Η «Αντάμωση Ερωτόκριτου και Αρετούσας» και ο «Γιώργος Καραϊσκάκης» του Θεόφιλου (1867-1934). «Το Βυζαντινό τοπίο» του Φώτη Κόντογλου (1895-1965). Ο «Αξιωματικός της Αεροπορίας Καταθέτων Στέφανον» και ο «Παίκτης του Μπάσκετ» του Γιάννη Τσαρούχη (1910-1989) ή «Το καθιστό γυμνό» του Γιάννη Μόραλη (1916-2011) και «Η Μητρότητα» του Γιώργου Σικελιώτη (1917-1984). Οι αισθητικές κατακτήσεις της γενιάς του ’30 αλλά όχι μόνο δίνουν το στίγμα σε μια έκθεση στην Καλαμάτα που έρχεται στην πόλη από ένα άλλο περιφερειακό κέντρο, τη Ρόδο. Η έκθεση «Θησαυροί Ζωγραφικής στην Καλαμάτα από το Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου» πραγματοποιείται στο Μέγαρο Χορού Καλαμάτας σε επιμέλεια Τάκη Μαυρωτά και σε αυτήν παρουσιάζονται32 πολύτιμα έργα (προσωπογραφίες, τοπιογραφίες, συνθέσεις και νεκρές φύσεις)30 κορυφαίων δημιουργών από διαφορετικές γενιές(ανάμεσά τους και οι Γιάννης Γαΐτης, Ρένα Παπασπύρου, Μάκης Θεοφυλακτόπουλος, Γιάννης Μπουτέας, Πάνος Χαραλάμπους, Μιχάλης Αρφαράς κ.ά.), που αποκαλύπτουν τον πλούτο των κατακτήσεων τους και τις διαφορετικέςαισθητικές αποτυπώσεις τους. Είναι μέρος του προγράμματος του εικαστικού τομέα Δήμου Καλαμάτας μέσω του οποίου έχουν φιλοξενηθεί στην πόλη εκθέσεις όπως οι:«Αριστουργήματα ζωγραφικής από το Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών ΑΠΘ» και «Τοπίο – επιλογές» από τη συλλογή της ΑΓΕΤ Ηρακλής.
Το σημείο επαφής Καλαμάτας και Ρόδου είναι ο Τάκης Μαυρωτάς ο οποίος έχει ήδη συνεργαστεί δύο φορές με τονκαλλιτεχνικό διευθυντή Εικαστικού Τομέα «Φάρις» τουΔήμου Καλαμάτας κ. Παναγιώτη Λαμπρινίδη για τη διοργάνωση εκθέσεων στην πόλη. Από την άλλη, έχει παρουσιάσει ένα αντιπροσωπευτικό μέρος της συλλογής του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου στο Ιδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη στην Αθήνα (2019).«Ολα αυτά τα χρόνια μελετώ αυτή τη σπουδαία συλλογή. Γνωρίζοντας τις δυνατότητες του Δήμου Καλαμάτας και τους θησαυρούς του Δήμου Ρόδου προχωρήσαμε στη νέα συνεργασία, η οποία με τη συμπαράσταση του νυν προέδρου του Μουσείου κ. Σέργιου Αϊβάζη απέδωσε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα άμεσα και δημιουργικά».
Ιδού η Ρόδος, ιδού και η συλλογή της
Η συλλογή του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου δημιουργήθηκε από τον Ανδρέα Ιωάννου (1918-1972), έναν λογοτέχνη και λάτρη των καλών τεχνών, νομάρχη της Δωδεκανήσου την περίοδο 1960-64, ο οποίος «κατάφερε να δημιουργήσει μια λαμπρή συλλογή, ώστε όχι μόνο να προβάλλει τη φυσιογνωμία της νεοελληνικής τέχνης, αλλά να συμβάλλει άμεσα και στην αισθητική διαπαιδαγώγηση του κοινού» όπως θα σχολιάσει ο Μαυρωτάς. Το μουσείο που έγινε γνωστό ως η Δημοτική Πινακοθήκη Ρόδου (βρίσκεται στην πλατεία Σύμης στην είσοδο της μεσαιωνικής πόλης και είναι πλέον μνημείο Παγκόσμιας ΚληρονομιάςUNESCO) εγκαινιάστηκε επίσημα το 1964 καθώς ο Ιωάννου πίστευε ότι το νησί συνιστούσε γόνιμο έδαφος για τη δημιουργία ενός Μουσείου Νεότερης Τέχνης με διεθνή ακτινοβολία. «Ο διανοητικός πλούτος και ο πόθος της πραγμάτωσης του οράματός του τον βοήθησαν να υπερβεί τις τεράστιες δυσκολίες με τη στήριξη του τότε δημάρχου Ρόδου (1955-1964), ιατρού Μιχαήλ Πετρίδη. Ετσι, ο φωτισμένος και απροκατάληπτος Ιωάννου μετά από έναν τεράστιο αγώνα επιμονής και υπομονής, κατάφερε με το έργο του να συναντηθεί με την ιστορία της τέχνης και τη συλλογική μνήμη του πολιτισμού.
