Χρήστος Χατζηπαναγιώτης: «Η Επίδαυρος δεν ζημιώνεται από κανέναν»

Ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης είναι αυτό το είδος ηθοποιού που δεν αγαπά να εκτοξεύει εκκωφαντικά πυροτεχνήματα στη σκηνή. Αντίθετα, με ένα παίξιμο βαθιά εσωτερικό, με βλέμματα, με σιωπές, καταφέρνει να αιχμαλωτίζει τον θεατή με μία φυσικότητα πηγαία. Οταν το επισημαίνω χαμογελά σχεδόν ντροπαλά. «Μα τα «εκκωφαντικά πράγματα» πάντα βαθιά μέσα μας δεν συμβαίνουν; Ξέρετε, εγώ δεν θέλω να παίζω στη σκηνή, δεν θέλω να υποδύομαι, θέλω να είμαι. Και ίσως αυτή η ανάγκη να με σπρώχνει σε αυτή την υποκριτική έκφραση, έτσι όπως εσείς την περιγράφετε».

Το παιδί που γεννήθηκε στο Πλωμάρι της Λέσβου και ονειρευόταν να γίνει ηθοποιός πάτησε το χώμα της ορχήστρας της Επιδαύρου για πρώτη φορά το 1981. «Ημουν ακόμη σπουδαστής στο δεύτερο έτος όταν πήγα σε μία οντισιόν του Σπύρου Ευαγγελάτου. Εψαχνε παιδιά για τον Χορό του «Ρήσου» του Ευριπίδη και με πήρε» θυμάται. Εφέτος επιστρέφει για μία ακόμη φορά στο αργολικό θέατρο στις 4 και 5 Αυγούστου, υποδυόμενος τον Θησέα στην παράσταση «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή που σκηνοθετεί ο Γιώργος Σκεύας, συναντώντας επί σκηνής τον Δημήτρη Καταλειφό.

«Με τον Δημήτρη ήθελα πάντα να συνεργαστούμε και πάντα το συζητούσαμε γιατί στην ταινία «Tαξίδι στη Μυτιλήνη» του Λάκη Παπαστάθη, που παίζαμε και οι δύο, δυστυχώς δεν έτυχε να έχουμε σκηνές μαζί» αναφέρει. «Είναι ένας ηθοποιός που θαυμάζω απεριόριστα. Οταν ο Γιώργος Σκεύας μού έκανε την πρόταση για αυτή την παράσταση είπα αμέσως το «ναι», χωρίς δεύτερη σκέψη, μολονότι είχα αρχίσει ήδη συζητήσεις για άλλο έργο, με ρόλο πιο πρωταγωνιστικό αν θέλετε, σε άλλη παράσταση. Πώς μπορούσα όμως να πω όχι σε αυτό το σπουδαίο κείμενο που παρουσιάζεται στην υπέροχη μετάφραση της Χρύσας Προκοπάκη και του Θάνου Τσακνάκη, στην ευκαιρία να παίξω δίπλα στον Δημήτρη και να συνεργαστώ και με τους άλλους υπέροχους ηθοποιούς της παράστασης, την Αγγελική Παπαθεμελή, την Αλεξάνδρα Αϊδίνη, τον Μάξιμο Μουμούρη, τον Χρήστο Σαπουντζή, τον Γιώργο Νούση, αλλά και τους εξαιρετικούς ακόμη ηθοποιούς του Χορού; Πρόκειται για μία ευλογημένη συνεργασία. Υπάρχουν στιγμές – και αυτό μπορεί να μην είναι καλό που το λέω – που στις πρόβες βγαίνω από τον ρόλο μου και θαυμάζω αυτό που κάνει ο Δημήτρης Καταλειφός στη σκηνή. Τον κοιτάζω να παίζει και μου έρχονται δάκρυα στα μάτια. Ξέρω ότι αυτό δεν είναι και πολύ καλό για έναν ηθοποιό (σ.σ.: γέλια). Ελπίζω να το νικήσω και να σταθώ επάξιος Θησέας δίπλα στον Οιδίποδά του».

Επίκληση στην ανθρωπιά

Μιλάει με θαυμασμό για τον Σοφοκλή. «Οσο μελετάς αυτή την τραγωδία, όσο εμβαθύνεις σε αυτή, τόσο εκστασιάζεσαι» αναφέρει. «Εκστασιάζεσαι εάν σκεφτείς ότι ο Σοφοκλής μέσα από αυτό το έργο πριν από 2.500 χρόνια έθεσε σχεδόν τα θεμέλια αυτού που ονομάζουμε σήμερα δυτικό πολιτισμό, έβαλε τα θεμέλια του ανθρωπισμού. Η υπόθεση είναι γνωστή. Ο Οιδίποδας φθάνει μετά από χρόνια περιπλάνησης κατατρεγμένος στην Αθήνα και ο Θησέας όχι μόνο τον υποδέχεται, όχι μόνο του δίνει άσυλο, αλλά τον κάνει και πολίτη της χώρας. Ο ήρωάς μου, ο Θησέας, στον πρόλογό του τού λέει: «Kαι εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα στα ξένα. Στα ξένα κινδύνευα πιο πολύ από τον καθένα. Ποτέ δεν θα έδιωχνα κάποιον σαν και σένα χωρίς να του δώσω σωτήρια φροντίδα. Είμαι άνθρωπος όπως εσύ και δεν ορίζω το αύριο». Aυτή λοιπόν η τελευταία φράση με συγκινεί πολύ. Είναι το απαύγασμα της ελληνικής σκέψης απέναντι στον ξένο, τον αδύναμο».

