Οπερα για παιδιά, μουσική, μπαλέτο αλλά και σύνθετα θεάματα διεκδικούν το ενδιαφέρον των λιλιπούτειων θεατών την εφετινή εορταστική περίοδο. Ο κύκλος των χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών αναμένεται για μία ακόμα χρονιά να αποτελέσει δυναμικό πόλο έλξης φιλοξενώντας παραστάσεις σε όλους τους χώρους του, ενώ το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει κιόλας φορέσει τα γιορτινά του προσελκύοντας δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες. Οσο για την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών καλεί τους μικρούς της φίλους να μπουν στο κλίμα των Χριστουγέννων σε… εφιαλτικό τόνο με τη συνοδεία ζωντανής μουσικής!
Μενότι στο Μέγαρο
Η όπερα του Τζιανκάρλο Μενότι «Ο Αμάλ και οι νυχτερινοί επισκέπτες» που παρουσιάζεται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για μία και μοναδική βραδιά στις 21/12 από τους Μουσικούς της Καμεράτας – Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής διεκδικεί τα σκήπτρα του ωραιότερου χριστουγεννιάτικου λυρικού έργου που γράφτηκε ποτέ. Οχι άδικα, αφού από την πρώτη του κιόλας παρουσίαση στις 24 Δεκεμβρίου 1951 από το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο NBC – ήταν η πρώτη όπερα που δημιουργήθηκε ειδικά για την τηλεόραση στις ΗΠΑ – γνώρισε μεγάλη επιτυχία και αγαπήθηκε από πολλές γενιές μικρών αλλά και μεγάλων θεατών.
Ο Αμάλ είναι ένα πάμπτωχο παιδί με αναπηρία που ζει με τη μητέρα του στην Ιουδαία, την εποχή που γεννιέται ο Ιησούς. Μια νύχτα που ο ουρανός φωτίζεται από το λαμπρό άστρο της Βηθλεέμ, ο Αμάλ και η μητέρα του δέχονται μια απροσδόκητη επίσκεψη… τριών βασιλέων! Τρεις Μάγοι που φέρνουν μαζί τους δώρα ζητούν καταφύγιο στο φτωχικό τους σπίτι. Η επίσκεψη αυτή θα αλλάξει για πάντα τη ζωή του μικρού Αμάλ και της μητέρας του…
Ο Μενότι, ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς του 20ού αιώνα, ανέλαβε να συνθέσει την πρώτη όπερα για την τηλεόραση, ωστόσο δυσκολευόταν να βρει το θέμα. Τελικά, την έμπνευση του χάρισε ο γνωστός πίνακας «Η προσκύνηση των μάγων» του Ιερώνυμου Μπος που είδε μια ημέρα στη διάρκεια της επίσκεψής του στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης. Η ημέρα της μετάδοσης πλησίαζε και ο Μενότι δεν είχε ολοκληρώσει ακόμη τη σύνθεση. Οι τραγουδιστές είχαν ελάχιστο χρόνο για πρόβες και είναι χαρακτηριστικό ότι έλαβαν στα χέρια τους τα τελευταία μέρη της μουσικής λίγες ημέρες πριν από τη μετάδοση. Ωστόσο, μετά τη γενική δοκιμή, ο μαέστρος της Συμφωνικής Ορχήστρας του NBC, ο θρυλικός Αρτούρο Τοσκανίνι, εξέφρασε την ευαρέσκειά του στον συνθέτη με τη φράση: «Είναι ό,τι καλύτερο έχεις κάνει ποτέ!».
Το φυλλάδιο που συνοδεύει την ηχογράφηση της πρώτης μετάδοσης περιλαμβάνει ένα αυτοβιογραφικό σημείωμα του Μενότι: «Αυτή είναι μια όπερα για παιδιά γιατί προσπαθεί να φέρει στη μνήμη τη δική μου παιδική ηλικία» έγραφε ο συνθέτης. «Βλέπετε, όταν ήμουν παιδί ζούσα στην Ιταλία κι εκεί δεν είχαμε Αγιο Βασίλη. Υποθέτω ότι ο Αγιος Βασίλης ήταν πολύ απασχολημένος με τα παιδιά στις ΗΠΑ και δεν μπορούσε να ασχοληθεί και με εμάς. Ετσι τα δικά μας δώρα τα έφερναν οι Τρεις Μάγοι […]. Σε αυτούς λοιπόν οφείλω τις χαρούμενες χριστουγεννιάτικες στιγμές της παιδικής μου ηλικίας […]. Συχνά με ρωτούν πώς έγινε κι έγραψα μια όπερα για την τηλεόραση και ποιες δυσκολίες είχε αυτό το εγχείρημα. Πρέπει να ομολογήσω ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση σχεδόν δεν σκέφθηκα καν την τηλεόραση. Στην πραγματικότητα, όλες μου οι όπερες δημιουργούνται για μια ιδανική σκηνή η οποία δεν υπάρχει στην πραγματικότητα. Ετσι συμβαίνει, νομίζω, με τους περισσότερους δημιουργούς».