Και στις αρχές του 1972, μετά τους τόσους αγώνες του για την προβολή και την προώθηση της ελληνικής τέχνης, έγινε διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου (1971-72)» θα πει ο Μαυρωτάς.
Ο Ιωάννου είχε έρθει σε επαφή με κορυφαίους έλληνες δημιουργούς και απέκτησε εμβληματικά τους έργα για το μουσείο στη Ρόδο. «Είναι πολλοί οι καλλιτέχνες που πρόσφεραν έργα τους στο Μουσείο καθώς και αρκετοί ιδιώτες. Τα πρώτα έργα της συλλογής αγοράστηκαν από τη Νομαρχία Δωδεκανήσου, τον Δήμο Ροδίων, το υπουργείο Πολιτισμού και το υπουργείο Παιδείας και, στη συνέχεια, ακολούθησαν άλλες αγορές, δωρεές από ιδιώτες, καλλιτέχνες και άλλους φορείς. Πολλοί βοήθησαν στην ολοκλήρωση της φυσιογνωμίας της, όπως οι καλλιτεχνικές επιτροπές, οι διευθυντές, οι επιμελητές της και ενδεικτικά αναφέρω τους Χρύσανθο Χρήστου, Παναγιώτη Τέτση, Παναγιώτη Γράββαλο, Ελένη Βακαλό, Αλέξανδρο Ξύδη, Δημήτρη Παπαστάμο, για την προσφορά τους, μαζί με τους άξιους διαδόχους τους».
Μια όψη της Ιστορίας της Τέχνης
Το 2000 το μουσείο απέκτησε και έναν δεύτερο εκθεσιακό χώρο στη μεσαιωνική πόλη (αρχιτεκτονικό κτίριο Παλαιού Συσσιτίου στην οδό Σωκράτους).Μέρος της συλλογής στεγάζεται πλέον από το 2002 και στο πολυώροφο κτίριο, Νεστορίδειο Μέλαθρο στην πλατεία Γαβριήλ Χαρίτου, γνωστή και ως η «Πλατεία με τις 100 χουρμαδιές» το οποίο δώρισαν στην πόλη οι ευεργέτες Ιωάννης (1897-1978) και Πάολα Νεστορίδη (1914-2011) με σκοπό την προβολή της νεοελληνικής τέχνης.
Σήμερα η συλλογή περιλαμβάνει περίπου 1.500 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής και χαρακτικής. Οπως θα πει ο Μαυρωτάς: «Η συλλογή αυτή μαρτυρά αναντίρρητα μια όψη της Ιστορίας της Τέχνης, έναν τρόπο σκέψης και αισθητικών διατυπώσεων καλλιτεχνών από διαφορετικές γενιές με σημαντικά έργα των ανανεωτών της ελληνικής ζωγραφικής Παρθένη, Μαλέα, Οικονόμου και Παπαλουκά, μεταξύ των άλλων, των σπουδαίων εκφραστών της γενιάς του ’30, με τα εκπληκτικά έργα των Κόντογλου, Τσαρούχη, Μόραλη, Σικελιώτη, Βασιλείου, Σεμερτζίδη κ.ά.. Παράλληλα με τα έργα της αποκαλούμενης γενιάς του ’60, των Αλέξη Ακριθάκη, Παύλου, Χρίστου Καρά, Δημοσθένη Κοκκινίδη έως των Γιάννη Ψυχοπαίδη, Μάκη Θεοφυλακτόπουλου, Γιάννη Μπουτέα, Πάνου Χαραλάμπους, Δημήτρη Κούκου, Μάριου Σπηλιόπουλου και Ρένας Παπασπύρου, μεταξύ των άλλων, φανερώνουν την προσφορά τους στη στερέωση μιας πτυχής της τέχνης του 20ού αιώνα».
«Θησαυροί ζωγραφικής στην Καλαμάτα από το Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου» στο Μέγαρο Χορού Καλαμάτας ως τις 7/11/22
