«Τα δύσκολα είναι αυτά που με ιντριγκάρουν. Και τα δύσκολα είναι αυτά που μας προχωράνε» μου λέει από την αρχή της κουβέντας μας η Εύα Μανιδάκη. Η αρχιτέκτων-σκηνογράφος που στήνει κόσμους ολόκληρους στη σκηνή, βρίσκεται (ως συνήθως) σε μια εξαιρετικά γόνιμη φάση.
Μόλις ανέβηκε στο Κοτοπούλη-Rex (Εθνικό) το «Μια νύχτα στην Επίδαυρο» του Νίκου Καραθάνου. Στις 19 Μαΐου έχει πρεμιέρα η νέα παραγωγή του Γιάννη Χουβαρδά «Don’t look back» στο Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας. Στις 7 Ιουλίου θα δοθεί η εναρκτήρια παράσταση του Φεστιβάλ Επιδαύρου με τον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου. Εναν μήνα νωρίτερα (7/6) στην Πειραιώς 260 θα παρουσιαστεί το «Σχέδιο Μάρσαλ» από τη Νατάσα Τριανταφύλλη. Τέλος, έχει αναλάβει την έκθεση για τα 10 χρόνια από τον θάνατο του Λευτέρη Βογιατζή στην Εθνική Βιβλιοθήκη.
Καλλιτεχνική φύση, με υψηλή αισθητική, η Εύα Μανιδάκη δουλεύει με ανθρώπους που εκτιμά και αγαπά, με φίλους, γι’ αυτό και έχει σταθερούς συνεργάτες.
Στο «Don’t look back» το κοινό μετακινείται. Δύσκολη αυτή η σκηνογραφία;
«Είχαμε κάνει και με τους Blitz την «Κατερίνη». Ωστόσο είναι κάτι ιδιαίτερο, μια εμπειρία – άρα δεν μεταβιβάζεται. Γι’ αυτό και κάθε μέρα, κάθε παράσταση, θα είναι και διαφορετική. Οταν άρχισα να δουλεύω μέσα στον χώρο, υπήρχε και μια προσαρμογή του κειμένου, εκ των υστέρων, βάσει του δικού μου σχεδιασμού. Υπήρχαν στο κείμενο κομμάτια που είχαν τη ρευστότητα που επέτρεπαν για να διεισδύσω εγώ με έναν τρόπο. Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει στη σχέση μας με τον Γιάννη – και πέρυσι με την «Καταιγίδα», πάλι έκανε δουλειά εκ των υστέρων αφού είχα κάνει εγώ τον σχεδιασμό. Είναι κάτι που συμβαίνει: Να μου δίνει το κείμενο, να το διαβάζω, να σκέφτομαι κάποια πράγματα και πάνω εκεί να το ξαναβλέπουμε μαζί».
Εχετε σταθερούς αλλά και νέους συνεργάτες. Εχουν κοινά στοιχεία μεταξύ τους;
«Ναι, έχουν κοινά στοιχεία και κάτι πολύ διαφορετικό. Οπως και η Κατερίνα Ευαγγελάτου που θα συνεργαστούμε στον «Ιππόλυτο» – με την οποία έχουμε και μια φιλική σχέση. Ο Λευτέρης (σ.σ.: Βογιατζής) μας έκανε τότε το προξενιό με την Κατερίνα. Είναι ένα μεγάλο στοίχημα για εμένα να πετύχει το σκηνικό στον «Ιππόλυτο». Με τον Γιώργο Κουτλή που δουλέψαμε πρώτη φορά φέτος για τη «Στρέλλα» είχα μια πολύ ωραία συνεργασία. Και είχα ανάγκη μιας καινούργιας σχέσης, σε ανανεώνει. Στις κουβέντες που κάναμε αναγνώρισα έναν άνθρωπο οικείο και γνώριμο. Κι αυτό το λέω άσχετα από το αποτέλεσμα. Γιατί εμένα με ενδιαφέρουν ιδιαίτερα οι συναντήσεις με τους ανθρώπους και πώς αυτό χτίζεται σιγά-σιγά. Οπως με ενδιαφέρει και ο χώρος που μου αφήνει ο άλλος για να δουλέψω. Κι ο Κουτλής είναι μια τέτοια περίπτωση».
Αυτό το τελευταίο έχει να κάνει με την αυτοπεποίθηση του σκηνοθέτη;
«Νομίζω με τη χημεία των ανθρώπων. Αυτό το μαγικό και δύσκολο στις ανθρώπινες σχέσεις».
«Μια νύχτα στην Επίδαυρο»: Δεύτερη παράσταση με τον Νίκο Καραθάνο…
«Η πρώτη ήταν στον «Προμηθέα», ωραία και δύσκολη. Ο Νίκος συνεργαζόταν σταθερά με την Ελλη Παπαγεωργακοπούλου. Κι όταν εκείνη έφυγε από τη ζωή, κλήθηκα εγώ να δουλέψω μαζί του. Και το τολμήσαμε. Γνώριζα πολύ την Ελλη – ήταν μια από τις πλέον χαρισματικές στη δουλειά της. Μου άρεσε πολύ η αισθητική της. Ο Νίκος είναι μια περίπτωση ανθρώπου που αυτό που είναι σαν άνθρωπος, αυτή η ενέργεια που έχει, είναι και οι παραστάσεις που κάνει. Ενας απίστευτος κόσμος, ένας κόσμος που σε ξυπνάει. Επιπλέον η σχέση μου με τον Νίκο με προχωράει πάρα πολύ».
