Επτά χορεύτριες και χορευτές μαζί με μία τραγουδίστρια και έναν μουσικό επί σκηνής. Η μεικτή (φυλετική, εθνοτική) σύνθεση της ομάδας του Faso Dance Theatre που δίνει ζωή στην παράσταση «C la vie» του Σερζ Εμέ Κουλιμπαλί στην οδό Πειραιώς 260 (12/6) έχει ήδη δώσει τον τόνο για τη χαρά της συνύπαρξης, όπως το επιθυμεί ο διακεκριμένος χορογράφος από την Μπουρκίνα Φάσο.
Μια τελετή μύησης σε ενναλακτικούς τρόπους συμβίωσης που προέκυψε στη διάρκεια της πανδημίας όταν ο Κουλιμπαλί έθεσε αναπόφευκτα στον εαυτό του ερωτήματα για την ουσία της ζωής και για τους τρόπους που αυτή προσδιορίζεται σε διαφορετικούς πολιτισμούς.
Όπως θα πει στο ΒΗΜΑ: «Στη διάρκεια των lockdowns μας έλεγαν να μη βγαίνουμε έξω και πράγματι φοβόμασταν να το κάνουμε. Oταν όμως συνέβη κάτι τραγικό και άδικο όπως ο θάνατος του Τζορτζ Φλόιντ ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους, ήταν κάτι που μας ένωσε, μας έκανε να θελήσουμε να υψώσουμε τη φωνή μας.
Οπότε με αυτή την παράσταση συνεχίζω να σκέφτομαι και να ερευνώ πώς μπορούμε να ζούμε σήμερα – και όχι απλώς να επιβιώνουμε –, ποια η αξία της ζωής αλλά και η υποκρισία γύρω από την υπεράσπισή της.
Oταν λέμε δηλαδή ότι θέλουμε να σώζουμε ανθρώπους, αλλά τελικά μόνο συγκεκριμένους, τους «δικούς μας». Το «C la vie» χλευάζει τις παραδοξότητες του πολιτικού κόσμου και καλεί το κοινό να αναλογιστεί την αξία της ανθρώπινης ζωής και τη συλλογική μας ανθρωπιά».
Photo Credits: Lydie_Nesvadba
Η δουλειά του Κουλιμπαλί είναι βαθιά ριζωμένη στην αφρικανική κουλτούρα, εδράζεται στο συναίσθημα και δίνει χώρο στη μουσική. Συχνά χρησιμοποιεί παραδοσιακούς τελετουργικούς ήχους από την παιδική του ηλικία, όπως βεβαίως και σύγχρονα ακούσματα.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση για παράδειγμα συνεργάζεται με μουσικούς όπως ο γάλλος συνθέτης Ιβάν Tαλμπό και η βραβευμένη με Γκράμι τραγουδίστρια Ντομπέ Νιαορέ από την Aκτή του Ελεφαντοστού. Σε κάθε περίπτωση, παραμένει ανοιχτός σε έξωθεν επιρροές.
«Στη δουλειά μου δίνω έμφαση στον αυτοσχεδιασμό γιατί θέλω να επιτρέψω να αναδειχθούν το υπόβαθρο και η προσωπική ιστορία κάθε χορεύτριας/χορευτή. Το αποτέλεσμα είναι ένα πλούσιο, ευρύ λεξιλόγιο που συνδυάζει διάφορες επιρροές, από το χιπ χοπ και το krump μέχρι τον κλασικό χορό, καθώς δημιουργείται μια ενιαία γλώσσα που τελικά μας συνδέει όλους».
Oι άλλες όψεις της Αφρικής
Οπως θα εξηγήσει ο Κουλιμπαλί: «Ο στόχος μου είναι να γεφυρώσω το χάσμα ανάμεσα στη χώρα καταγωγής μου και στον υπόλοιπο κόσμο, να αναδείξω ότι ενώ οι κουλτούρες διαφέρουν οι ανθρώπινες εμπειρίες και επιθυμίες είναι κοινές.
Θέλω επίσης να παρουσιάσω – για παράδειγμα σε χώρες όπως η Ελλάδα οι οποίες δέχονται μεγάλο αριθμό μεταναστών – και ορισμένες άλλες εικόνες της Αφρικής προκειμένου να διευρυνθεί η πρόσληψή σας όσον αφορά αυτή την ήπειρο.
Στην Ευρώπη η τέχνη που έρχεται από την αφρικανική ήπειρο αντιμετωπίζεται μέσα από το φίλτρο του εξωτισμού καθώς τα πολιτισμικά στερεότυπα εμμένουν και είναι διαμορφωμένα μέσα από προδιαγεγραμμένες αντιλήψεις μέσα από το αποικιοκρατικό αφήγημα.
Photo Credits: SOPHIE DEISS
Συχνά ο κόσμος ξαφνιάζεται με τη δουλειά μου, δεν είναι αρκετά «αφρικανική» σύμφωνα με τις προσδοκίες και τη φαντασίωσή τους για την ήπειρο – μπορεί να περιμένουν να δουν παραδοσιακά είδη χορού υπό τους ήχους κρουστών.
