Εμπνευσμένος από μια προσωπική ιστορία, εκείνη των ίδιων των γονιών του, συμπύκνωσε μέσα σε 88 λεπτά τον εφιάλτη 15 χρόνων, μιλώντας για την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου έτσι όπως κανένας σκηνοθέτης του κινηματογράφου δεν έχει μέχρι σήμερα κατορθώσει να μιλήσει. Ο έρωτας και μόνον αυτός βρίσκεται στην καρδιά αυτής της βαθιά πολιτικής, αριστουργηματικής ταινίας που με φόντο μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους των χρόνων του Ψυχρού Πολέμου (1949-1964) μιλάει με ουσία για τον άνθρωπο και τις αποφάσεις που καλείται να πάρει κάτω από αντίξοες συνθήκες.
Με τη συνδρομή ενός μοντάζ που πρέπει να γίνει μάθημα κινηματογραφικής οικονομίας, η περίοδος του Ψυχρού Πολέμου τεμαχίζεται δεξιοτεχνικά – σχεδόν σαν ποίηση – αποκτώντας νόημα και συναίσθημα. Και αυτός ακριβώς ο ποιητικός τρόπος επεξεργασίας της Ιστορίας υποστηρίζει και ενισχύει τον αισθησιασμό της. Καθοδηγώντας με ευαισθησία τους δύο ήρωές του μέσα στον χρόνο, ο Πάβελ Παβλικόφσκι τονίζει την απομόνωση του ενός από τον άλλο, εμμένει στην αποσπασματικότητα της σχέσης τους, στην αδυναμία τους να είναι μαζί. Το ταλέντο, το ρίσκο, η αποτυχία, η επιτυχία, η αυτοθυσία, η αυταπάρνηση και πάνω απ’ όλα ο έρωτας στροβιλίζονται μέσα σε ένα μεθυστικό σιντριβάνι συναισθημάτων που με τη συμβολή των προσώπων του Τόμας Κοτ και της Τζοάνα Κούλιγκ, του γοητευτικού ασπρόμαυρου φιλμ του Λούκας Ζαλ και των μελαγχολικών ήχων της τζαζ μουσικής υπόκρουσης, μετατρέπεται σε ένα αξέχαστο ταξίδι νοσταλγίας στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία.
Από τον Μάιο κιόλας, όταν ο «Ψυχρός Πόλεμος», η έκτη κατά σειρά κινηματογραφική ταινία του 61χρονου πολωνού δημιουργού, απέσπασε το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών, φάνηκε ότι μπορεί να γίνει μια από τις πιο αγαπησιάρικες της χρονιάς. Και έγινε. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να την είδε και να μην τον γοήτευσε, ενώ σαρώνει στα βραβεία – προσφάτως θριάμβευσε στα βραβεία Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου αποσπώντας τα καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας και όλα δείχνουν ότι θα βρίσκεται και στα Οσκαρ.
Οσο για τον Πάβελ Παβλικόφσκι που γεννήθηκε στην Πολωνία και ως κινηματογραφιστής γαλουχήθηκε στην Αγγλία, από τη στιγμή που επέστρεψε στην πατρίδα του βρήκε τη δημιουργική ελευθερία που τον εκφράζει, γεγονός που φάνηκε με την επίσης ασπρόμαυρη «Ida» που πριν από πέντε χρόνια απέσπασε το Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Τώρα βρίσκεται στην προετοιμασία του «Λιμόνοφ», την πραγματική ιστορία ενός ρώσου τυχοδιώκτη έτσι όπως την περιέγραψε στο βιβλίο του ο Εμανουέλ Καρέρ (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου).
12 «διαμαντάκια» που δεν είδατε το 2018
Με περισσότερες από 330 ταινίες κλείνει η χρονιά που μας πέρασε, νούμερο αδιανόητο, πόσω μάλλον στις μέρες μας που η κίνηση των αιθουσών σημειώνει πτώση. Εκ των πραγμάτων πολλές ταινίες καταδικάζονται στην αφάνεια και από τις πολλές καλές που εξαφανίστηκαν η παρακάτω δωδεκάδα είναι αυτή που συνιστούμε να ανακαλύψετε:
â Ζάμα (Αργεντινή). Με φόντο μια χώρα της Λατινικής Αμερικής τον 18ο αιώνα, όπου ένας δικαστικός εκπρόσωπος του ισπανικού στέμματος προσπαθεί να πάρει μετάθεση, η αργεντίνα σκηνοθέτρια Λουκρισία Μαρτέλ σχολιάζει καίρια τη βαρβαρότητα των λευκών κατακτητών απέναντι στους ιθαγενείς (18/1*).
â Το σπίτι δίπλα στη θάλασσα (Γαλλία). Μέσα στις λίγες ημέρες που θα διαρκέσει η επανένωση τριών αδελφών άνω των 50 στο πατρικό τους, ο Ρομπέρ Γκεντιγκιάν («Τα χιόνια του Κιλιμάντζαρο») χτίζει έναν μικρόκοσμο στον οποίο αντανακλάται ο κόσμος μας (1/3*).
â Foxtrot (Iσραήλ) Μοιρασμένη σε τρία κεφάλαια σε διαφορετικούς χρόνους, η ταινία του Σάμουελ Μάοζ ανατέμνει μια τυπική οικογένεια Ισραηλινών και σε αφήνει με έναν κόμπο στον λαιμό, όπως περίπου συνέβη με τον αριστουργηματικό «Λίβανο» του ιδίου (8/3*).
