Η συνάντησή μας με τον Αργύρη Ξάφη πραγματοποιείται στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Εκεί πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Εύθυμες κυράδες» σε σκηνοθεσία Λευτέρη Γιοβανίδη. Ουσιαστικά η τρυφερή κωμωδία του Σαίξπηρ «Οι εύθυμες κυράδες του Ουίνδσορ» – ένα πράγματι όχι και από τα πιο δημοφιλή του έργα – μεταγράφεται σε μιούζικαλ από τον Γεράσιμο Ευαγγελάτο, αλλάζει εποχή, μεταφέρεται στην ξέφρενη δεκαετία του ’80 και επενδύεται με μουσική και τραγούδια από τον Θέμη Καραμουρατίδη.
«»Οι εύθυμες κυράδες του Ουίνδσορ» είναι ένα ιδιαίτερο έργο» αναφέρει ο Αργύρης Ξάφης μιλώντας στο «Bήμα». «Γράφτηκε από τον Σαίξπηρ μετά από παραγγελία της βασίλισσας Ελισάβετ Α’. Ουσιαστικά είχε αγαπήσει πολύ τον ήρωα που είχε δημιουργήσει ο Σαίξπηρ, τον Τζον Φάλσταφ, και μολονότι ο ίδιος τον είχε «πεθάνει», η βασίλισσα θέλησε ο Σαίξπηρ να τον «αναστήσει» και να τον βάλει σε νέες περιπέτειες. Οπως καταλαβαίνετε δεν πρόκειται για ένα έργο που γεννήθηκε μέσα από την ανάγκη έκφρασης του Σαίξπηρ και για αυτόν τον λόγο θεωρώ ότι έχει και κάποια δραματουργικά ζητήματα. Κακά τα ψέματα, δεν είναι και η καλύτερη κωμωδία του».
Εδώ ακριβώς λοιπόν, ο Αργύρης Ξάφης αναγνωρίζει την έξυπνη κίνηση του Λευτέρη Γιοβανίδη να φρεσκάρει το έργο και να το μεταφέρει στο ’80, εντάσσοντας το στοιχείο του μιούζικαλ. «Και αυτό συμβαίνει χωρίς να αλλοιωθεί το σαιξπηρικό πνεύμα. Η μεταγραφή αυτή χαρίζει νομίζω στο έργο μια νέα οπτική» εξηγεί. Η δεκαετία του ’80 φυσικά μόνο τυχαία δεν επιλέχθηκε. «Η ανεμελιά αυτής της εποχής ταιριάζει στο έργο» επισημαίνει. «Επιτρέπει στη φάρσα να ανθίσει. Τώρα για τη μουσική του Θέμη Καραμουρατίδη, τι να πω; Εχει δημιουργήσει το ένα hit μετά το άλλο».
Ο ίδιος ενσαρκώνει τον Τζον Φάλσταφ, αυτόν τον ξεπεσμένο ιππότη, τον μέθυσο απατεωνίσκο ήρωα που έπλασε ο Σαίξπηρ και αγαπήθηκε τόσο πολύ ώστε να γίνει από όπερα του Βέρντι μέχρι ταινία του Ορσον Γουέλς. «Αποτελεί μια καταπληκτική περίπτωση ήρωα» αναφέρει. «Απατεώνας, μπεκρής, σεξιστής. Ενας τύπος που έχει ξεχάσει τι σημαίνει έρωτας ή αγάπη και ζει μόνιμα μέσα σε ένα σύννεφο από τις αναθυμιάσεις του αλκοόλ. Και ενώ νομίζει ότι κοροϊδεύει τους άλλους, τελικά ο ίδιος πέφτει θύμα της μεγαλομανίας του. Ο Σαίξπηρ τον έχει πλάσει με τέτοιον τρόπο ώστε τη μία στιγμή να γελάς μαζί του και την άλλη να τον λυπάσαι».
Η πορεία στο θέατρο
Ο Αργύρης Ξάφης κλείνει εφέτος 25 χρόνια στο θέατρο. «Επαιξα πρώτη φορά το 1997» αναφέρει. Ο ίδιος δεν σκεφτόταν να γίνει ηθοποιός. Αντίθετα, θα σπούδαζε στο Πολυτεχνείο, στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. «Δεν πήρα ποτέ το πτυχίο μου γιατί δεν πήγα και ποτέ εκτός από το πρώτο μάθημα. Αλλά η πρακτική σκέψη δεν με εγκατέλειψε νομίζω. Ισα-ίσα επιστρέφω πάντα σε αυτή με πολλή δύναμη και πίστη» λέει.
Και το θέατρο του προσέφερε περισσότερες χαρές ή λύπες; «Χαρές» απαντά, χωρίς δεύτερη σκέψη. «Είμαι ένας άνθρωπος που ζω, αναπνέω μέσα από το θέατρο. Για μένα είναι ένας τόπος μεγάλης αγκαλιάς. Ο χώρος που μπορούσα να γίνω αποδεκτός. Το θέατρο είναι ο πιο συμπεριληπτικός χώρος εργασίας που υπάρχει. Εκεί που οτιδήποτε θεωρείται «έλλειψη» ή «πρόβλημα» στον έξω κόσμο, μπορεί να μετατραπεί σε προτερήματα».
