχει βάλει το δικαστήριο. Αδυναμία που για χιλιάδες από αυτούς σηματοδοτεί χρεοκοπίες, οικονομικές καταρρεύσεις και απώλειες ακόμα και των απαραίτητων στεγαστικών δυνατοτήτων τους, όπως η πρώτη κατοικία.
Το πρόβλημα με τους χιλιάδες αυτούς δανειολήπτες ξεκίνησε και έφθασε ως τον Αρειο Πάγο, γιατί στην πράξη η κατάσταση που επικρατεί είναι και αντιφατική και μπερδεμένη. Με απλά λόγια.
Για χιλιάδες από αυτούς υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις που κρίνουν ότι οι τόκοι πάνω στη δόση που έχει καθοριστεί να πληρώνουν κάθε μήνα πρέπει να αφορά το σύνολο της οφειλής. Σε άλλες όμως περιπτώσεις οι τόκοι υπολογίζονται με βάση τη δόση και όχι το σύνολο της οφειλής.
Διχογνωμία
Στην πρώτη περίπτωση τα πράγματα εξελίσσονται, όπως είναι φυσικό, πολύ δύσκολα. Για παράδειγμα, αν ένας δανειολήπτης έχει δόση κάθε μήνα 400 ευρώ και οι τόκοι υπολογίζονται στο σύνολο των χρημάτων που χρωστάει, το ποσό της δόσης εκτοξεύεται και δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά για να γίνει αντιληπτό ότι ο άνθρωπος αυτός αδυνατεί να πληρώσει.
Στη δεύτερη περίπτωση, που οι τόκοι υπολογίζονται με βάση τη δόση που πληρώνει, τα πράγματα είναι απλά και κινούνται σε λογικά επίπεδα. Ετσι, η αντιφατική αυτή πραγματικότητα έφθασε στον Αρειο Πάγο με προδικαστικό, όπως λέγεται στα νομικά, ερώτημα που απηύθυνε το Ειρηνοδικείο των Ιωαννίνων αναφορικά με τη διχογνωμία που έχει προκύψει από την έκδοση αλληλοσυγκρουόμενων και απολύτως αντιφατικών αποφάσεων, οι συνέπειες των οποίων είναι σημαντικές και σοβαρότατες για χιλιάδες πολίτες που χρωστάνε και επιχειρούν να σώσουν τις περιουσίες τους και να ορθοποδήσουν.
Ειδικά, στις περιπτώσεις που υπάρχει κίνδυνος και για τη διάσωση της πρώτης κατοικίας, το θέμα των τόκων προσέλαβε μεγάλες διαστάσεις.
Η απόφαση
Για τη δίκη ενώπιον της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου αποφάσισε, όπως προβλέπει ο νόμος, τριμελής Επιτροπή, αποτελούμενη από την Πρόεδρο του Αρείου Πάγου Ιωάννα Κλάπα, την αρχαιότερη αντιπρόεδρο Μαρουλιώ Δαβίου και την επικεφαλής του αρμόδιου Τμήματος του Ανωτάτου Δικαστηρίου Αλεξάνδρα Αποστολάκη. Η τριμελής επιτροπή συνεδρίασε στις 5 Νοεμβρίου και αποφάσισε πως το θέμα είναι πολύ σοβαρό και οφείλει για αυτό να αποφασίσει η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου σε δίκη, πιλοτική, όπως λέγεται, για να λυθεί το θέμα αμετάκλητα και για όλους.
Η δίκη στην Ολομέλεια θα οριστεί σύντομα και σε αυτή θα παραστεί για να υποστηρίξει την παρέμβασή του και ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών, ενώ να σημειωθεί ότι στα δικαστήρια οι υποθέσεις με τα υπερχρεωμένα ήδη δικάζονται τα τελευταία χρόνια συστηματικά και ο μεγάλος όγκος από αυτές έχει εκκαθαριστεί.
Το σκεπτικό: Παρέμβαση από τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών κατέθεσε στην Πρόεδρο του Αρείου Πάγου, Ιωάννα Κλάπα, πρόσθετη παρέμβαση για τη σοβαρή υπόθεση, με αφορμή την υπόθεση μιας δανειολήπτριας στα Ιωάννινα, για την περίπτωση της οποίας στάλθηκε και το ερώτημα από το εκεί δικαστήριο, προκειμένου να λυθεί μια και καλή το σοβαρότατο αυτό κοινωνικό θέμα από τον Αρειο Πάγο, καθώς η απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου θα αφορά τους πάντες.
Και αυτό, διότι η δίκη στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου θα γίνει ως πιλοτική, όπως λέγεται, δηλαδή η απόφαση που θα εκδοθεί δεν θα αφορά μόνο την υπόθεση των Ιωαννίνων, αλλά όλες τις υποθέσεις ανά την επικράτεια με το ίδιο αντικείμενο.
Πάμε τώρα στο σκεπτικό της παρέμβασης του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, όπως το εξηγεί ο πρόεδρός του Δημήτρης Βερβεσός με δήλωσή του προς «Το Βήμα», σκεπτικό που έχει να κάνει με την ουσία της κρίσης της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου.
Οτι δηλαδή το ύψος των τοκοχρεολυτικών δόσεων κάθε δανειολήπτη που καθορίσθηκε από το δικαστήριο με βάση τις οικονομικές δυνατότητές του, έχει πια ανατραπεί για χιλιάδες και πολλοί άνθρωποι κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους και τις περιουσίες τους από τον τρόπο που υπολογίζονται οι τόκοι στις δόσεις που πληρώνουν.
Τονίζεται, μάλιστα, στην παρέμβαση του ΔΣΑ, ότι σκοπός του Ν. 3689/2010 (νόμος Κατσέλη που έχει πολλές τροποποιήσεις από τότε) είναι η επανένταξη του υπερχρεωμένου δανειολήπτη στην οικονομική και κοινωνική ζωή και ως εκ τούτου το ύψος των τόκων, όταν υπολογίζεται στο σύνολο της οφειλής, ανατρέπει την ουσία της προστασίας του νόμου και οδηγεί δανειολήπτες σε εξαθλίωση.