â Τα μυστήρια της Σικελίας (Ιταλία) Το ντουέτο Αντόνιο Πιάτσα και Φάμπιο Γκρασαντόνια υπογράφει έναν ευφάνταστο συνδυασμό θρίλερ, ρομάντζου και μεταφυσικής, που αγγίζει με τρυφερότητα μια σκοτεινή, πραγματική ιστορία απαγωγής και δεν είναι στενάχωρος (15/3*).
â Η καταγωγή των Σάμι (Noρβηγία / Δανία / Σουηδία). Mέσα από την ιστορία δύο αδελφών κοριτσιών λαπωνικής καταγωγής στη δεκαετία του 1930, η Αμάντα Κέρνελ συνέθεσε ένα βαθιά ανθρώπινο έργο που αφουγκράζεται τη μισαλλοδοξία, την προκατάληψη και τον κοινωνικό ρατσισμό σημερινών εποχών (3/5*).
â Το ταλέντο (Γαλλία). Ενα προσωποκεντρικά ειπωμένο, ανάλαφρο σχόλιο του Ιβάν Ατάλ πάνω στον φυλετικό ρατσισμό και το εκπαιδευτικό σύστημα στη σημερινή Γαλλία με κεντρικά πρόσωπα μια ταλαντούχα μουσουλμάνα φοιτήτρια της Νομικής (Kαμέλια Τζορντάνα) και τον αλαζονικό γάλλο καθηγητή της (Ντανιέλ Οτέιγ) (17/5*).
â 1945 (Ουγγαρία). Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου οι κάτοικοι ενός χωριού της Ουγγαρίας ανησυχούν μήπως οι άρτι αφιχθέντες Εβραίοι που επέζησαν του Ολοκαυτώματος διεκδικήσουν την περιουσία τους που οι πρώτοι καταπάτησαν. Στυλάτη, ασπρόμαυρη και πολύ επίκαιρη ταινία του Φέρεντς Τόροκ πάνω σε ένα καίριο θέμα που απασχολεί αλλά δεν συζητιέται (31/5*).
â Η ληστεία (Γαλλία). Το χρονικό μιας ληστείας κατά τη διάρκεια μίας μόνο νύχτας σε καλοστημένο νεονουάρ που πατά στα ίχνη του Ζαν Πιερ Μελβίλ, του Αλέν Κορνό και του Ζοζέ Τζιοβανί· σκηνοθετών που έχουν διαπρέψει σε αστυνομικά-γκανγκστερικά δράματα αλλοτινών εποχών. Από τον γεωργιανό σκηνοθέτη του cult «13 Tzameti» Γκέλα Μπαμπλουάνι (31/5*).
â Ακρότητες (ΗΠΑ). Ενας ενάρετος καθολικός ιερέας (Ιθαν Χοκ) οδηγείται σταδιακά προς την παράνοια όταν βλέπει ότι τίποτε από όσα πρεσβεύει δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Θαυμάσια μελέτη μιας πραγματικά πονεμένης ψυχής από τον σεναριογράφο του «Ταξιτζή» και του «Οργισμένου ειδώλου» Πολ Σρέιντερ (7/6*).
â Εγκλημα στην αμμοθύελλα (Αργεντινή) Με φόντο μια απομακρυσμένη πανσιόν σε κάποια παραλία της Αργεντινής στη δεκαετία του 1950, ο Αλεχάντρο Μάσι δημιουργεί κινηματογραφική ατμόσφαιρα Αγκαθα Κρίστι αλλά την ίδια ώρα πηγαίνει κόντρα στο στυλ των ανάλογων ταινιών διότι η ανθρώπινη ψυχολογία και η παράξενη φύση της γυναίκας είναι τα στοιχεία που εδώ έχουν προτεραιότητα (9/8*).
â Η μεγάλη νύχτα του Φρανσίσκο Σάνκτις (Αργεντινή). Η μοναχική διαδρομή ενός άντρα (Ντιέγκο Βελάσκεζ) στους δρόμους του Μπουένος Αϊρες εν έτει 1977, λίγο προτού πάρει τη σημαντικότερη απόφαση της ζωής του. Συναντήσεις με ανθρώπους από το παρελθόν, διλήμματα, αγωνίες· ο εσωτερικός του πόλεμος σε ένα έξοχο ψυχογράφημα που σου τσακίζει την ψυχή. Θαυμάσιο ντεμπούτο στη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας των ντοκιμαντεριστών Αντρέα Τέστα και Φρανσίσκο Μαρκέζ (11/10*).
â Peterloo (Αγγλία). Ο δημιουργός τού «Μυστικά και ψέματα» Mάικ Λι επιστρέφει με πάθος στα γεγονότα που οδήγησαν στη «σφαγή του Peterloo» στο Μάντσεστερ όταν το 1819 ο βρετανικός στρατός έπνιξε στο αίμα τη φιλειρηνική διαδήλωση του λαού που διαμαρτυρόταν για την αδιανόητη αδικία που ήταν αναγκασμένος να υφίσταται (1/11*).
(*Σε παρένθεση πότε βγήκαν οι ταινίες στις αίθουσες)
