Δανείστηκε από τον ρόλο του ιδεαλιστή γιατρού, το μαύρο σακάκι και το καπέλο για τη φωτογράφιση: Χαρούμενος που εφέτος κάνει κωμωδία, ο Νίκος Κουρής συνεργάζεται με την Ελεωνόρα Ζουγανέλη στην «Εκατομμυριούχο» του Μπέρναρ Σο, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα (από 12/10). Ηθοποιός με πλούσιο και βαρύ βιογραφικό, σημαντικές συνεργασίες και κορυφαίες ερμηνείες, συνεχίζει με την ίδια αφοσίωση να κάνει θέατρο.
Πώς ακούσατε την πρόταση του Παλλάς;
«Φέτος ήθελα πολύ να ξεκουραστώ. Οταν με πήραν ο Πάνος Κατσαρίδης και ο Γιάννης Κακλέας είχα ήδη πει όχι σε άλλα ενδιαφέροντα πράγματα. Αλλά… Μου άρεσε πολύ το έργο, η διασκευή και φυσικά ο Γιάννης, η Ελεωνόρα, ο θίασος, οι συντελεστές και ότι είναι στο Παλλάς – δεν έχω παίξει ποτέ. Είναι λίγο ανάποδο έργο, μια ερωτική ιστορία αλλά με την υπογραφή του Μπέρναρ Σο, με πολλά πολιτικά, ταξικά, ιδεολογικά, κοινωνικά στοιχεία».
Ποιος είναι ο ήρωάς σας;
«Ενας ιδεολόγος γιατρός, ας πούμε ένας σημερινός αριστερός, ιδεαλιστής, σοσιαλιστής ίσως, που δεν είναι μέσα στο σύστημα και έχει να αντιμετωπίσει μια εκατομμυριούχο. Για μένα αριστερός είναι αυτός που δουλεύει, προσφέρει τον εαυτό του για μια ιδέα, για τους πολλούς, και οι πολλοί για άλλους πολλούς, κι αυτό πολλαπλασιάζεται και ανοίγει στην κοινωνία, μια πιο ισότιμη κοινωνία. Είναι έργο με χιούμορ, χωρίς ένα ξερό χάπι εντ και μιούζικαλ. Μπαίνουν συνεχώς οι διαφορές των ανθρώπων, το πώς μεγάλωσαν, από πού έρχονται – ασχέτως πού φτάνουν. Υπάρχει ένα DNA που δεν αλλάζει, και καθορίζει τα πάντα. Εκανα πολύ καλά που το διάλεξα – γιατί εγώ με το ένστικτο διαλέγω».
Θεωρείτε καθοριστικό το ταξικό;
«Ναι, είναι DNA, ό,τι εξέλιξη κι αν έχεις. Δεν αλλάζει με τίποτα. Κι αυτό είναι το ωραίο. Υπάρχουν ταξικά θέματα που δεν έχουν σχέση με τα χρήματα, την επαγγελματική επιτυχία ή την ανέλιξή σου, αλλά με το πού γεννήθηκες, ποια είναι η οικογένειά σου κι αυτό δεν χάνεται ποτέ».
Εσάς, σε τι σας καθόρισε;
«Με καθόρισε στο ότι έχω πάντα μια οπτική του κόσμου που δεν έχει καμία σχέση με την εξέλιξη της ζωής μου. Εχω κόμπλεξ ταξικά – δεν μου αρέσει η επίδειξη του πλούτου, ακόμα κι ένα ρολόι, δεν φοράω. Ντρέπομαι να επιδεικνύω κάτι που έχω – είναι και θέμα αισθητικής. Αν οι πλούσιοι είχαν μια οικονομία στην έκφραση του πλούτου, θα ήταν πιο συμπαθείς. Θεωρώ λίγο αντιπνευματικό το «κοίτα, εγώ». Το έργο διαδραματίζεται στο ’40-’50. Τότε στην Ελλάδα οι μεγαλοαστικές οικογένειες είχαν μόρφωση, ιστορία, πνευματικότητα. Η ζωή τους δεν ήταν συνδεδεμένη με την επίδειξη και το χρήμα – δεν υπήρχε νεοπλουτισμός. Τώρα σημείο των καιρών είναι το χρήμα, που βοηθάει να βγάλεις κι άλλο χρήμα».
Πώς είναι η συνεργασία σας με την Ελεωνόρα;
«Η Ελεωνόρα είναι αποκάλυψη για μένα. Ο τρόπος που είναι ανοιχτή, που δουλεύει, που αντιλαμβάνεται, που δοκιμάζει, που ακούει. Ενας επαγγελματισμός με την έννοια της συνεργασίας. Είναι υπέροχη».
Συγκλίνουν οι διαδρομές σας;
«Ναι, και κάπως μπλέκονται. Εχω κι εγώ έναν δικό μου τρόπο να δουλεύω, με συγκεκριμένα μονοπάτια, γιατί δεν αισθάνομαι ότι δουλεύω. Περιμένω κάτι να μου αποκαλυφθεί. Δεν πάω ποτέ σε έναν ρόλο με μια ιδέα. Αυτό προϋποθέτει δοκιμές, λάθη που θα πληρώσεις, κακή κριτική. Ολο αυτό το πείραμα, με την έννοια της δοκιμής και του αναγκαίου λάθους, δεν μπορεί να μην υπάρχει στο θέατρο. Το απαιτώ, το ζητάω, το κάνω, παίρνω την ευθύνη του να μου πει ο άλλος «πώς παίζεις έτσι». Υπάρχει ένα σχήμα που υπηρετώ αλλά το πώς τα πράγματα δοκιμάζονται μέσα στο συγκεκριμένο σχήμα, είναι μια άλλη τέχνη».
