Μια «επιστροφή» μέσω του κινηματογράφου μυθοπλασίας στα τραγικά γεγονότα του Νοεμβρίου του 2015, όταν το Παρίσι δέχθηκε μια σειρά από άνευ προηγουμένου τρομοκρατικές επιθέσεις σε διάφορα σημεία του, δεν είναι ένα θέμα «εύκολου χειρισμού». Ομως η έλξη του σκηνοθέτη της ταινίας «Νοέμβρης» Σεντρίκ Χιμένεζ για ζητήματα που άπτονται της γαλλικής κοινωνίας και έχουν προκαλέσει μεγάλο θόρυβο, είναι γνωστή.
Γέννημα-θρέμμα της Μασσαλίας, ο 47χρονος σήμερα δημιουργός έγινε γνωστός το 2014 όταν με την ταινία «Ο άνθρωπος από τη Μασσαλία» θέλησε να αποδώσει έναν φόρο τιμής προς τον Πιερ Μισέλ,έναν ανακριτή-θρύλο της Δικαιοσύνης στη Γαλλία, ο οποίος αφοσιώθηκε στον πόλεμο κατά του οργανωμένου εγκλήματος στη Μασσαλία της δεκαετίας του 1970. Στο «La French», τον Μισέλ που εν τέλει δολοφονήθηκε από τον υπόκοσμο της Μασσαλίας τον Οκτώβριο του 1981, υποδύθηκε ο Ζαν Ντιζαρντέν, ο οποίος πρωταγωνιστεί στον «Νοέμβρη» παίζοντας τον υπεύθυνο της γαλλικής αντιτρομοκρατικής ομάδας που ανέλαβε να φωτίσει το σκοτάδι που κάλυψε όλη τη Γαλλία εξαιτίας της τρομοκρατίας εκείνον τον τραγικό Νοέμβριο.
Σεβασμός στα θύματα
«Είναι σαφές πως όταν κάποιος αποφασίζει να σκηνοθετήσει μια ταινία που άπτεται ενός τόσο σοβαρού θέματος, έχει πλήρη συνείδηση ότι με αυτό που θα παρουσιάσει θα ανακινήσει αναμνήσεις εξαιρετικά οδυνηρές, είτε στους ανθρώπους οι οποίοι βρέθηκαν στο σημείο της τραγωδίας και την έζησαν, είτε σε αυτούς που έχασαν έναν κοντινό τους άνθρωπο»μας είπε ο Σεντρίκ Χιμένεζ στη συνάντηση που είχαμε μαζί του στην Αθήνα στο πλαίσιο του εφετινού Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου.
Για τον Χιμένεζ, το μόνο που μπορεί να βοηθήσει σε αυτή την περίπτωση είναι «η προσέγγιση με απόλυτη ακρίβεια και απόλυτο σεβασμό στα γεγονότα. Πολύ πιθανό ένας σκηνοθέτης να ήθελε να πάρει κάποιες ελευθερίες σε σχέση με τα πρόσωπα, να ακολουθήσει κάπως περισσότερο τον δρόμο της μυθοπλασίας, ίσως για να κάνει μια επίκληση στο συναίσθημα. Ομως δεν πρέπει να το κάνει. Πρέπει να είσαι πολύ συγκεκριμένος, να ακολουθήσεις κατά γράμμα τη σειρά των γεγονότων, να καταγράψεις με ακρίβεια το τι συνέβη στους ανθρώπους. Γι’ αυτό και στη δική μας ταινία υπάρχει μόνο μια σκηνή στο νοσοκομείοόπου βλέπουμε θύματα της επίθεσης». Εξάλλου όπως ο Χιμένεζ επεσήμανε, «στον «Νοέμβρη» δεν βλέπουμε καθόλου σκηνές από την ίδια την επίθεση αλλά τις πέντε ημέρες άγρυπνης προσπάθειας που την ακολούθησαν για να συλληφθούν οι δράστες καθώς ο φόβος ενός νέου χτυπήματος υπήρχε διάχυτος, ότι θα υπάρξει μια νέα επίθεση πάρα πολύ σύντομα».
Αστυνομική «ευλογία»
Ενα από τα στοιχεία του «Νοέμβρη» που προκαλεί εντύπωση είναι η σχολαστικότητα στις λεπτομέρειες με την οποία ο Χιμένεζ παρουσιάζει τις μεθόδους της αστυνομίας και δη της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας. Με έναν σχεδόν δαιδαλώδη τρόπο, χωρίς ανάσα και με άψογη χρήση του μοντάζ, κάθε πτυχή της υπόθεσης βλέπουμε να βρίσκεται στην οθόνη. Ρωτήσαμε τον σκηνοθέτη για τις πηγές που χρησιμοποίησε. «Οφείλω να ομολογήσω ότι πάντοτε είχα αν όχι θαυμασμό, τουλάχιστον μεγάλο ενδιαφέρον για τις δραστηριότητες της αντιτρομοκρατικής ομάδας του Παρισιού και για τον τρόπο με τον οποίο εργάζονται» απάντησε ο σκηνοθέτης. «Εκ των πραγμάτων είναι μια υπηρεσία εξαιρετικά μυστική, καθότι οι υποθέσεις που αναλαμβάνει απαιτούν μεγάλη εχεμύθεια. Ευτυχώς συνεργάστηκα – και πάρα πολύ στενά – με την ελίτ της αστυνομίας, της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας. Μάλιστα, κάποιους τους βλέπουμε στην ταινία. Χωρίς την αστυνομία δεν θα υπήρχε ταινία»
Οι αστυνομικοί της αντιτρομοκρατικής ήταν που ουσιαστικά έδωσαν στον σκηνοθέτη την πρώτη ύλη για την εικόνα του πώς προσεγγίζει μια υπηρεσία όπως η αντιτρομοκρατική μια τέτοια υπόθεση. «Ηταν θαύμα που μου παραχώρησαν τους φακέλους της» είπε ο σκηνοθέτης. «Ευτυχώς, περιπτώσεις όπως αυτή που βλέπουμε στην ταινία είναι σπάνιες και δεν αποτελούν τον κύριο όγκο της ενασχόλησης της αντιτρομοκρατικής. Τέτοιες υποθέσεις μάλιστα είναι που φέρνουν στο προσκήνιο και τους ανακριτές στη Γαλλία για την καλύτερη αναζήτηση των ενόχων. Ωστόσο», είπε κλείνοντας ο Σ. Χιμένεζ, «θα πρέπει να πω ότι μέλημά μου ήταν να μην εξιδανικεύσω απολύτως τίποτα. Δεν ήθελα να διολισθήσω στη μυθοπλασία που υπάρχει μεν στην ταινία αλλά με το στοιχείο της τεκμηρίωσης να υπερτερεί. Ηθελα να δείξω με τεκμήρια όλες αυτές τις διαδικασίες, λεπτομέρειες των οποίων πολύς κόσμος δεν γνωρίζει».
Η ταινία «Νοέμβρης» προβάλλεται στις αίθουσες από την Πέμπτη 3 Αυγούστου.
