Το ότι δισεκατομμυριούχοι επιχειρηματίες ανά την υφήλιο έχουν στην ιδιοκτησία τους ιδιωτικές συλλογές πανάκριβων έργων τέχνης δεν αποτελεί φυσικά είδηση. Ονόματα διάσημων επιχειρηματιών, από τον Μπερνάρ Αρνό ως τον Ρομάν Αμπράμοβιτς, από τον Τσαρλς Σαάτσι ως τον Φίλιππο Νιάρχο και από τον Στιβ Κόεν ως τον σεΐχη Χαμάντ μπιν Τζασίμ Αλ Θάνι, βρίσκονται στη λίστα των ιδιοκτητών των ακριβότερων ιδιωτικών συλλογών έργων τέχνης στον κόσμο.
Πέρα όμως από τους ιδιώτες υπάρχουν βεβαίως και οι εταιρικές συλλογές έργων τέχνης και εκεί τα σκήπτρα κρατά η IACCCA, η Διεθνής Ενωση Εταιρικών Συλλογών Σύγχρονης Τέχνης. Πρόκειται για έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που, έχοντας ιδρυθεί το 2017, σήμερα αποτελείται από περισσότερες από 50 εταιρικές συλλογές παγκοσμίως. Με άλλα λόγια, ένα μοναδικό και με διεθνή χαρακτήρα δίκτυο επιμελητών που εκπροσωπούν τις καλύτερες εταιρικές συλλογές σύγχρονης τέχνης σήμερα στον κόσμο.
Μεγαλόπνοο σχέδιο
Προσφάτως, η IACCCA βρέθηκε στην Ελλάδα για την υλοποίηση ενός μεγαλόπνοου σχεδίου: σε συνεργασία με τον πολιτιστικό οργανισμό Polygreen Culture & Art Initiative (PCAI), που είναι μέλος της από το 2018, η IACCCA συμμετείχε στη διοργάνωση του ετήσιου Ordinary General Assembly (Τακτική Γενική Συνέλευση) που έγινε στην Αθήνα αλλά και στους Δελφούς. Μια παρόμοια δράση είχε γίνει το 2019, όταν η IACCCA αποφάσισε η τότε φθινοπωρινή συνάντησή της να γίνει στα γραφεία της Polyeco και στα κεντρικά γραφεία της PCAI, καλωσορίζοντας, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τους διευθυντές και επιμελητές μερικών από τις σημαντικότερες εταιρικές συλλογές σύγχρονης τέχνης στον κόσμο. Αξίζει, δε, να επισημανθεί ότι η PCAI ήταν η πρώτη ελληνική συλλογή που συμπεριλήφθηκε στην IACCCA. Μαζί με τη συνάντηση οι δύο οργανισμοί δημιούργησαν ένα πρόγραμμα επισκέψεων και ξεναγήσεων σε μουσεία, πολιτιστικά ιδρύματα και συλλογές της Αθήνας.
Οι στόχοι της εφετινής συνάντησης, ωστόσο, ήταν πολύ πιο υψηλοί. Από τη Δευτέρα 6 Νοεμβρίου ως και την Τετάρτη 8 του μηνός διευθυντές ορισμένων εκ των σημαντικότερων εταιρικών συλλογών σύγχρονης τέχνης του κόσμου βρέθηκαν για λίγο στην «αγκαλιά» της PCAI. Αξίζει να κοιτάξουμε λίγο τη λίστα των επισκεπτών για να καταλάβουμε το μέγεθος του project: οι BPD (Bouwfonds Property Development), Βaloise, Julius Baer Bank, Pictet Bank, EVN Energy, Helvetia Insurance Group, Arendt, European Investment Bank, Γενική Τράπεζα της Ουγγαρίας (Central Bank of Hungary), Εθνική Τράπεζα του Βελγίου (National Bank of Belgium – NBB), Alpha Bank καθώς επίσης η ίδια η Polygreen συμμετέχουν στη δυναμική αυτή γεφύρωση επιχειρείν – τέχνης. Φυσικά, αντίστοιχες διοργανώσεις έχουν λάβει χώρα σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης, όπως στη Ζυρίχη, στο Βερολίνο, στη Βιέννη και αλλού.
Δυναμικό πρόγραμμα
Η IACCCA επιδιώκει έναν επιμορφωτικό διάλογο που θα ενισχύει τη σημασία της σύγχρονης τέχνης τόσο στις εταιρείες όσο και ευρύτερα στην κοινωνία.
