Εφέτος στο «Ναυάγιο» του Mega ο Κώστας Ξυκομηνός υποδύεται τον Δημήτρη Γιαννακάκη, έναν σκληρό και άτεγκτο επιχειρηματία που αγαπά πολύ την οικογένειά του, όμως είναι κακός ακροατής απέναντί τους.
«Από τα παιδικά του χρόνια ο Δημήτρης είναι περιορισμένος στα στενά όρια της πατριαρχίας. Ο χαρακτήρας του διαμορφώθηκε από τις προκαταλήψεις, τα στερεότυπα και τις συντηρητικές απόψεις εκείνης της εποχής και τη νοοτροπία του πατέρα του.
Ακύρωσε από νωρίς τις προσωπικές του επιθυμίες για να ικανοποιήσει αυτά που ήθελαν οι γονείς του και εξόρισε τα συναισθήματα από τη ζωή του γιατί τα θεωρεί εμπόδια στον δρόμο για την επιτυχία» θα πει στο BHMA.
Πενήντα χρόνια από την περίοδο που τοποθετείται η σειρά του Mega, συναντάμε συνανθρώπους μας εγκλωβισμένους στα στερεότυπα και στις συντηρητικές απόψεις. Γιατί;
Δυστυχώς παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στη σύγχρονη εποχή, πολλά στερεότυπα, νοοτροπίες και αντιλήψεις εξακολουθούν να παραμένουν βαθιά ριζωμένες σε όλα τα κοινωνικά επίπεδα και σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Τα παιδιά από πολύ νωρίς έρχονται αντιμέτωπα με στερεότυπα που αφορούν το φύλο μέσω μοντέλων ρόλων που προωθούνται από εκπομπές, στίχους τραγουδιών, παιχνίδια, βιντεοπαιχνίδια, διαφημίσεις, εκπαιδευτική ύλη, συμπεριφορές στα σχολεία, την οικογένεια και την κοινωνία.
«Σήμερα η τηλεόραση προσπαθεί να μας δείξει τον καλύτερο εαυτό της επιδιώκοντας να ανανεώσει ποιοτικά τη σχέση της με τους θεατές».
Αυτό διαιωνίζει τις λανθάνουσες σχέσεις εξουσίας και επηρεάζει την αντίληψή τους σχετικά με το πώς πρέπει να συμπεριφέρονται οι άνδρες και οι γυναίκες, κάτι που έχει επιπτώσεις στο υπόλοιπο της ζωής τους. Η επίμονη παρουσία στερεοτύπων συχνά προάγει τη βία κατά των γυναικών.
Πρέπει όλες οι άμεσες και έμμεσες μορφές διάκρισης λόγω φύλου να εξαλειφθούν και να θεσπιστούν αυστηρότεροι νόμοι και κανονισμοί προκειμένου να διασφαλισθεί το δικαίωμα όλων για ίση και δίκαιη μεταχείριση και να αλλάξει η πολιτισμική νοοτροπία που θέλει τις γυναίκες να είναι από πολλές απόψεις παθητικές και κατώτερες από τους άνδρες. Σημαντικό ρόλο σε αυτό πρέπει να παίξουν η οικογένεια, η εκπαίδευση και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας.
Το σενάριο της σειράς βασίζεται σε βιβλίο. Τα τελευταία χρόνια η μεταφορά βιβλίων έγινε ξανά τάση. Οι σεναριογράφοι σήμερα δεν έχουν έμπνευση για πρωτότυπα σενάρια;
Πολλές επιτυχημένες σειρές εδώ και πολλά χρόνια έχουν βασιστεί σε μυθιστορήματα. Έχουμε πολύ πλούσια λογοτεχνία και αυτό εμπνέει πολλούς σεναριογράφους να αντλήσουν από εκεί τη θεματολογία τους για τη μικρή οθόνη.
Πιστεύω ότι αυτό αναβάθμισε την ποιότητα της μυθοπλασίας και το κοινό ανταποκρίθηκε στην αφήγηση μιας καλογραμμένης ιστορίας με κοινωνικές και ψυχολογικές προεκτάσεις.
Επίσης έφερε σε επαφή ένα κοινό με τη λογοτεχνία της πατρίδας του και παρακίνησε έστω και κάποιους να ανοίξουν ένα βιβλίο, εκτός από την τηλεόραση.
Όσο για τα λεγόμενα επιτυχημένα πρωτότυπα τηλεοπτικά σενάρια, μπορείς να διακρίνεις επιρροές και αντιγραφές από θεατρικά έργα, κινηματογραφικά σενάρια, αληθινές ιστορίες, διηγήματα και μυθιστορήματα. Στην τέχνη δεν υπάρχει παρθενογένεση. Όλα έχουν ειπωθεί και ο τρόπος μόνο διαφέρει.