Χρησιμοποιείτε πράγματι τα αυθεντικά τραπέζια του «Λεωνίδα»;
«Ναι. Ηταν μια δική μου ιδέα. Ξεκινώντας τις πρόβες με τον Καραθάνο, σκέφτηκα και πρότεινα να ζητήσουμε τα πρωτότυπα. Και ο Νίκος (σ.σ.: Λιακόπουλος) μας τα έστειλε κατευθείαν από το Λυγουριό στο Ρεξ».
Η παράσταση σχολιάζει το ίδιο το θέατρο;
«Ναι. Και μπράβο στον Νίκο, στη Λένα (σ.σ.: Κιτσοπούλου) και στον Γιάννη (σ.σ.: Αστερή). Γιατί το βγάζουν με τρομερό χιούμορ και αυτοσαρκασμό. Την ίδια στιγμή που γελάς με αυτό, καταλαβαίνεις πόσο πραγματικό είναι. Ενας καθρέφτης του θεάτρου, που πάει πιο βαθιά».
Τι καθορίζει τα σκηνικά σας;
«Το κείμενο και ο χώρος. Αυτά είναι η παρτιτούρα η δική μου. Από εκεί και πέρα έχει να κάνει με τη γραφή του σκηνοθέτη, γι’ αυτό και έχει μεγάλη σημασία για εμένα να ταιριάζω με τον σκηνοθέτη στο λεξιλόγιο. Αλλά ξεκινάω από το κείμενο».
Τώρα βρίσκεστε σε διαφορετικού τύπου έργα;
«Για εμένα δεν έχει καμία διαφορά. Αυτό που συμβαίνει σε εμένα είναι ότι μπορεί να τρυπώσει το ένα έργο στο άλλο. Κι αυτό είναι τρομερό. Και χρησιμοποιώ τη λέξη «τρυπώσει», γιατί έτσι το αισθάνομαι. Κι αυτό μ’ αρέσει».
Πώς διαχειρίζεστε παράλληλα περισσότερες σκηνογραφίες;
«Οταν η δουλειά είναι στο στάδιο δημιουργίας και σκέψης είναι πολύ δύσκολο και συνήθως δεν μου συμβαίνει αυτό. Οταν δουλεύω ένα έργο και είμαι στο στάδιο του concept, φτιάχνω μακέτες κ.λπ., βρίσκομαι σε μια κατάσταση εμπύρετη, ψάχνω να βρω τα τι και τα πώς, και τότε δεν μπορώ να έχω κανένα άλλο έργο».
Πόσο έχει καθορίσει η αρχιτεκτονική τη θεατρική σας δουλειά;
«Επηρεάζει πολύ τα πράγματα, είναι το κλιμακόμετρο. Από εκεί δανείζομαι πολλά στοιχεία που έχουν να κάνουν περισσότερο με την πραγματικότητα, που έχουν να κάνουν με το «πατάω στη γη». Είτε γιατί με βοηθούν να μπορώ εύκολα να υπολογίζω το μπάτζετ – το οικονομικό μπαίνει με έναν τρόπο αόρατο, όπως και το πρακτικό, στην περίπτωση που ένα σκηνικό πρέπει να μεταφέρεται».
Απολαμβάνετε ακόμα μια παράσταση ως θεατής;
«Ναι, με έναν παράξενο τρόπο, φυσικά. Παρόλο που εδώ και πολλά χρόνια δεν μπορώ να δω κανονικά μια παράσταση, δεν έχει πάψει να μου αρέσει, να με μαγεύει, να με εκπλήσσει. Αισθάνομαι τρομερή χαρά όταν βγαίνω από μια παράσταση ή μαγεύομαι τη στιγμή που σβήνουν τα φώτα και ανοίγει η αυλαία. Δεν έχει ποτέ σταματήσει όλο αυτό. Αλλά ούτε ποτέ έχω αισθανθεί ασφάλεια για το σκηνικό που κάνω. Μέχρι να ανέβει μια παράσταση, μέχρι να το δω με τον κόσμο, έχω τρομερή αγωνία. Νομίζω πως αν πάψει να ταράζεται έτσι το σώμα και η ψυχή μου δεν θα είμαι πια γι’ αυτό…».
Μια έκθεση για τον Λευτέρη Βογιατζή
«Ο Λευτέρης ήταν και είναι πάντα κομμάτι της σκέψης μου. Θα είναι πάντα στις αποσκευές μου. Εχω αναλάβει τον σχεδιασμό της έκθεσης που θα πραγματοποιηθεί του χρόνου στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Ολο το κομμάτι της κατασκευής έχει αναλάβει η Λυρική, κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Η έκθεση βασίζεται στο αρχείο του Λευτέρη – που έχει δωρηθεί στη Βιβλιοθήκη. Θα πάρουμε υλικό και στοιχεία και από σκηνογράφους που κατά καιρούς είχε συνεργαστεί. Εχω έρθει σε επαφή με το Πολυτεχνείο και τον καθηγητή Γυφτόπουλο: Μια ομάδα φοιτητών της Αρχιτεκτονικής θα φτιάξει εκ νέου μακέτες από τα σχέδια των σκηνογράφων. Γιατί μια έκθεση χρειάζεται οπωσδήποτε και το τρισδιάστατο κομμάτι».