Αυτή η στερεοτυπική αντίληψη για την τέχνη από την Αφρική ενισχύεται μερικές φορές από τους ίδιους τους αφρικανούς καλλιτέχνες οι οποίοι μπορεί να ανταποκρίνονται σε αυτές τις προσδοκίες για να πετύχουν στην ευρωπαϊκή αγορά.
Το αφρικανικό κοινό προσεγγίζει αυτή την τέχνη με πιο άμεσο τρόπο, εκτιμά την αυθεντικότητα χωρίς να προστρέχει στην αναλυτική ή συγκριτική νοοτροπία που επικρατεί στην Ευρώπη, δίχως επίσης να διακατέχεται από την αίσθηση υπεροχής που μπορεί να χρωματίζει την προοπτική των Δυτικών».
Μεταξύ Μπουρκίνα Φάσο και Βρυξελλών
Αυτή η διάθεση διασύνδεσης είναι και γεωγραφική καθώς κινείται μεταξύ Μπουρκίνα Φάσο και Βρυξελλών, όπου και η έδρα της ομάδας του Faso Dance Theatre. Ο Κουλιμπαλί ξεκίνησε από την ομάδα FEEREN του Αμάντου Μπούρου στην Μπουρκίνα Φάσο, ταξίδεψε στη Γαλλία και τη Νάντη, όπου βρέθηκε στο Εθνικό Χορογραφικό Κέντρο της Νάντης με τον Κλοντ Μπριμασόν το 2002.
Ακολούθως βρέθηκε σε οντισιόν για την παράσταση «Wolf» του Αλέν Πλατέλ με την ομάδα του les Ballets C de la B. Eτσι ξεκίνησε η συνεργασία του με τον σπουδαίο βέλγο χορογράφο, η οποία υπήρξε καθοριστική για τον Κουλιμπαλί.
«Το ταξίδι μου από την Μπουρκίνα Φάσο στην Ευρώπη περιλάμβανε πολλές προκλήσεις. Βρέθηκα σε έναν πολύ διαφορετικό κόσμο από πολιτισμική άποψη όπου επιπλέον ήθελα να ασχοληθώ επαγγελματικά με τον χορό.
Photo Credits: SOPHIE DEISS
Η συνεργασία μου με διάσημους χορογράφους όπως ο Αλέν Πλατέλ και ο Σίντι Λαρμπί Σερκαουί με βοήθησε να αντιληφθώ τη θεατρικότητα, έναν διαφορετικό τρόπο για να βρίσκομαι επί σκηνής.
Η δε πολιτική στάση του Πλατέλ, το γεγονός για παράδειγμα ότι δεν έχει δείξει ποτέ δουλειά του στο Ισραήλ και ούτε πρόκειται να το κάνει μέχρι να είναι ελεύθερη η Παλαιστίνη, με ενέπνευσε να σκεφτώ τον επιδραστικό ρόλο που θα ήθελα να διαδραματίσω ως αφρικανός καλλιτέχνης, πώς θα ήθελα να εκπροσωπώ την ήπειρο αλλά και τη χώρα μου.
Με βοήθησε να αναλογιστώ την επίδραση της αποικιοκρατίας στον τρόπο που ζούμε και σε όσα αντιμετωπίζουμε ακόμα και σήμερα. Αντίστοιχα με καθόρισε η συνεργασία μου με τη χορογραφική ομάδα Αβορίγινων Marrugeku Company στην Αυστραλία ώστε να αναλογιστώ πώς μπορώ να διαμορφώσω το χορογραφικό μου ιδίωμα για να συνομιλεί με την εποχή του. Είναι σαν να διορθώνω μέσα από τον χορό όσα θα ήθελα να δω να αποκαθίστανται στον κόσμο γύρω μου».
To κέντρο έρευνας «Ankata»
Αμ’ έπος, άμ’ έργον. Από το 2014 έχει ιδρύσει στη γενέτειρά του Μπόμπο-Ντιουλασό, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας του, το διεθνές κέντρο έρευνας και διάδοσης παραστατικών τεχνών «Ankata».
«O χορός στην Μπουρκίνα Φάσο είναι ένα μέσο διατήρησης του πολιτισμικής κληρονομιάς αλλά συνιστά και προσωπική ενδυνάμωση. Το κέντρο βοηθά τους μαθητές να έρθουν αντιμέτωποι με την πολυπλοκότητά του κόσμου, να ακολουθούν το πάθος τους παρά τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν.
Δημιουργώ ένα ανοιχτό εργαστήριο όπου τον πρωταρχικό ρόλο έχει η αυτοέκφραση και η σύνδεση με την κοινότητα. Αυτή την ενέργεια τη μεταφέρω στη συνέχεια στην Ευρώπη και τις τελικές παραστάσεις όπου προστίθενται υψηλά στάνταρντ παραγωγής – ο φωτισμός, ο σχεδιασμός κοστουμιών – προκειμένου να πληρούνται τα διεθνή πρότυπα».
INFO
«C la vie» στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Πειραιώς 260, στις 12/6. Μετά την παράσταση θα ακολουθήσει συζήτηση με τον χορογράφο και τους συντελεστές.
