Τριάντα τρία χρόνια έχουν περάσει από τότε που ο γνωστός γάλλος φωτογράφος Ρισάρ Μπελιά ήρθε για πρώτη (και μοναδική) φορά στην Αθήνα με αφορμή το μουσικό φεστιβάλ Rock in Athens. Από αύριο θα βρίσκεται ξανά στην Ελλάδα χάρη στην έκθεση φωτογραφίας «An Eye on Music», η οποία βασίζεται στο θηριώδες ομώνυμο λεύκωμα (800 σελίδων και βάρους 5,6 κιλών) με 1.100 εικόνες από τις τέσσερις σχεδόν δεκαετίες που αιχμαλωτίζει με τον φακό του συναυλίες και καλλιτέχνες της μουσικής, από τον Ντέιβιντ Μπόουι και την Μπιορκ έως την Κάιλι Μινόγκ και τη Λάνα Ντελ Ρέι. Μάλιστα, έχει τώρα υποσχεθεί να φέρει μαζί του και ένα φύλλο κοντάκτ με αδημοσίευτες φωτογραφίες των Cure και των Clash στους δρόμους της ελληνικής πρωτεύουσας από τη θρυλική διοργάνωση του 1985.
Πότε γίνατε επαγγελματίας φωτογράφος, κύριε Μπελιά;
«Φωτογραφίες μου άρχισαν να δημοσιεύονται το 1980 στον Τύπο της Γαλλίας, στην εφημερίδα «Liberation» για παράδειγμα, και έτσι αποφάσισα να μετακομίσω το 1985 στη Βρετανία, στο Λονδίνο, για να αφοσιωθώ σε αυτή την τέχνη».
Θα αποτυπώνατε το ίδιο καλά την ατμόσφαιρα των συναυλιών ακόμη κι αν δεν άρεσε τόσο η μουσική;
«Καμιά φορά λέω ως αστείο ότι τραβάω φωτογραφίες με τα αφτιά μου. Αν σου αρέσει η ατμόσφαιρα μιας συναυλίας, αν παθιάζεσαι αρκετά με τη μουσική, αν απολαμβάνεις το ότι βρίσκεσαι εκεί, τότε αυτό φαίνεται τελικά στις εικόνες που αποτυπώνεις, γιατί σε νοιάζει αυτό που κάνεις. Αν εκτιμάς και θαυμάζεις τους καλλιτέχνες, τότε ίσως να στέκεσαι μπροστά τους χαμογελώντας πλατιά και αυτό πάντα βοηθάει».
Ποια είναι η πιο μεγάλη δυσκολία που καλείστε κάθε φορά να ξεπεράσετε;
«Στη δική μου δουλειά η βασική δυσκολία είναι να καταφέρεις να πάρεις την άδεια για να φωτογραφίσεις. Αν ξεπεραστεί αυτό, τότε πρέπει ξεφορτωθείς ό,τι είναι λάθος, έναν άσχημο διάδρομο, έναν κακό φωτισμό, τα άσχετα έπιπλα, και να κρατήσεις στο καρέ σου αυτά που δεν θα σου δημιουργήσουν πρόβλημα όταν εκτυπώσεις τις φωτογραφίες σου».
Σκεφτήκατε ποτέ να γίνετε μουσικός;
«Εχω παίξει διάφορα όργανα. Είμαι μάλλον ένας από τους χειρότερους μουσικούς που έχω ακούσει ποτέ – και πιστέψτε με, δεν έχω ακούσει λίγους».
Εχετε φωτογραφίσει κάποια από τα μεγαλύτερα μουσικά ονόματα των τελευταίων δεκαετίων. Τι καθιστά κάποιον χαρισματικό πάνω στη σκηνή;
«Εχω μια θεωρία επ’ αυτού. Ως μουσικός παίζεις μερικές φορές μπροστά σε πολύ κόσμο και άλλες φορές μπροστά σε ολιγάριθμο κοινό. Αυτό που κάνει κάποιον σπουδαίο είναι να τα δίνει όλα και στις δύο περιπτώσεις. Αυτό σημαίνει ότι βγαίνει στη σκηνή για να το ευχαριστηθεί ο ίδιος και όχι για τους θεατές. Αυτό είναι το χάρισμα κατ’ εμέ».
Καταλαβαίνατε πάντα ποιοι θα έκαναν μεγάλη καριέρα;
«Κάποιες φορές το αναγνωρίζεις αμέσως. Αλλες πάλι όχι. Παίζει ρόλο και το γούστο σου στη μουσική. Εμένα που δεν μου αρέσει η χέβι μέταλ, ας πούμε, δεν φαντάστηκα την πρώτη φορά που είδα ζωντανά τους Guns ‘n’ Roses ότι θα έφταναν τόσο ψηλά. Δεν είχα εντυπωσιαστεί. Βέβαια στην περίπτωσή τους βοήθησε ίσως και η εποχή με τα βιντεοκλίπ και το MTV. Ξαναλέω όμως ότι δεν ήμουν φαν του είδους μουσικής που έπαιζαν».
Είστε ενεργός στα social media, αλλά δεν έχετε υποκύψει στα θέλγητρα της ψηφιακής φωτογραφίας. Γιατί;
«Το δοκίμασα κάποια εποχή. Από το 2005 και για σχεδόν τρία χρόνια συνεργαζόμουν με το site του καναλιού Arte. Κάλυπτα τα κινηματογραφικά Φεστιβάλ των Καννών και του Βερολίνου. Κουβαλούσα μια ψηφιακή μηχανή, είχα ωστόσο μαζί μου ενίοτε και την αναλογική μου κάμερα και τραβούσα και με τις δύο. Ε, οι φωτογραφίες που εκτύπωνα δεν είχαν καμία, μα καμία σχέση με τις ψηφιακές. Από τότε χρησιμοποιώ μόνο την κλασική μηχανή μου που την έχω τριάντα χρόνια».
Εχετε απωθημένα; Ποιους θα θέλατε να είχατε φωτογραφίσει και δεν σας δόθηκε η ευκαιρία;
«Α, ναι. Τους Talking Heads. Ή τον Τομ Γουέιτς, που η ομάδα παραγωγής των συναυλιών του στα 80s δεν μας άφηνε να φωτογραφίσουμε από κοντά προκειμένου να προωθηθεί το δικό τους υλικό. Και τον Πρινς».
Τον Σαρλ Αζναβούρ τον είχατε αιχμαλωτίσει με τον φακό σας;
«Ναι, πριν από αρκετά χρόνια. Δεν εμφάνισα ποτέ τα αρνητικά. Ισως είναι μια καλή αφορμή να τις βρω αυτές τις φωτογραφίες. Είναι μεγάλη η απώλειά του. Η καριέρα του ήταν άψογη. Πιστεύω πως δεν έχασε ούτε έναν θαυμαστή μέσα στο πέρασμα των χρόνων. Είναι πολύ δύσκολο να το πετύχεις αυτό».
