Χίος, ένας τόπος ευλογημένος από τη φύση και την ιστορία. Το νησί με τα μεσαιωνικά καστροχώρια που στέκουν μάρτυρες της μακραίωνης ιστορίας του. Και εκεί στη μυροβόλο Χίο πριν από τρία χρόνια η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου οργάνωσε ένα φεστιβάλ με σκοπό να ενώσει αξίες, έργα, ιστορία και καινοτόμες ιδέες μέσα από πλούσια πολιτιστικά δρώμενα συγκεντρώνοντας στο νησί διεθνείς προσωπικότητες από τον χώρο των επιστημών, των τεχνών και των γραμμάτων. Ετσι η διοργάνωση «Πολιτιστικά Δρώμενα Χίου – Φεστιβάλ Χίου» επιστρέφει για τρίτη χρονιά υπό την αιγίδα της βρετανικής πρεσβείας, από τις 28 Αυγούστου μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου, με πλήθος εκδηλώσεων, μεταξύ άλλων και τη διοργάνωση μίας ημερίδας αφιερωμένης στην κλιματική αλλαγή.
«Το Φεστιβάλ Χίου έχει καταφέρει να αποτελεί πόλο έλξης προσωπικοτήτων με διεθνή εμβέλεια συνδυάζοντας με μοναδικό τρόπο τον «πολιτισμό του αύριο με την αύρα του χθες» και αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τον ιδιαίτερο χαρακτήρα και τις παραδόσεις του πανέμορφου αυτού νησιού» αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» η πολιτικός μηχανικός Δήμητρα Μουτζούρη-Φιλιπποπούλου, μέλος της οργανωτικής επιτροπής του φεστιβάλ. «Πέραν αυτών όμως το φεστιβάλ σηματοδοτεί ή θα ήθελε να σηματοδοτήσει και την αρχή μιας νέας εποχής για το νησί, αναδεικνύοντας και το σύγχρονο πρόσωπό του. Γιατί η σημερινή Χίος δεν είναι μόνο το ένδοξο και μαρτυρικό παρελθόν της, η ναυτιλία και η μαστίχα. Είναι όλα αυτά μαζί και πολλά ακόμη. Είναι η μοναδική διάχυτη «ενεργεία» αυτού του ευλογημένου τόπου και η δύναμη της δημιουργίας που χαρακτηρίζει τους κατοίκους του, η οποία παραμένει αναλλοίωτη στο διάβα των αιώνων, κι ας αλλάζει μορφή και αφήγημα».
Η ίδια λοιπόν περιγράφει τη διοργάνωση «Πολιτιστικά Δρώμενα Χίου» ως ένα «υβριδικό» είδος φεστιβάλ. «Από όσο γνωρίζω, πιθανώς είναι το μοναδικό φεστιβάλ το οποίο περιλαμβάνει διαλέξεις υψηλού επιπέδου, μουσική, εκθέσεις και εναλλακτικές δραστηριότητες σε συνδυασμό με την τοπική γαστρονομία, σε μια οικογενειακή, φιλική ατμόσφαιρα. Το φεστιβάλ σηματοδοτεί μάλιστα έναν παραπάνω λόγο να έρθει κανείς στη Χίο, ώστε να γνωρίσει από κοντά σημαντικές προσωπικότητες και να περάσει όμορφα».
