«Τρέχαμε να πετάξουμε καθυστερημένους επιβάτες στη θάλασσα, τρέχαμε να επιτεθούμε θανάσιμα σε οπαδούς αντίπαλης ομάδας, τρέχαμε να επικαλεστούμε ότι θα χυθεί άπλετο φως σε μια χώρα που χύνεται άπλετο αίμα, αίμα μιας σιωπηλής επανάστασης που ζητά να γίνει πράξη, που ζητά δικαίωση από μια Βουλή, που το μόνο πράγμα για το οποίο είναι περήφανη είναι η ασυλία της».
Το πολιτικό έργο «Εκτός ύλης reloaded» διά χειρός Κώστα Λεϊμονή είναι πύρινο. Πρόκειται για τον λόγο ενός πολιτικού που από το βήμα της Βουλής, λίγο πριν εγκαταλείψει τον πολιτικό στίβο, αποφασίζει να πει την αλήθεια, εκείνη που κόβει σαν μαχαίρι, για αυτό το αδηφάγο σύστημα μιας χώρας που αλλοτριώνει τόσο τους πολιτικούς της όσο και τους ψηφοφόρους της.
Γεννήθηκε το 2015, μεσούσης της οικονομικής κρίσης. Η σκηνοθέτρια Κωνσταντίνα Νικολαΐδη αποφάσισε να το μεταφέρει στη σκηνή το 2016 υπό τον τίτλο «Εκτός ύλης» – σημειώνεται ότι είναι βραβευμένο από την Πανελλήνια Ενωση Λογοτεχνών – με τον ρόλο του διεφθαρμένου πολιτικού που τολμά να κοιτάξει τον εαυτό του στον καθρέφτη να ερμηνεύεται ιδανικά από τον Γεράσιμο Σκιαδαρέση.
Η δυναμική της παράστασης υπήρξε τότε τεράστια. Παίχθηκε ακόμη και στον φυσικό της χώρο, μέσα στη Βουλή των Ελλήνων, τον Μάρτιο του 2018. Ατάκες της όπως «το πρόβλημα ξεκινά από τη στιγμή που η αξία του κοστουμιού ξεπερνά την αξία του ανθρώπου που το φορά» έγιναν viral, με αποσπάσματα της παράστασης να έχουν χιλιάδες views.
Σήμερα επιστρέφει υπό τον τίτλο «Εκτός ύλης reloaded», ανανεωμένη και δυναμικότερη. Η πορεία της ξεκίνησε ήδη από τη Θεσσαλονίκη με απανωτά sold out και θα συνεχιστεί στην Αθήνα, κάνοντας πρεμιέρα στις 17 Ιανουαρίου στο Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Στον ρόλο του πολιτικού που τολμά τη «συγγνώμη» φυσικά ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, ενώ μαζί του ακόμη οι ηθοποιοί Κωνσταντίνος Μουταφτσής, Κωνσταντίνα Λάλλου και Θανάσης Καφενταράκης.
Ο φόβος της ανάληψης ευθύνης
«Θα δούμε ένα νέο κείμενο επί σκηνής;» τον ρωτώ. «Στην ουσία του παραμένει το ίδιο» εξηγεί. «Θίγει τα κακώς κείμενα του πολιτικού συστήματος αυτής της χώρας, που είναι χρόνια, παγιωμένα. Το κείμενο απλώς επικαιροποιήθηκε κάπως, γιατί μεσολάβησαν πολλά από τότε. Σήμερα, στο καθημερινό μας λεξιλόγιο μπορεί να μην υπάρχουν πλέον οι λέξεις «μνημόνια», «τρόικα» κ.λπ., αλλά ήρθε το Μάτι, τα Τέμπη, οι καθημερινές γυναικοκτονίες».
