Με πυξίδα την απάντηση στο βασικό ερώτημα «πώς τραγούδησε η λαϊκή μούσα την Επανάσταση και ποιες υπήρξαν οι πρακτικές, επικοινωνιακές και συμβολικές λειτουργίες της μουσικής στην περίοδο του Αγώνα;» ο καθηγητής Εθνομουσικολογίας και Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας Λάμπρος Λιάβας παρουσιάζει το βιβλίο «Φάγαμεν ψωμί, τραγουδήσαμεν κι εγλεντήσαμεν. Τα τραγούδια και οι μουσικές του 1821» ενώ η έκδοση (208 σελ.) συνοδεύεται από το ένθετο CD «21 τραγούδια για το 1821», τα οποία καλύπτουν τις επιμέρους πτυχές του Αγώνα, καθώς και διαφορετικές περιοχές και μουσικά ιδιώματα: Μοριά, Ρούμελη, Ηπειρο, Μακεδονία, Θράκη, Αιγαίο.
Για τους Ελληνες το τραγούδι αντιπροσωπεύει κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό μουσικό-ποιητικό είδος. Λειτουργεί διαχρονικά ως ισχυρό σύμβολο τοπικής, εθνικής και κοινωνικής ταυτότητας, «κιβωτός» για τη συλλογική μνήμη, σημείο αναφοράς για την κοσμοθεωρία και την ιδεολογία της ομάδας. Υπήρξε – και σε πολλές περιπτώσεις παραμένει – λειτουργικά ενταγμένο στις επιτελεστικές πρακτικές στον κύκλο του χρόνου και στον κύκλο της ζωής των ανθρώπων. Για αυτό μόνο τυχαία δεν είναι η επιλογή του τίτλου που βασίζεται σε απόσπασμα από τα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη όπου, περιγράφοντας τις προετοιμασίες για τη μάχη της Ακρόπολης, αφηγείται: «Φάγαμεν ψωμί, ετραγουδήσαμεν κι εγλεντήσαμεν!…». «Η φράση αυτή θεωρούμε ότι περικλείει το βαθύτερο νόημα και τη διαχρονική λειτουργία του τραγουδιού για τον νεοέλληνα. Το τραγούδι αποτελεί γι’ αυτόν είδος πρώτης ανάγκης, όπως και το ψωμί» αναφέρεται, εύστοχα, στην εισαγωγή της έκδοσης.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