Είχατε ανάγκη την κωμωδία;
«Ναι, και την λατρεύω, πιο πολύ από το δράμα. Οποτε κάνω κωμωδία είμαι ευτυχισμένος – στον «Κουτρούλη», στο «Σχολείο γυναικών» με τον Λευτέρη, στην «Κωμωδία των Παρεξηγήσεων», και στον «Πουπουλένιο», που δεν ήταν κωμωδία αλλά είχε πολλή χαρά με την ομάδα, κι ένα κούρδισμα κωμωδίας…».
Η περσινή χρονιά τι σας έμαθε;
«Ηταν μια αποτυχία, να το πούμε. Οφείλω να ομολογήσω ότι έχω μια αλαζονεία, γιατί έχω κάνει στο θέατρο κυρίως επιτυχίες, και μεγάλες, που δεν ήταν βεβαίως δικές μου, αλλά συμμετείχα σε αυτές. Αυτό έχει ένα βόλεμα, μια πολυτέλεια ώστε να μην είσαι καθόλου έτοιμος να διαχειριστείς την αποτυχία. Βγήκα πολύ πιο δυνατός. Καθόλου δεν μου άρεσε που συνέβη, αλλά μου άρεσε που αναγκάστηκα να το αντιμετωπίσω, να το αξιολογήσω, να μην πετάξω τον εαυτό μου στα σκουπίδια, να μη χάσω την αυτοπεποίθησή μου. Είμαι περήφανος που το έκανα γιατί αυτός ήταν ο λόγος. Δεν ήθελα να έχει αποτυχία, αλλά ήθελα να δοκιμάσω όλα τα ενδεχόμενα και να αναλάβω την ευθύνη. Γιατί όταν σκηνοθετείς έχεις να πάρεις την ευθύνη και της αποτυχίας».
Στο θέατρο υπάρχει αξιοκρατία;
«Αν κάποιος έβαζε τους ανθρώπους τους σωστούς εκεί που έπρεπε να τους βάλει και είχε τη δύναμη να το κάνει, να κακοκαρδίσει τους φίλους στους οποίους χρωστάει, θα ήταν καλύτερα. Αλλά αυτό δεν γίνεται σε καμία κοινωνία, ούτε στη δική μας. Αντιθέτως είμαστε στο ό,τι να ‘ναι, όποιος να ‘ναι. Δεν ξέρουμε γιατί κάποιος είναι στη θέση που είναι, αλλά ξέρουμε ότι τίποτα δεν λειτουργεί τελικά – αποδεικνύεται στο αποτέλεσμα. Οπότε αν δεν ξέρεις τη δουλειά, αυτό θα έπρεπε να σε καταργεί αυτομάτως. Οπως κι εμένα. Το θέατρο έχει αυτή την αξιοκρατία. Αν ο χώρος ή το κοινό σου πει ότι δεν σε θέλουν, δεν μπορείς να ξανανέβεις στη σκηνή. Θα σου χαριστεί μία, δύο, και θα σου δώσει ό,τι σου αναλογεί».
Εχετε πάρει ό,τι σας αναλογεί;
«Νομίζω ότι έχω πάρει παραπάνω από αυτό που προσπάθησα σε σχέση με αυτό που μου αναλογεί. Γιατί αυτό που μου αναλογεί καθορίζεται από τον τρόπο που οι άλλοι σου ανοίγουν δρόμους. Κι εμένα μου άνοιξαν όλα μέσα από τη δουλειά μου.
Εχω πάρει παραπάνω και σε ανταπόκριση γιατί δεν έχω κάνει τίποτα γι’ αυτό – δεν το τροφοδοτώ. Ημουν πάντα πολύ τυχερός, πλήρης, μην είμαι και αχάριστος… Είχα πάντα την εκτίμηση του χώρου μου και όσο μεγαλώνω το καταλαβαίνω περισσότερο. Αλλά κι εγώ είμαι πια πολύ ωραία με τους συναδέλφους, τους συνεργάτες, χωρίς ανταγωνισμό, ζήλιες. Μου αρέσει να ζω έτσι. Είναι ωραίο να σβήνεις το εγώ σου και να χαίρεσαι ακόμα κι όταν κάποιος είναι καλύτερος από εσένα, έχει μεγαλύτερη επιτυχία, είναι σε καλύτερο momentum.
Για εμένα αυτή είναι η πρώτη τεχνική για να αντέξεις στον χώρο: Να μη σε πειράζει η επιτυχία του άλλου. Αλλιώς θα είσαι δυστυχισμένος. Πάντα θα υπάρχει κάποιος που θα κάνει μεγαλύτερη επιτυχία από εσένα – έτσι είναι η δουλειά μας. Επίσης ποτέ η επιτυχία που έκανες δεν σου φτάνει. Αν δεν κάνεις επιτυχία είναι άσχημο, αν κάνεις είναι ακόμα χειρότερο».