Στην παράσταση του Μεγάρου (Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης), η όπερα θα παρουσιαστεί μεταφρασμένη στα ελληνικά από τον Γιώργο Πέτρου. Τη μουσική διεύθυνση έχει αναλάβει ο γνωστός τσεμπαλίστας και αρχιμουσικός Μάρκελλος Χρυσικόπουλος, ενώ τη σκηνοθεσία ο ευρηματικός εικαστικός-σκηνοθέτης Γιάννης Σκουρλέτης με την ομάδα bijoux de kant, ο οποίος εξερευνά «μέσα από την ιστορία της γέννησης του Θεού το θαύμα που παραμονεύει κάθε Δεκέμβρη στην ερημιά της πόλης». Τα σκηνικά είναι του Κωνσταντίνου Σκουρλέτη και οι φωτισμοί του Γιώργου Τέλλου. Τους ρόλους ερμηνεύουν διακεκριμένοι έλληνες λυρικοί καλλιτέχνες με πρωταγωνίστριες τη σοπράνο Τζούλια Σουγλάκου στον ρόλο της μητέρας και τη μεσόφωνο Θεοδώρα Μπάκα ως Αμάλ. Συμμετέχει το φωνητικό σύνολο Voice Box.
Παραμύθια και Καραγκιόζης
Το αγαπημένο παραμύθι των παιδικών μας χρόνων, τη «Σταχτοπούτα», ζωντανεύουν στη σκηνή της αίθουσας Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών τα φημισμένα Μπαλέτα του Μόντε Κάρλο από 21 έως 29 Δεκεμβρίου σε μια παράσταση που απευθύνεται τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγάλους θεατές. Η «Σταχτοπούτα», σε χορογραφία του γάλλου καλλιτεχνικού διευθυντή του συγκροτήματος Ζαν Κριστόφ Μαγιό, επιχειρεί να απομυθοποιήσει την αγαπημένη ιστορία της χωριατοπούλας που παντρεύεται τον πρίγκιπα. Εν προκειμένω, η ηρωίδα δεν είναι ένας ακόμα χαρακτήρας βγαλμένος από τα παραμύθια, αλλά ένας καθημερινός άνθρωπος, ένα κορίτσι με σάρκα και οστά που αισθάνεται, ζει, ερωτεύεται όπως όλα τα υπόλοιπα.
Μια χριστουγεννιάτικη μουσική κωμωδία σκιών με άρωμα…καλοκαιριού μέσα στον χειμώνα προτείνει εφέτος τα Χριστούγεννα ο θίασος του Ηλία Καρελλά. Ο λόγος για την παράσταση «Τα Χριστούγεννα του Καραγκιόζη στη Χαβάη» που θα παρουσιαστεί από τις 21 ως τις 30 Δεκεμβρίου στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, όπου ο γνωστός σκιοπαίκτης Ηλίας Καρελλάς επιστρέφει για έκτη συνεχή χρονιά.
Ο Καραγκιόζης και η παρέα του μπλέκουν σε νέα κατορθώματα! Ο Μεγάλος Βεζίρης φοβάται τον περιβόητο ληστή των Χριστουγέννων και αποφασίζει να κρύψει τον θησαυρό του παλατιού σε ένα εξωτικό νησί. Ο Χατζηαβάτης συστήνει τον Καραγκιόζη ως τον καταλληλότερο να ηγηθεί της αποστολής κι έτσι οι ημέρες των Χριστουγέννων τον βρίσκουν στις πανέμορφες παραλίες της Χαβάης. Φοίνικες με χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια, καρύδες, μελομακάρονα και ιθαγενείς που λένε τα κάλαντα συνθέτουν μια γοητευτική χριστουγεννιάτικη περιπέτεια, γεμάτη μουσική, χρώμα και… κύμα! Μουσικοί συνοδοιπόροι του αγαπημένου ήρωα του θεάτρου σκιών είναι εφέτος η μπάντα των Burger Project και ο ηθοποιός Λευτέρης Ελευθερίου σε ρόλο-έκπληξη.
Μια διαφορετική πρόταση καταθέτει για τις γιορτινές ημέρες η Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής στους χώρους της στο Μέγαρο. Το Comedy Club για παιδιά, η πρώτη ελληνική stand up comedy για θεατές από έξι μέχρι 12 ετών που δημιούργησε ο Γιώργος Χατζηπαύλου παρουσιάζει το «Xmas music special
» στις 22 και 29/12. Πρόκειται για μια παράσταση διασκεδαστική τόσο για τα παιδιά όσο και για τους γονείς. Εν προκειμένω, μαζί του στη σκηνή θα εμφανιστεί η τραγουδοποιός Σοφία Κουρτίδου η οποία με τη βοήθεια του live looping – μια τεχνική που με τον αντίστοιχο τεχνολογικό εξοπλισμό επιτρέπει την παραγωγή τραγουδιών με τη χρήση ήχων και φωνών – θα δημιουργεί σε κάθε παράσταση χριστουγεννιάτικα τραγούδια: γνωστά και αγαπημένα που όμως δεν έχουν ακουστεί ποτέ με τον τρόπο που ακούγονται στην παράσταση, αλλά και κάποια που δημιουργούνται από το μηδέν!
