«Η εκδοχή που δεν είδατε ποτέ». Με αυτόν τον υπότιτλο ο «Εξορκιστής» (The exorcist), η κλασική ταινία μεταφυσικού τρόμου του Γουίλιαμ Φρίντκιν, επαναπροβλήθηκε το 2001 στις κινηματογραφικές οθόνες όλου του κόσμου, 28 ολόκληρα χρόνια μετά την πρώτη προβολή της (1973). Εκδοχή που δεν είδαμε ποτέ σήμαινε 11′ πρόσθετου υλικού το οποίο είχε αφαιρεθεί από την αρχική κόπια της ταινίας, καθώς επίσης εκ νέου επεξεργασμένος ήχος. Σύμφωνα με τον Φρίντκιν, ο οποίος πέθανε τον περασμένο Αύγουστο σε ηλικία 87 ετών, η νέα εκδοχή της παλιάς ταινίας είναι εκείνη στην οποία ανέκαθεν πίστευε ο Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτι, ο συγγραφέας του πολύκροτου μπεστ σέλερ, το οποίο ο ίδιος είχε μετατρέψει σε σενάριο.
«Το επιπρόσθετο υλικό δυναμώνει και εμβαθύνει το πνευματικό υπόβαθρο της ταινίας, προσθέτοντας ταυτοχρόνως μερικές πραγματικά τρομακτικές σκηνές στο όλο θέαμα» είχε δηλώσει ο σκηνοθέτης για την επανέκδοση του «Εξορκιστή» με την «ταμπέλα» της «εκδοχής του σκηνοθέτη», η οποία στέφθηκε με επιτυχία και απέδειξε για μια ακόμη φορά τη διαχρονική αξία αυτής της ταινίας.
Με οδηγό του το μπεστ σέλερ μυθιστόρημα του Μπλάτι, ο Φρίντκιν, ήδη διάσημος το 1973 από τον «Ανθρωπο από τη Γαλλία», ερευνά με κλινικό, σχεδόν ρεπορταζιακό ύφος το πολύκροτο θέμα του δαιμονισμού/εξορκισμού με το οποίο καταπιάνεται. Στην περίπτωση της ταινίας, ο Σατανάς έχει εισχωρήσει στη ψυχή μιας έφηβης, της Ρίγκαν Μακ Νιλ (Λίντα Μπλερ), οπότε όταν η κατάσταση θα φτάσει στο απροχώρητο, η μητέρα της Κρις Μακ Νιλ (Ελεν Μπέρστιν) θα στραφεί για βοήθεια στον πατέρα Μέριν (Μαξ Φον Σίντοφ), ιερέα ειδικό στον εξορκισμό.
Μεγάλο χάρισμα του «Εξορκιστή» είναι ότι δεν «φιλοσοφεί», καθώς επίσης δεν επιδιώκει να «ανοίξει» τα μάτια του θεατή. Πρόκειται για μια σπάνια κινηματογραφική εμπειρία στον τρόμο, η οποία εν τέλει θα επηρέαζε καταλυτικά τον κινηματογράφο και θα επανερχόταν ποικιλοτρόπως (αλλά συνήθως αποκαρδιωτικά) στο προσκήνιο. Καμία από τις αρκετές ταινίες που την ακολούθησαν δεν κατάφερε να την φτάσει· ανάμεσά τους οι «Ο εξορκιστής 2: Ο αιρετικός» (1977) του Τζον Μπούρμαν, «Εξορκιστής 3» με τον Τζορτζ Σ. Σκοτ και «Εξορκιστής: Η αρχή του κακού» με τον Στέλαν Σκάρσγκαρντ στον ρόλο του ιερέα Μέριν νεότερου.
Η νέα ταινία
Τελευταία επιστροφή του Χόλιγουντ στον «Εξορκιστή» είναι η ταινία «Ο εξορκιστής: ο πιστός» (The Exorcist: Believer) που σε λίγο καιρό ανοίγει στην Ελλάδα και που διόλου τυχαία σκηνοθέτησε ο Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν, ο ίδιος άνθρωπος που επανέφερε στην κινηματογραφική οθόνη μια νέα τριλογία τρόμου εμπνευσμένη από τη «Νύχτα με τις μάσκες» (1977) του Τζον Κάρπεντερ. Ομως το μεγάλο ατού της τελευταίας από μια σειρά ταινιών που βασίστηκαν στον πρωτότυπο «Εξορκιστή» του 1973 είναι ότι σε αυτή, για πρώτη φορά, επιστρέφει στον αρχικό της ρόλο η Ελεν Μπέρστιν, μια ηθοποιός που συνδέθηκε πολύ με την ηρωίδα της στην πρώτη ταινία αλλά που ποτέ δεν επανήλθε σε αυτή σε κάποια από τις ταινίες που ακολούθησαν.