Το politically correct περιορίζει την έκφραση των καλλιτεχνών-δημιουργών;
Βασική αρχή στην ιστορία της τέχνης είναι να βλέπουμε τα έργα στο κοινωνικό και καλλιτεχνικό πλαίσιο που γεννήθηκαν και όχι να λογοκρίνονται και να αλλάζουν περιεχόμενο σύμφωνα με τις καταβολές του παρόντος πολιτικά ορθού λόγου.
Αυτό είναι ένα ζήτημα πολύ σύνθετο και ιδιαίτερα φορτισμένο σε θέματα που σχετίζονται άμεσα με τον πυρήνα της ελευθερίας και της δημοκρατίας και για αυτό πυροδοτεί έντονες αντιδράσεις. Ο κόσμος της τέχνης είναι ένας κόσμος αποδοχής, αγάπης, αλληλεγγύης, σεβασµού, ποικιλοµορφίας και συμπερίληψης.
Είναι σημαντικό ότι η καλλιτεχνική δημιουργία γίνεται πολλές φορές η αφορμή να ανοίξει ένας διάλογος με την κοινωνία για τις εκάστοτε παθογένειες που την ταλαιπωρούν. Είναι η τέχνη που διαχρονικά υπενθυμίζει τις αληθινές αξίες που φωτίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη και μας βοηθάει να κατανοήσουμε όσα δεν είναι έκδηλα και εκφρασμένα.
Συχνά γίνεται λόγος για κινηματογραφικές δουλειές στην τηλεόραση. Τελικά βλέπουμε κινηματογράφο στην τηλεόραση;
Η μαγεία μιας σκοτεινής αίθουσας αναμφίβολα δεν μπορεί να συγκριθεί με μια κατ’ οίκον προβολή, γιατί το σινεμά δεν είναι μόνο μια τεράστια οθόνη, αλλά έχει κυρίως την αίσθηση της κοινωνικοποίησης. Αλλά όσον αφορά τις σύγχρονες τηλεοπτικές σειρές, η αλήθεια είναι ότι έχουν ανεβάσει πολύ ψηλά τον πήχη.
«Στην τέχνη δεν υπάρχει παρθενογένεση. Όλα έχουν ειπωθεί και ο τρόπος μόνο διαφέρει».
Σήμερα η τηλεόραση προσπαθεί να μας δείξει τον καλύτερο εαυτό της επιδιώκοντας να ανανεώσει ποιοτικά τη σχέση της με τους θεατές. Αυτό που ακούγεται πρόσφατα ότι κάποιες σειρές έχουν κάτι το «κινηματογραφικό», έχει να κάνει με τα καλογραμμένα σενάρια, την εμβάθυνση στην ανάπτυξη των χαρακτήρων, τις υψηλού επιπέδου ερμηνείες των ηθοποιών που συμμετέχουν, την αισθητική αναβάθμιση της φωτογραφίας, της σκηνογραφίας, της ενδυματολογίας κ.τ.λ.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πολλοί κινηματογραφικοί δημιουργοί μεταπήδησαν στον κόσμο της τηλεόρασης και διαμόρφωσαν νέα δεδομένα στην τηλεοπτική παραγωγή. Το ευχάριστο είναι ότι το κοινό το εισέπραξε θετικά και το ανταποδίδει γενναιόδωρα με τα θερμά του σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Κινηματογραφικά έχετε συνεργαστεί με τον Γιώργο Λάνθιμο. Τι θυμάστε πιο έντονα από εκείνη τη συνεργασία σας και πώς αισθάνεστε που ο Λάνθιμος διαπρέπει στο εξωτερικό;
Η ταινία «Κινέττα» αποτέλεσε την πρώτη δοκιμή του Λάνθιμου για όλα αυτά που ακολούθησαν αργότερα. Ήταν η γέννηση μιας μεθόδου που την εξέλιξε μέσα στα χρόνια και πλέον τον χαρακτηρίζει. Θυμάμαι ότι στις πρόβες που κάναμε, ο Λάνθιμος δεν ανέλυε το σενάριο άλλα ούτε σου επέβαλλε την εικόνα του προσώπου που ερμηνεύεις.
Αλλά μέσα από τους αυτοσχεδιασμούς που πρότεινε σου έδινε χώρο να εμπλακείς, να κάνεις τη δική σου επεξεργασία, να αναζητήσεις τον τρόπο και την έκφραση του ήρωα και τελικά να νιώσεις συνδημιουργός στο αποτέλεσμα.
Νιώθω περήφανος που έχω συνεργαστεί μαζί του και είμαι πολύ χαρούμενος που κατάφερε με το πάθος, την εργατικότητα και το ταλέντο του να προοδεύσει και να ακουστεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Εύχομαι να κερδίσει το πολυπόθητο Όσκαρ γιατί το αξίζει.