Αηδόνι, μπιζέλι και… τσίρκο
Τα εφετινά Χριστούγεννα (24/12 στις 18.30 και 25/12 στις 12.30 και στις 18.30), μια παράσταση σύγχρονου τσίρκου φιλοδοξεί να γοητεύσει μικρούς και μεγάλους θεατές στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στο πλαίσιο του «Χριστουγεννιάτικου Κόσμου του ΚΠΙΣΝ». Η παράσταση «Attrape-Moi» των FLIP Fabrique αποκαλύπτει έναν πρωτοποριακό συνδυασμό χορού, χιούμορ, μουσικής, θετικής ενέργειας και, κυρίως, ακροβατικών (με χούλα χουπ, τραμπολίνο, σκοινιά κ.λπ.) σε ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Οι FLIP Fabrique από το Κεμπέκ του Καναδά έχουν φιλοξενηθεί σε 332 πόλεις σε επτά χώρες (Καναδά, ΗΠΑ, Βραζιλία, Γαλλία, Γερμανία, Μεξικό και Ολλανδία) και έχουν δώσει περισσότερες από 560 παραστάσεις. Εμφανίζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και η είσοδος στην παράσταση είναι ελεύθερη με προεγγραφή στο snfcc.org.
Στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, επίσης, η Εθνική Λυρική Σκηνή συνεχίζει τις παραστάσεις της όπερας για παιδιά «Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι» του Ερνστ Τοχ (16, 18, 19/12) σε μουσική διεύθυνση-μετάφραση Νίκου Βασιλείου και σκηνοθεσία – χορογραφία Αποστολίας Παπαδαμάκη. Η διάσημη ιστορία του Αντερσεν που μιλά για την πριγκίπισσα η οποία ήταν τόσο ευαίσθητη ώστε να ενοχλείται από ένα μπιζέλι κρυμμένο κάτω από αλλεπάλληλα στοιβαγμένα στρώματα, ενέπνευσε τον αυστριακό συνθέτη ο οποίος έγραψε το 1927 μια όπερα για παιδιά η οποία γνώρισε μεγάλη επιτυχία από την πρώτη της κιόλας παρουσίαση στο Φεστιβάλ Μπάντεν-Μπάντεν.
Το «Αηδόνι του αυτοκράτορα» της Λένας Πλάτωνος προτείνει στα παιδιά και στους νέους η Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής (21-30/12 και 2-9/1). Πρόκειται για ένα έργο σπάνιας ομορφιάς και ευαισθησίας που ανεβαίνει σε μια γοητευτική παραγωγή όπου η όπερα συναντά το animation δημιουργώντας έναν καινούργιο, μαγικό κόσμο και επιχειρώντας ένα σχόλιο επάνω στη σχέση τέχνης και τεχνολογίας η οποία στην εποχή μας είναι πιο επίκαιρη παρά ποτέ.
«Χριστουγεννιάτικος εφιάλτης» από την ΚΟΑ
Αν έχετε συνηθίσει να ταυτίζετε τα Χριστούγεννα με τη χαρωπή μορφή του Αγιου Βασίλη και σκηνές οικογενειακής θαλπωρής πλάι στο στολισμένο έλατο, εφέτος η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών προσφέρει τη δυνατότητα σε μικρούς και μεγάλους να ζήσουν κάτι εντελώς διαφορετικό. Ο λόγος για την αγαπημένη ταινία «Nightmare Before Christmas» του Χένρι Σέλικ που μπορεί να μετρά πλέον ένα τέταρτο του αιώνα, αλλά ο χρόνος δεν αφαιρεί τίποτε από την… εφιαλτική φρεσκάδα που λατρεύουν να φοβούνται οι μικροί θεατές. Με οδηγούς το σενάριο του Τιμ Μπάρτον και τα πολυβραβευμένα τραγούδια του Ντάνι Ελφμαν, οι φρικιαστικοί σκελετοί και οι ζοφερές φιγούρες πάσης φύσεως τεράτων αναβιώνουν υπό τους ήχους της ορχήστρας και διεκδικούν να δώσουν τον δικό τους, εφιαλτικό τόνο στα εφετινά Χριστούγεννα. Η προβολή της ταινίας με την ΚΟΑ να ερμηνεύει ζωντανά τη μουσική υπό τη διεύθυνση του Νικόλαου Χαλιάσα και με ελληνικούς υπότιτλους θα γίνει στις 16/12 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης).