«Γιατί είναι τόσο δύσκολο στην Ελλάδα να αναλάβει κάποιος την πολιτική ευθύνη;» τον ρωτώ. Χαμογελά. «Δεν ξέρω. Προφανώς «φταίει» το περίφημο πολιτικό κόστος. Σίγουρα δεν είμαστε, πάντως, η σύγχρονη δυτική κοινωνία που ευαγγελιζόμαστε ότι είμαστε. Τουλάχιστον στο εξωτερικό τα πράγματα είναι λίγο πιο διάφανα. Κάποια στιγμή θα δεις έναν διεφθαρμένο πολιτικό να μπαίνει στη φυλακή ή να δικάζεται τέλος πάντων. Στην Ελλάδα ακούμε συχνά από τα χείλη των υπευθύνων ότι θα χυθεί άπλετο φως σε υποθέσεις, ότι θα φθάσει το μαχαίρι στο κόκαλο. Και όμως, τα πράγματα πάντα κάπου «φρενάρουν», μένουν σκοτεινά και θολά. Για παράδειγμα, δεν έχουμε όλοι ερωτηματικά για το τι συνέβη στα Τέμπη; Δεν θέλω να γίνομαι συνωμοσιολόγος. Δεν θα πρέπει, όμως, κάποια στιγμή να πάρουμε απαντήσεις;».
Πολιτικό ον ο ίδιος, εκφράζει συχνά κοινωνικό λόγο μέσα από τις αναρτήσεις του στα social media. Την ίδια στιγμή έχει εμπλακεί με την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά αποκλείει την κάθοδο στην κεντρική πολιτική σκηνή. «Νομίζω δεν θα άντεχα λεπτό» αναφέρει.
Μάλιστα, δηλώνει συλλήβδην απογοητευμένος από το πολιτικό σύστημα. «Σήμερα δεν μπορώ να πω ότι ανήκω κάπου κομματικά. Ιδεολογικά τοποθετούμαι σε ένα ανθρωποκεντρικό, προοδευτικό μέτωπο. Πώς να το πω; Φιλοφιλελεύθερος είμαι, αλλά όχι με την έννοια που αποδίδεται στη λέξη τελευταία. Πλέον είναι τόσο θολά τα πράγματα, που ό,τι και εάν πεις παρεξηγείσαι. Συμβαίνει κάτι επικίνδυνο τα τελευταία χρόνια. Κάθε διαφορετική φωνή, κάθε φωνή διαφωνίας χαρακτηρίζεται αμέσως αντιπολιτευτική. «Τρολάρεται» όπως λέμε, ενώ μπορεί να είναι η άποψη ενός ενεργού πολίτη που αγωνιά».
«Συγχαρητήρια, καλά τα λέτε»
Γυρνάμε πίσω στον χρόνο, στο 2018. Τον ρωτώ για την ημέρα που το έργο παίχθηκε στη Βουλή παρουσία πολιτικών. «Ξέρετε τι μου έκανε τότε εντύπωση; Η ευκολία με την οποία μου έλεγαν «συγχαρητήρια, καλά τα λέτε», λες και αυτή η παράσταση δεν αφορούσε τους ίδιους, αλλά κάποιον άλλον» θυμάται.
«Αυτό πραγματικά με σόκαρε, τόσο στους πολιτικούς που ήταν παρόντες εκείνη την ημέρα όσο και σε εκείνους που είδαν την παράσταση στο θέατρο. Υπήρξε ένας μόνο – δεν έχει νόημα να πω το όνομά του, έχει αποσυρθεί πλέον – που μου είπε μία φράση. Δεν μπορώ να σας την πω κατά λέξη, το νόημά της όμως ήταν περίπου «μας σακάτεψες»».
Το θετικό με την παράσταση είναι ότι δεν διολισθαίνει στον εύκολο λαϊκισμό. Για παράδειγμα, στρέφει τον καθρέφτη και στην ευθύνη του ψηφοφόρου, ενώ υπογραμμίζει το γεγονός ότι ενώ ο πολιτικός μπαίνει με τις καλύτερες των προθέσεων στα πράγματα, στο τέλος αλλοτριώνεται.