Eνα πλούσιο πρόγραμμα
Η φετινή διοργάνωση περιλαμβάνει ένα πολυποίκιλο πρόγραμμα όπως αναφέρει. «Η διαδρομή ξεκινάει στο Χαμιδιέ Τζαμί με την έκθεση της διεθνώς καταξιωμένης χιώτισσας εικαστικού Καλλιόπης Λεμού. Περνάει από τον Κάμπο και το ξακουστό αρχοντικό Αργέντικο με ομιλία του μηχανολόγου μηχανικού και συγγραφέα Βύρωνα Τομάζου για να δημιουργήσει ατμοσφαιρικές βραδιές στο Casteli, αυτή τη βενετσιάνικη έπαυλη, μία ευγενική παραχώρηση της οικογένειας Νικολάου Βαφειά. Στη συνέχεια μας οδηγεί στο Λωβοκομείο, ξαναζωντανεύοντας το «μακροβιότερο (1378-1959), καθαρότερο και καλύτερα διοικούμενο νοσοκομείο της Ελλάδας», για να καταλήξει στη σύγχρονη πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής μέσα από τη διοργάνωση μίας ημερίδας με την εξαιρετικά τιμητική παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του καθηγητή Προκόπη Παυλόπουλου, πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας.
»Ενδιάμεσοι καλλιτεχνικοί σταθμοί, το θεατρικό δρώμενο με τη Μιμή Ντενίση, η συναυλία του Γιώργου Χατζηνάσιου στο Κάστρο, η βραδιά όπερας με τη σοπράνο Χριστίνα Πουλίτση, η προβολή της ταινίας «Φόνισσα», παρουσία της σκηνοθέτιδας Εύας Νάθενα και της Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη. Τις εκδηλώσεις παρουσιάζουν ο Χρήστος Νέζος, η Ανδριάνα Παρασκευοπούλου, η Σμαράγδα Καρύδη, η Μαίρη Αυγερινοπούλου, η Κατερίνα Γκαγκάκη και η Κορίνα Γεωργίου».
Προσωπικότητες και βραβεύσεις
Στο φεστιβάλ θα δώσουν το «παρών» προσωπικότητες εγνωσμένου κύρους. Μεταξύ άλλων ο τέως πρύτανης και ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ Γεώργιος Μπαμπινιώτης, ο ομότιμος καθηγητής Γεωπολιτικής του Πανεπιστημίου της Σορβόννης Γεώργιος Πρεβελάκης, o Regius Professor of Greek του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ Τιμ Γουίτμαρς, η συγγραφέας Βικτόρια Χίσλοπ, η επιφανής βρετανίδα ιστορικός, συγγραφέας και παραγωγός του ΒΒC Μπέτανι Χιουζ, ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Σταμάτης Κριμιζής, όπως και ο γενικός γραμματέας της Χρήστος Ζερεφός, ο Μιχαήλ Μόσχος, επικεφαλής του London Hellenic Prize, και άλλοι πολλοί.
Πώς όμως καταφέρνει το φεστιβάλ σε μόλις τρία χρόνια παρουσίας να προσελκύει αυτές τις προσωπικότητες; «Η εξωστρέφεια που αναπτύσσει η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου μετά τη μεταναστευτική κρίση σε έναν σπουδαίο τόπο όπως η Χίος είναι σημαντικός παράγοντας προς αυτή την κατεύθυνση. Επίσης το ευρύ δίκτυο των γνωριμιών του περιφερειάρχη και πρώην πρύτανη του ΕΜΠ Κώστα Μουτζούρη στον πνευματικό κόσμο της χώρας, αλλά και η επιτυχία των προηγούμενων διοργανώσεων εξασφαλίζουν αυτό το αποτέλεσμα» αναφέρει η κυρία Μουτζούρη-Φιλιπποπούλου.
Πέρα από τις εκδηλώσεις, στο πλαίσιο του φεστιβάλ θα βραβευθούν για την προσφορά τους στον πολιτισμό ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης, αλλά και ο εφοπλιστής Νικόλαος Βαφειάς που έλκει την καταγωγή του από τη Χίο και συγκεκριμένα από το μαστιχοχώρι Αγιο Γεώργιο Συκούσης, όπου μάλιστα ανέλαβε και τη χρηματοδότηση της αναστήλωσης του βενετσιάνικου ναού του Αγίου Γεωργίου που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Στο ιστορικό Castelli
Την ίδια στιγμή, ένα από τα τοπόσημα του φεστιβάλ είναι το Castelli στον περιώνυμο Κάμπο Χίου, το οποίο η οικογένεια Βαφειά παραχωρεί για τις ανάγκες του φεστιβάλ, ώστε να φιλοξενηθούν στους χώρους του μουσικές βραδιές, αλλά και σημαντικές ομιλίες και εκδηλώσεις.
