Είναι διάσημο για τα καταγάλανα νερά των παραλιών της Κέφαλου (ενδεικτικά το Καμάρι, ο Αγιος Στέφανος και το Κάβο Γκρέκο), όπως και άλλων περιοχών του, όμως μια βόλτα στον αρχαιολογικό χώρο του Ασκληπιείου είναι εκείνη που κρίνεται απαραίτητη ώστε ο επισκέπτης της Κω να έχει μια πλήρη εικόνα για την ιστορία του τρίτου σε μέγεθος νησιού των Δωδεκανήσων: της Κω, της πατρίδας του Ιπποκράτη, του οποίου η προσέγγιση στην ιατρική, βασισμένη στην επιστήμη και στη θεωρία, βρισκόταν στην ακριβώς απέναντι όχθη από εκείνη της λατρείας προς τη θεότητα του Ασκληπιού.
Επομένως ο σημαντικότερος ίσως σταθμός του δημοσιογραφικού ταξιδιού που διοργάνωσε προσφάτως ο Δήμος Κω (σε συνεργασία με την CK Strategies) για την προβολή και ανάδειξη του νησιού, μια επίσκεψη στο Ασκληπιείο, υπήρξε μια από τις όμορφες και διαφωτιστικές στιγμές του. Μοιρασμένο σε άνδηρα, το Ασκληπιείο, μακράν το πιο σημαντικό αρχαιολογικό αξιοθέατο της Κω, διόλου τυχαία συγκεντρώνει ουρές επισκεπτών σε καθημερινή βάση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Ο κόσμος είναι περίεργος για να δει πού διέμεναν ασθενείς και προσκυνητές οι οποίοι προσεύχονταν στον Ασκληπιό, τον γιο του Απόλλωνα και της Κορωνίδας, ο οποίος λατρευόταν ως θεός της υγείας.
Επιστήμη εναντίον μεταφυσικής
Σε αντίθεση με τον Ιπποκράτη που πρέσβευε την επιστημονική ιατρική, ο Ασκληπιός, που ως θεότητα άρχισε να λατρεύεται από τον 8ο π.Χ. αιώνα, είχε μεγαλύτερη σχέση με τη μεταφυσική, τη μαγεία και τις δεισιδαιμονίες. «Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι οι ασθενείς κατέφευγαν στο Ασκληπιείο για να προσευχηθούν ενώ κοιμόντουσαν» αναφέρει η κυρία Μαρία Παρισίδου-Τουλαδά, αρχαιολόγος – φιλόλογος και συγγραφέας του θαυμάσιου βιβλίου «Οταν η Τέχνη μιλά – Ασκληπιός και Ιπποκράτης στην τέχνη της Κω και τα νομίσματά της», που αφορά κυρίως τα νομίσματα της Κω, πολλά από τα οποία έφεραν τη μορφή τόσο του Ιπποκράτη όσο και του Ασκληπιού.
«Ξυπνώντας οι ασθενείς μιλούσαν για τη θεότητα που είδαν στο όνειρό τους πιστεύοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα βρουν τη γιατρειά τους. Το Ασκληπιείο της Κω, που προήλθε από την ιερή Κρήτη, ανήκει στα μεγαλύτερα Ασκληπιεία εκείνης της εποχής, τα οποία είχαν μεγάλη ευταξία στα ελληνιστικά χρόνια, παράλληλα με τα ιερά της Επιδαύρου». Βεβαίως, αυτή η μεταφυσική προσέγγιση στον τομέα της ιατρικής με τα χρόνια άρχισε να φθίνει και όπως σήμερα είναι γνωστό τοις πάσι, η ιατρική επιστήμη καταφεύγει στα συγγράμματα και στους αφορισμούς του Ιπποκράτη, ενώ ο όρκος του είναι σημείο αναφοράς στο λειτούργημα του γιατρού.
Η λεηλασία και η ανάδειξη
Κατά τη διάρκεια των αιώνων ο χώρος του Ασκληπιείου υπέστη σοβαρές καταστροφές τόσο από τους σεισμούς όπως και από τους Σταυροφόρους. Για παράδειγμα, στη δυτική πλευρά του μεσαιωνικού Κάστρου της Κω υπάρχουν πλάκες από το Ασκληπιείο. Επί Τουρκοκρατίας έγιναν επίσης καταστροφές με αφαίρεση πλακών, ενώ πολλά αγάλματα έπεσαν στην πυρά προκειμένου να μετατραπούν σε ασβέστη. Ακόμη πολλά μνημεία, ανάμεσα στα οποία και ένα άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, κατέληξαν στον σουλτάνο.