Το πρόγραμμα του τριημέρου 6-8 Νοεμβρίου συμπεριέλαβε συζητήσεις, παρουσιάσεις, keynotes με θέμα το περιβάλλον και τη σύγχρονη τέχνη, επισκέψεις σε Αθήνα και Δελφούς, σε σημαντικά μουσεία και τοπόσημα. Ανάμεσά τους το ΕΜΣΤ, το πρώην παβιγιόν Πικιώνη, πλέον «π» στους Δελφούς, το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών και η Εθνική Πινακοθήκη. Ελαβαν χώρα ξεναγήσεις σε εταιρικές συλλογές τέχνης, όπως είναι η τρέχουσα έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος στο Ιδρυμα Θεοχαράκη. Σύμφωνα με τους διοργανωτές, ορόσημο στο πρόγραμμα αποτέλεσε η επίσκεψη στον πλέον αναμορφωμένο χώρο του Ελληνικού, στα αρχαιολογικά και αρχιτεκτονικά μνημεία του, συμπεριλαμβανομένου του περίφημου αεροδρομίου Saarinen.
«Ως η πρώτη ελληνική συλλογή που συμμετείχε στην IACCCA συμπορευόμαστε μαζί τους από το 2018 για τη γόνιμη σύζευξη του επιχειρείν με τη σύγχρονη τέχνη» είπε ο κ. Aθανάσιος Πολυχρονόπουλος, CEO της Poylygreen και ιδρυτής της PCAI. Από την πλευρά της, η κυρία Κίκα Κυριακάκου, καλλιτεχνική διευθύντρια της PCAI και IACCCA CSR Task Group Leader, δεν κρύβει «τη μεγάλη χαρά με την οποία υποδεχτήκαμε για δεύτερη φορά στην Ελλάδα τους διευθυντές της IACCCA σε ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στις συλλογές σύγχρονης τέχνης, στο κοινωνικό και πολιτιστικό αποτύπωμά τους και στην περιβαλλοντική προστασία».
Στο βιομηχανικό και καινοτόμο περιβάλλον του κτιριακού συγκροτήματος του The Ellinikon, η PCAI παρουσίασε έργα τέχνης της συλλογής του ως προοίμιο της έκθεσης «I‘ d rather be a Cyborg than a Goddess», σε επιμέλεια Κ. Κυριακάκου. Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στις εγκαταστάσεις του The Ellinikon Experience Center με ελεύθερη πρόσβαση για το κοινό.
Η ευθύνη της ΙΑCCCA
Στις συναντήσεις του τριημέρου 6-8/11 παρέστησαν εκτός άλλων οι κυρίες Ζωή Δημητράκου Πολυχρονοπούλου (Founder & Director Neotextile), Ιόλη Τζανετάκη (επιμελήτρια ΕΜΣΤ), Δέσποινα Τσούργιαννη (δ/ντρια της συλλογής της Alpha Bank), Anne Bambynek (δ/ντρια της συλλογής της Εθνικής Τράπεζας Βελγίου), Loa Pictet (δ/ντρια της συλλογής της Pictet Bank), Barbara Staubli (δ/ντρια της συλλογής της Julius Baer), Heike Maier-Rieper (δ/ντρια της συλλογής της αυστριακής εταιρείας ενέργειας EVN) και βεβαίως η Delphine Munro, πρόεδρος της IACCCA και δ/ντρια της συλλογής της European Investment Bank.
«Στο πλαίσιο της IACCCA OGA και με τη συνεργασία της PCAI είχαμε την εξαιρετική ευκαιρία να εξερευνήσουμε την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και τη σύγχρονη καλλιτεχνική σκηνή της Ελλάδας μέσω του προγράμματος που επιμελήθηκε η Κίκα Κυριακάκου» σημείωσε η κυρία Munro. «Οι οξυδερκείς συζητήσεις, οι παρουσιάσεις και οι συναντήσεις στην Αθήνα και στους Δελφούς, οι επισκέψεις μας σε μουσεία και σε συλλογές και οι συναρπαστικές ανταλλαγές απόψεων ήταν πολύτιμες και αναμφίβολα έχουν διευρύνει την οπτική μας για τον κόσμο της τέχνης».
Εξάλλου, ένας από τους βασικούς στόχους που έχουν θέσει η IACCCA και τα μέλη της είναι η εξέταση των ιδιαίτερων προκλήσεων και ευθυνών της διαχείρισης εταιρικών συλλογών τέχνης στον κόσμο του σήμερα, ένας τρόπος που θέτει τα θεμέλια και την προετοιμασία για τον κόσμο του αύριο. Από κοινού, θέτουν πρότυπα διαχείρισης και οργάνωσης για τις εταιρικές συλλογές, καθορίζοντας τις κατευθυντήριες γραμμές για την επαγγελματική πρακτική και στόχους για τις συλλογές.
Αποστολή της Ενωσης είναι η αναγνώριση της σημασίας της δέσμευσης των εταιρειών απέναντι στην τέχνη και η αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με την καλλιτεχνική και κληρονομική αξία της συλλογής. Παράλληλα, με τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μελών σε έναν επιμορφωτικό διάλογο, επιδιώκει την ενίσχυση της σημασίας της σύγχρονης τέχνης τόσο στις εταιρείες όσο και στην ευρύτερη κοινωνία.