«Το Castelli το αντίκρισα για πρώτη φορά σε έναν καλοκαιρινό περίπατο στον Κάμπο πριν από περίπου δέκα χρόνια. Πάνω στον ποταμό Κοκκαλά, δίπλα στο γεφύρι της Μαξιμίνας, με εντυπωσίασε τότε, μολονότι ήταν μισογκρεμισμένο» αναφέρει στο «Βήμα» η Νινέττα Βαφειά. «Δεν αποτελεί το χαρακτηριστικό αρχοντικό του Κάμπου που ακουμπάει επάνω στον δημόσιο δρόμο. Αντίθετα βρίσκεται χτισμένο πολύ βαθιά μέσα στο κτήμα. Εφερε μια μαγεία πρωτόγνωρη, σε ταξίδευε πίσω στον χρόνο, τότε που οι αρχόντισσες κεντώντας στο παράθυρο περίμεναν τους άντρες τους να επιστρέψουν. Η μοναδική του λιτότητα με μαγνήτισε. Aποφασίσαμε μαζί με τον σύζυγό μου, Νικόλαο Βαφειά, να το αγοράσουμε ώστε να του δώσουμε ξανά ζωή. Ετσι ξεκίνησε το δύσκολο έργο της αναστήλωσης που έπρεπε να γίνει πέτρα-πέτρα, για να αποκατασταθεί ακριβώς με τη μορφή που έφερε το 1600, όταν και χτίστηκε. Δεν χρησιμοποιήθηκαν καινούργια υλικά. Με μεγάλη μάλιστα δυσκολία καταφέραμε να βρούμε τη λεγόμενη θυμιανούσικη πέτρα με την οποία είναι χτισμένο».
Πράγματι είναι θαυμαστές η μεγαλοπρέπεια και η ποιότητα της αρχιτεκτονικής αυτού του αρχοντικού, που τα δωμάτιά του αντί για ταβάνια φέρουν γερμά, δηλαδή σκαφοειδή πέτρινο θόλο που εντυπωσιάζει.
Την ίδια στιγμή στον ευωδιαστό του κήπο, «πνιγμένο» μέσα στις μανταρινιές και στα «ξινά», θα πραγματοποιηθεί πλήθος εκδηλώσεων. Μάλιστα, στις 30 Αυγούστου στην τιμητική εκδήλωση για τον Νικόλαο Βαφειά η βραδιά θα έχει μουσικό επίλογο με άρπα και πιάνο. Στα δυο πιάνα θα βρίσκονται η Νινέττα Βαφειά και ο Φώτης Νέζης με ένα ρεπερτόριο που κινείται από λάτιν ακούσματα και φθάνει μέχρι τη σύγχρονη ελληνική μουσική.
«Με συγκίνησε πέρυσι το γεγονός ότι ο κήπος του σπιτιού μας γέμισε με κόσμο. Ηρθαν παραθεριστές, αλλά και γείτονες από τα σπίτια του Κάμπου» αναφέρει η κυρία Βαφειά. «Κάθε βράδυ μάλιστα συγκεντρώνονταν όλο και πιο πολλοί. Οι εκδηλώσεις μαθαίνονταν από στόμα σε στόμα, γιατί το φεστιβάλ δεν είχε ακόμη διαφημιστεί ευρέως. Εύχομαι και φέτος να έχει την ίδια επιτυχία και να προσφέρουμε στο αγαπημένο μας νησί απολαυστικές, καλοκαιρινές βραδιές στον υπέροχο Κάμπο μας».