Το θέατρο τον έκανε καλύτερο άνθρωπο λοιπόν; «Κατ’ αρχάς μου έχει επιτρέψει να επικοινωνώ με άλλους ανθρώπους, πράγμα που δεν θεωρούσα καθόλου δεδομένο. Oταν βρίσκεσαι στη σκηνή υπάρχει το επίπεδο της αφήγησης της ιστορίας και η σχέση που δημιουργείται με τον ρόλο που υποδύεσαι. Την ίδια στιγμή υπάρχει και κάτι άλλο: το κομμάτι της προσωπικής σου αλήθειας που καλείσαι κάθε φορά να τη διοχετεύσεις στην παράσταση. Αυτό ακριβώς το κόμματι της προσωπικής μου αλήθειας δεν θα έβρισκα άλλον τρόπο να το εξωτερικεύσω, αν δεν υπήρχε το θέατρο. Εκεί συναντιέται η αγάπη μου για την κρυπτογραφία με το θέατρο. To βλέπω ως μία κρυπτογραφημένη συναισθηματική έκθεση».
Ο ίδιος ακολουθεί μια προσεκτική πορεία, έχοντας δοκιμαστεί και στη σκηνοθεσία. Παιδί αρχικά του Αμόρε, το 2012 δημιούργησε με τη σύζυγό του Δέσποινα Κούρτη και τη σκηνοθέτρια Ιώ Βουλγαράκη την ομάδα ΠΥΡ, ενώ το περασμένο καλοκαίρι παρουσίασε την πρώτη του σκηνοθεσία στην Επίδαυρο με τον «Αίαντα» του Σοφοκλή, μια παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου.
Η σχέση με την τηλεόραση
Είναι αλήθεια αρνητικός προς την τηλεόραση; «Οχι, απλά εμένα μου αρέσει πιο πολύ το θέατρο» αναφέρει. «Και εφέτος είμαι σε μια σειρά της ΕΡΤ, «Το βραχιόλι της φωτιάς», σχεδόν στα μισά επεισόδια. Και πριν μερικές ημέρες χτύπησε ξανά το τηλέφωνο για πρωταγωνιστικό ρόλο σε σειρά. Αλλά δεν μπορούσα να πω «ναι», γιατί έχω κλείσει ή ακριβέστερα έχω συζητήσει και δώσει τον λόγο μου για τις παραστάσεις που θα κάνω μέχρι σχεδόν το καλοκαίρι του 2024. Με γεμίζει πάντα περισσότερο μια θεατρική παράσταση που με ενδιαφέρει και η διαδικασία της, παρά μια σειρά. Η τηλεόραση έχει πολλές ώρες αναμονής για ένα λεπτό χαράς».
Τα χρήματα που φέρνει η τηλεόραση δεν είναι όμως ένα κίνητρο; «Σίγουρα, και όσο μεγαλώνεις ακόμη μεγαλύτερο» απαντά. «Ομως δεν πλούτισα μέχρι τα 46 μου, που τα έκλεισα πριν μερικές ημέρες. Δεν περιμένω ότι θα πλουτίσω στα 50» λέει.
Είναι ολιγαρκής άνθρωπος λοιπόν; «Δεν ξέρω αν είμαι ολιγαρκής» απαντά. «Πάντως δεν ξοδεύω περισσότερο από τα χρήματα που έχω στην τσέπη μου. Δεν καπνίζω, δεν πίνω. Αν επιτρέπω μια πολυτέλεια στον εαυτό μου αυτή είναι η τεχνολογία, είναι αυτή η τρέλα που έχω με τους υπολογιστές. Προέρχομαι από μια μεσοαστική οικογένεια. Από τα 12 μου δούλευα στο εργαστήριο με σφραγίδες του πατέρα μου. Το σπίτι με την πισίνα δεν ήταν ποτέ το όνειρό μου. Ισα-ίσα μετά το θέατρο δεν επιζητώ μεγαλύτερη ένταση. Να γειωθώ ψάχνω, παρά να ξεσκάσω».
Η επόμενη πρόκληση
Επόμενη μεγάλη πρόκληση για εκείνον το έργο «Αρκουδοράχη» του Ουαλού Εντ Τόμας που θα παρουσιαστεί στη Σκηνή Ω του Δημοτικού Θέατρου Πειραιά σε σκηνοθεσία Ιώς Βουλγαράκη. Ξεκίνησε ήδη ένας πρώτος κύκλος κλειστών παραστάσεων – οι θέσεις ήδη έχουν διατεθεί – ενώ από τον Μάρτιο του 2023 θα παρουσιαστεί ξανά. «Πρόκειται για ένα πολύ φρέσκο έργο, συγκινητικό, αστείο» αναφέρει. «Δυο άνθρωποι, οι μόνοι διασωθέντες σε ένα μέρος μετά από μια μεγάλη καταστροφή, προσπαθούν να κρατήσουν τις μνήμες τους. Φέρει κάτι μπεκετικό αυτό το έργο. Το ανεβάζουμε ως ομάδα ΠΥΡ. Εγώ έχω κάνει τη μετάφραση και στη σκηνή συναντιόμαστε η Δέσποινα Κούρτη, ο Δημήτρης Γεωργιάδης, ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης και εγώ. Πραγματικά ανυπομονώ».
«Εύθυμες κυράδες»: Τετάρτη έως Κυριακή στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (Λεωφ. Ηρ. Πολυτεχνείου 32, Πειραιάς).