Στην ταινία «Ο εξορκιστής: ο πιστός», ένας πατέρας, ο Βίκτορ Φίλντινγκ (Λέσλι Οντομ τζούνιορ), που έχει μεγαλώσει μόνος του την κόρη του Αντζελα (Λίντια Τζουέ), θα βρεθεί προ αδιεξόδου μετά την επιστροφή της από ένα τριήμερο εξαφάνισής της. Η Αντζελα που μαζί με τη φίλη της Κάθριν (Ολίβια Μάρκουμ) είχαν χαθεί στο δάσος επιστρέφουν χωρίς καμία ανάμνηση του τι συνέβη. Αυτή θα είναι η αφετηρία μιας σειράς από αλυσιδωτά γεγονότα μεταφυσικών διαστάσεων, που θα φέρουν τον Βίκτορ σε σημείο απόγνωσης. Το μοναδικό άτομο που ίσως μπορεί να τον βοηθήσει είναι αυτό που έχει βιώσει κάτι αντίστοιχο: η Κρις Μακ Νιλ.
Η άποψη της Ελεν Μπέρστιν
«Η ιδέα να υποδυθώ μια ηρωίδα που δημιούργησα πριν από 50 χρόνια ήταν αρκετά δελεαστική» ανέφερε μιλώντας για τη νέα ταινία «Ο εξορκιστής: ο πιστός» η Ελεν Μπέρστιν. «Σκέφτηκα ότι η Κρις Μακ Νιλ είχε 50 χρόνια ζωής. Και αναρωτήθηκα. Τι άνθρωπος είναι πια; Ποιες είναι οι εμπειρίες της μέσα σε αυτό το μεγάλο χρονικό διάστημα; Και πώς όλες αυτές οι εμπειρίες επηρεάζουν το άτομο που είναι σήμερα; Οταν είδα ότι όλες αυτές οι σκέψεις άρχισαν να με απασχολούν πραγματικά, είδα επίσης να μου δίνουν δημιουργικό κίνητρο».
Η Ελεν Μπέρστιν και η Λίντα Μπλερ σε σκηνή από την κλασική ταινία τρόμου του 1973, «Ο εξορκιστής».
Στα 91 της σήμερα, η Μπέρστιν, βραβευμένη με Οσκαρ Α’ γυναικείου ρόλου για την ταινία «Η Αλίκη δεν μένει πια εδώ» του Μάρτιν Σκορσέζε (και υποψήφια πέντε ακόμα φορές για το Οσκαρ – ανάμεσα σε αυτές και για τον πρώτο «Εξορκιστή»), είναι μια από τις πιο αξιοσέβαστες αμερικανιδες ηθοποιούς των τελευταίων 50 χρόνων και θεωρείται ιδιαίτερα εκλεκτική στους ρόλους που επιλέγει. Το γεγονός ότι δεν έχει εμφανιστεί σε καμία μέχρι σήμερα από τις συνέχειες του «Εξορκιστή» το αποδεικνύει.
«Είναι μια τρομακτική σκέψη, ότι μια δύναμη που βρίσκεται μέσα σου μπορεί να σε κυριεύσει» είπε η ηθοποιός για το περιεχόμενο τόσο της πρώτης όσο και της τελευταίας ταινίας «Εξορκιστής». «Γιατί είναι άλλο πράγμα να σε έχει κάποιος στην κατοχή του, δεμένη, να σε έχει απαγάγει, να σε απειλεί και άλλο η ιδέα μιας εσωτερικής δύναμης που μπορεί να σε κυριεύσει και δεν μπορείς να την ελέγξεις… Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάτι πιο τρομακτικό».
Με το «Ο εξορκιστής: ο πιστός» η Μπέρστιν υπόσχεται καλή ψυχαγωγία «σε όσους αρέσουν οι ταινίες τρόμου. Αναφέρομαι στους ανθρώπους που τους αρέσει να τρομάζουν και μετά, αφού τελειώσει η τρομακτική σκηνή στο «αχ!», αρχίζουν να γελούν. Αυτό είναι πραγματικά τρομακτικό. Αυτή η απελευθέρωση που κάποιοι άνθρωποι νιώθουν ενώ έχουν τρομάξει πραγματικά, ενώ στην ουσία δεν μιλάμε για αληθινό τρόμο. Νομίζω ότι για αυτόν τον λόγο φτιάχνονται οι ταινίες τρόμου. Και νομίζω ότι ο κόσμος θα νιώσει ότι τα χρήματα που θα δώσει για αυτή την ταινία άξιζαν τον κόπο».
Η ταινία «Ο εξορκιστής: ο πιστός» θα αρχίσει να παίζεται στις αίθουσες την Πέμπτη 12 Οκτωβρίου.
