Για τους ανθρώπους που διαβάζουν, όχι μόνο στην Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου που είναι σήμερα, η Μυρσίνη Ζορμπά (1949-2023) ήταν στην αρχή ένα όνομα στις ταυτότητες βιβλίων – ένα όνομα που εντυπώνεται εύκολα στη μνήμη, το εύοσμο φυτό και ο ήρωας του Καζαντζάκη. Ηταν η συνιδρύτρια το 1973 των εκδόσεων Οδυσσέας, η μεταφράστρια του Γκράμσι, του Τολιάτι, και άλλων ιταλών μαρξιστών, όπως και της Ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας του Μάριο Βίτι και πεζών του Τσέζαρε Παβέζε και του Αντόνιο Ταμπούκι.
Μετά τις σπουδές Νομικής στην Αθήνα, είχε συνεχίσει μεταπτυχιακές σπουδές στη Ρώμη, απέκτησε γνώση της ιταλικής γλώσσας και της βιβλιακής της παραγωγής. Πολλά χρόνια αργότερα, αυτός ο διαμεσολαβητικός της ρόλος στις ελληνο-ιταλικές πνευματικές ανταλλαγές αναγνωρίστηκε και τιμήθηκε επίσημα, όταν το 2022 το Πανεπιστήμιο Ρώμης La Sapienza, από όπου αποφοίτησε, έδωσε το όνομά της στο Laboratorio di Studi Neogreci του Τμήματος Ευρωπαϊκών, Αμερικανικών και Διαπολιτισμικών Σπουδών.
Από τον Οδυσσέα αποχώρησε το 1992. Την ενδιέφερε η πολιτειακή διαχείριση του πολιτισμού σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο. Δίδαξε Θεωρία και Πολιτική του Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και με την ίδρυση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) έγινε η πρώτη του διευθύντρια. Ηταν μια περίοδος που άρχισαν να δημιουργούνται υποδομές για το βιβλίο στην Ελλάδα, για τις οποίες έδειξε προσωπικό ενδιαφέρον και τις επιδίωξε.
Μετά το ΕΚΕΒΙ παραμένει στον δημόσιο βίο από άλλες θέσεις: Ευρωβουλευτής (2000-2004) με το ΠαΣοΚ, διευθύντρια του πολιτικού γραφείου του Κώστα Σημίτη (2009-2015). Το 2004 ιδρύει την εθελοντική οργάνωση «Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού», στο πλαίσιο της οποίας δημιουργείται το πρώτο σχολείο για τα προσφυγόπουλα το καλοκαίρι του 2015.
Βρίσκεται ξανά πολύ κοντά στο βιβλίο, έχοντας στα χέρια της εκτελεστική εξουσία, από τη θέση της υπουργού Πολιτισμού (2018-2019) με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Το ΕΚΕΒΙ είχε ήδη καταργηθεί με την έναρξη των μνημονίων. Ηταν η πρώτη υπουργός Πολιτισμού της Μεταπολίτευσης που γνώριζε το βιβλίο περισσότερο από κάθε άλλο αντικείμενο του υπουργείου και ενδιαφερόταν για αυτό. Τον Απρίλιο του 2019 θέτει ένα νομοσχέδιο για τη σύσταση «Οργανισμού Βιβλίου και Πολιτισμού» σε ανοιχτή διαβούλευση. Παρά τις όποιες αντιρρήσεις για σημεία του, ήταν η πρώτη χειροπιαστή προσπάθεια για την επανασύσταση ενός φορέα για το βιβλίο. Τα προβλήματα με την ασθένειά της το ίδιο διάστημα δύσκολα γίνονταν αντιληπτά σε όσους δεν γνώριζαν. Η ενεργητικότητά της και η προσήλωσή της στο όραμα του νέου φορέα ήταν αμείωτες. Οι εκλογές του Ιουλίου του 2019 ανέστειλαν την όποια έκβαση μπορεί να είχε αυτό το εγχείρημα.
Μακριά από την επίσημη κρατική πολιτική, η Ζορμπά δεν σταμάτησε τις προσπάθειες για τη δημιουργία άλλων υποδομών στον χώρο του βιβλίου.
O δημόσιος αποχαιρετισμός (πολιτική κηδεία) της θα γίνει αύριο (24/4) στις 12 το μεσημέρι στο Πάρκο Ελευθερίας (πρώην στρατόπεδο ΕΑΤ-ΕΣΑ και τώρα Μουσείο Αντιδικτατορικής Αντίστασης).