Η ανακάλυψη του μνημείου οφείλεται στον γερμανό αρχαιολόγο Ρούντολφ Χέρτζογκ, αλλά σύμφωνα με την κυρία Παρισίδου-Τουλαδά, «ένας από τους αφανείς ήρωες που συνέβαλαν ουσιαστικά για την ανάδειξη ενός τόπου που είχε καταλήξει σκεπασμένος από χώμα ήταν Ελληνας, ο κείος ιστοριοδίφης Ιάκωβος Ζαρράφτης, ο οποίος αντιλήφθηκε πού βρισκόταν το Ασκληπιείο, θεωρώντας ότι ο χώρος θα έπρεπε να βρίσκεται κοντά στην Παναγία του Αλσους που δημιουργήθηκε την εποχή των βυζαντινών χρόνων». Και όντως έτσι ήταν. Σήμερα, στον χώρο υπάρχουν αγάλματα ενώ ανάμεσα στις στοές υπήρχαν τα αναθήματα, εκεί όπου γίνονταν οι αφιερώσεις. Η καταγραφή των νομισμάτων της Κω έγινε από τη Μαρία Παρισίδου-Τουλαδά το 1974, αλλά «το τι έμεινε και το τι έφυγε μπορεί να το αντιληφθεί κανείς αν κάνει μια επίσκεψη σε ξένα μουσεία» όπως είπε χαρακτηριστικά.
Τέλος, σε μικρή απόσταση από το Ασκληπιείο βρίσκεται το Ιπποκράτειο Μουσείο στο Διεθνές Ιπποκράτειο Ιδρυμα, όπου ξαφνιάζεσαι από την ύπαρξη σωλήνων για την ύδρευση του Ασκληπιείου. Εκεί βρίσκονται τα λουτρά που αναστηλώθηκαν τα ρωμαϊκά χρόνια, όταν ο Γάιος Στερτίνιος Ξενοφών είχε πείσει τη Ρώμη να χρηματοδοτήσει το έργο. Το άγαλμα του Γάιου Ξενοφώντος βρίσκεται επίσης εκεί.
Η αναβάθμιση της Κω
Η προσπάθεια που τα τελευταία χρόνια έχει γίνει ώστε η εικόνα της Κω να αλλάξει και το νησί να μη θεωρείται «μαζικού αλλά ποιοτικού τουρισμού», όπως το έθεσε η αντιδήμαρχος Σέβη Βλάχου, είναι εντυπωσιακή. Με την προσωπική επίβλεψη του δημάρχου Κω Θεοδόση Νικηταρά, οι Αρχές έχουν εστιάσει στην προβολή και προώθηση των τοπικών προϊόντων της Κω: το λάδι, το κρασί, το μέλι και η αλόη ανάμεσά τους. Μια επίσκεψη σε διάφορα σημεία παραγωγής αυτών των προϊόντων ήταν αρκετή για να παρατηρήσει κανείς τη σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζουν την εργασία τους παραγωγοί όπως η Κρυσταλλένια Δρόσου στο Πυλί, που διαχειρίζεται βιολογικό κτήμα αλόης, ή η οινοποιός Μαίρη Τριανταφυλλοπούλου, της οποίας το οινοποιείο θυμίζει γκαλερί, στολισμένο καθώς είναι από έργα ελλήνων ζωγράφων. Η κυρία Τριανταφυλλοπούλου δε, αν και προέρχεται από τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, κατάφερε να γίνει πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Οινοτουρισμού. Εξαιρετική δουλειά γίνεται και στη βιοτεχνία μελιού της παραγωγού Διονυσίας Ανθούλη στην Κέφαλο, όπως και στον ελαιώνα των αδελφών Παπαδημητρίου.
Ο ρόλος της πανδημίας
«Η κρίση που προέκυψε με την COVID μάς ταρακούνησε και πολλές αλλαγές για την ποιοτική αναβάθμιση του νησιού τέθηκαν σε λειτουργία» είπε η αντιδήμαρχος. «Δεν υπάρχει πλέον ο διαχωρισμός των μαγαζιών που απευθύνονται σε Ελληνες από εκείνα που απευθύνονται σε ξένους».
Πράγματι, ανάμεσα στα όσα κάποιος αποκομίζει από μια σύντομη, τριήμερη επίσκεψη στην Κω είναι αναμφισβήτητα η τεράστια αγάπη που οι κάτοικοι της Κω νιώθουν για τον τόπο τους. Φαίνεται στους πεντακάθαρους δρόμους της παλαιάς πόλης, φαίνεται στη δημοτική αγορά, φαίνεται στη νοοτροπία και στη συμπεριφορά των ανθρώπων. Εργατικοί, εξυπηρετικοί, χαμογελαστοί και ποτέ δουλικοί, οι κάτοικοι της Κω αφήνουν την εντύπωση ότι ενδιαφέρονται για το κοινό καλό, έχοντας καταλήξει στο ότι η καλή συνεργασία μπορεί να φέρει καλύτερα αποτελέσματα από τον αθέμιτο ανταγωνισμό.