«Μα αυτό συνήθως δεν συμβαίνει σε όλους τους χώρους; Ολοι με καλές προθέσεις δεν ξεκινάμε; Επειτα αρχίζουν οι συμβιβασμοί, οι υποχωρήσεις και μεταλλάσσεσαι. Βέβαια, εάν εγώ δεν παίξω καλά τον ρόλο μου, εσύ απλά θα χάσεις 15 ευρώ, ένας πολιτικός όμως μπορεί να πάρει στον λαιμό του μια χώρα» υπογραμμίζει ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης.
Δημοφιλής πρωταγωνιστής στο θέατρο, στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο, εφέτος τον απολαμβάνουμε στη σειρά «Grand Hotel». Τα πρώτα χρόνια της πορείας του, ο Δημήτρης Μαυρίκιος του είχε πει χαρακτηριστικά: «Με αυτή τη φάτσα εσύ θα κάνεις καριέρα». Δεν μέτρησε βέβαια μόνο αυτό. Τον χαρακτηρίζει ένα βαθιά ρεαλιστικό παίξιμο που σε αγγίζει. «Δεν ξέρω εάν είναι ρεαλιστικό ή μη» απαντά. «Θέλω ο θεατής, τη στιγμή που παίζω, να νιώθει ότι λέω την αλήθεια» εξηγεί.
Τον ρωτώ για το επίπεδο της ελληνικής τηλεόρασης. «Εδώ πάντα βρισκόμαστε λίγο πίσω από την εξέλιξη στον υπόλοιπο κόσμο» αναφέρει. «Σήμερα είμαστε στο στάδιο των καθημερινών σειρών με τα «ξεχειλωμένα» σενάρια που κρατούν τρία και τέσσερα χρόνια. Επίσης, στο εξωτερικό η αισθητική του κινηματογράφου διεισδύει στην τηλεόραση και βλέπουμε αριστουργήματα. Μακάρι να φθάσουμε και εμείς σε αυτό το σημείο…».
Οι συνθήκες στα τηλεοπτικά γυρίσματα
Μιλάει για τις συνθήκες των γυρισμάτων. «Πρόκειται για ένα τεράστιο θέμα» υπογραμμίζει. «Ο ηθοποιός είναι ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Είναι τεράστια η απαξίωση που έχω συναντήσει σε σχέση με το εξωτερικό. Τολμάς να ζητήσεις μια σόμπα τον χειμώνα για να μην ξεπαγιάσεις και σε βαπτίζουν περίεργο…».
Δεν θα μπορούσαν, ως κλάδος, να διεκδικήσουν περισσότερα; «Τι να διεκδικήσει κι αυτός ο κακομοίρης ο κλάδος;» απαντά. «Πέρυσι, με το Προεδρικό Διάταγμα που μας υποβάθμιζε σε αποφοίτους Λυκείου, βγήκαμε στον δρόμο και έμοιαζε επιτέλους να ξυπνάμε από τον λήθαργο. Ηταν όμως μόνο ένα διάλειμμα. Το ΣΕΗ (Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών) αντιμετωπίζει την απαξίωση του 90% των συναδέλφων, που μοιάζει να μην τους αφορούν ούτε οι συλλογικές συμβάσεις ούτε οι εργασιακές συνθήκες.
Δεν μπορούμε ούτε μια γενική συνέλευση να κάνουμε και να έχουμε απαρτία. Είμαστε 3.000 ηθοποιοί και αν μαζευτούμε 150 λέμε «και πάλι καλά». Δεν ξέρω πού μας οδηγεί αυτό το μοντέλο «ο καθένας μόνος του». Εγώ, πείτε, λόγω κάποιου ονόματος τα καταφέρνω. Δεν σημαίνει όμως ότι δεν βλέπω γύρω μου τους νέους συναδέλφους που τόσο πολύ ταλαιπωρούνται για να πληρωθούν, για να πάρουν ένα ένσημο της πλάκας, κάτω από απαράδεκτες συνθήκες. Με πονάει που δεν αντιλαμβανόμαστε ότι όλο αυτό είναι σε βάρος όλων μας. Δεν καταλαβαίνουμε τίποτα».
«Εκτός ύλης reloaded»: Από Παρασκευή έως Κυριακή στο Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206, Ταύρος). Πρεμιέρα 17 Ιανουαρίου.
