Ο Γκόγια και η φαντασία του

Θεωρείται ο τελευταίος των μεγάλων ζωγράφων (grandmasters) και ο πρώτος μοντέρνος εξ αυτών, σαφέστατα ένας δεινός παρατηρητής της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Το έργο του όχι μόνο δεν παλιώνει με το πέρασμα του χρόνου, αλλά παραμένει και δραματικά επίκαιρο και εντυπωσιάζει με την κριτική του ματιά απέναντι στις δεισιδαιμονίες και στις προκαταλήψεις αλλά και στη χειραγώγηση της Εκκλησίας, των πολιτικών και των διανοουμένων της εποχής κατά την οποία έζησε ο Φρανσίσκο Γκόγια (1746-1828) αλλά και κάθε εποχής που προηγήθηκε ή ακολούθησε. Γιατί βέβαια ούτε η πρόοδος ούτε ο μοντερνισμός στην τέχνη ή στη ζωή μπορούν να νικήσουν τελικά αυτούς τους «δαίμονες» ή να ακυρώσουν ως ξεπερασμένη την περίφημη ρήση του: «Η φαντασία χωρίς λογική παράγει τέρατα. Η φαντασία ενωμένη με τη λογική γίνεται μητέρα των τεχνών και παράγει θαύματα». Αυτός λοιπόν ο σπουδαίος ζωγράφος, ένας από τους σπουδαιότερους όχι μόνο για τον 18ο αιώνα αλλά και για την Ιστορία της Τέχνης γενικότερα, έχει την τιμητική του σε μια έκθεση στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης.

Η έκθεση έχει τίτλο «Goya’s Graphic Imagination» (έως τις 2 Μαΐου) και είναι ανοιχτή για περιορισμένο αριθμό επισκεπτών (ελεγχόμενη προσέλευση), ωστόσο μπορεί κανείς να πάρει μια σχετική διαδικτυακή γεύση μέσα από βίντεο αναρτημένα στην ιστοσελίδα του μουσείου. Ο στόχος της είναι να εστιάσει στη μεγάλη φαντασία του ισπανού ζωγράφου και στους τρόπους με τους οποίους τη χρησιμοποίησε για να ανταποκριθεί δημιουργικά στις κοινωνικές αναταραχές και στις πολιτικές αλλαγές που συντελούνταν στον κόσμο γύρω του. Σε αυτήν παρουσιάζονται περί τα 100 έργα, τα οποία προέρχονται κυρίως από τη συλλογή του ΜΕΤ, μία από τις πιο μεγάλες και σπουδαίες συλλογές με έργα του εκτός Ισπανίας, ενώ ορισμένα είναι δανεισμοί από το Μουσείο Καλών Τεχνών στη Βοστώνη, από το Μουσείο του Πράδο και την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ισπανίας – αμφότερα στη Μαδρίτη.