Στέκεται ακόμη ιδιαίτερα στη στιγμή της εξόδου του Οιδίποδα. «Είναι η στιγμή που ως ανταπόδοση στην καλοσύνη που του έδειξε ο Θησέας τού αποκαλύπτει το μεγάλο μυστικό που θα κρατήσει την πόλη ευτυχισμένη, ευλογημένη, άτρωτη από τους εχθρούς της. Aυτό το μυστικό δεν θα ακουστεί, αλλά πάλι νομίζω ότι ο καθένας μας έχει τη δική του ερμηνεία για το ποιο τελικά είναι» αναφέρει. Ποια είναι λοιπόν η δική του; «Οτι είμαστε ένα τίποτα. Ας ζούμε λοιπόν αυτή τη ζωή με φιλευσπλαχνία, δικαιοσύνη και ανθρωπιά. Με ταπεινότητα» απαντά.

«Εκστασιάζεσαι εάν σκεφτείς ότι ο Σοφοκλής μέσα από αυτό το έργο πριν από 2.500 χρόνια έθεσε σχεδόν τα θεμέλια αυτού που ονομάζουμε σήμερα δυτικό πολιτισμό, έβαλε τα θεμέλια του ανθρωπισμού»

Η σχέση με την κριτική

Η κουβέντα στρέφεται στη μεγάλη συζήτηση που έχει ανοίξει τις τελευταίες εβδομάδες με αφορμή την παράσταση «Σφήκες» της Λένας Κιτσοπούλου αλλά και τη «Μήδεια» του Φρανκ Κάστορφ: τι τελικά «επιτρέπεται» και κυρίως τι δεν «επιτρέπεται» να παίζεται στην Επίδαυρο; Ποια είναι η γνώμη του λοιπόν για τα «καλλιτεχνικά δικαστήρια» που έχουν στηθεί; «Θεωρώ ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο που έχει διογκωθεί λόγω των social media» απαντά. «Νομίζω τέτοιου είδους δικαστήρια δεν ωφελούν κανένα. Εστω και εάν μία παράσταση δεν ήταν καλή, τι έγινε; Ο κάθε καλλιτέχνης έχει δικαίωμα στην αποτυχία. Η Επίδαυρος δεν ζημιώνεται ποτέ και από κανέναν».

Αλήθεια, ο ίδιος διαβάζει κριτικές; «Ναι, με ενδιαφέρει τι θα πουν για μια παράσταση που παίζω, ποιο είναι το αίσθημα που γεννά» αναφέρει. «Μπορεί να με πειράξει μία κακή κριτική, όμως θα τη λάβω υπ’ όψιν μου, γιατί όντως μπορεί να μην έχω καταλάβει κάτι σωστά, να το έχω αποδώσει λάθος».

Κατάδυση στο δράμα

Η πρώτη φορά που έπαιξε μεγάλο ρόλο σε τραγωδία ήταν το 2018 στην «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. «Τι να σας πω; Δεν είχε τύχει προηγουμένως» λέει. «Θυμάμαι με τον Θέμη θέλαμε να ανεβάσουμε μία κωμωδία του Αριστοφάνη, αλλά δεν βρίσκαμε την κατάλληλη γυναίκα ηθοποιό. Μία μέρα μου τηλεφωνεί ο Θέμης και μου λέει να συναντηθούμε. «Θα σου κάνω μία πρόταση, να παίξεις σε μία τραγωδία, αλλά δεν θα έχεις τον πρωταγωνιστικό ρόλο» μου είπε. «Δεν με νοιάζει καθόλου» του απάντησα. Και έτσι έπαιξα τον υπέροχο ρόλο του παιδαγωγού».

Τον ενδιαφέρει λοιπόν το δράμα; «Φυσικά. Για πολλά χρόνια δεν με σκεφτόταν κανείς για κάποιον δραματικό ρόλο» απαντά. «Ο πρώτος που το έκανε ήταν ο αγαπημένος μου Λάκης Παπαστάθης, που έφυγε τόσο απρόσμενα από κοντά μας, στην ταινία του «Ταξίδι στη Μυτιλήνη». Ξέρετε, εγώ είτε πρόκειται για δράμα είτε για κωμωδία πλησιάζω τους ρόλους με τον ίδιο τρόπο. Δεν κάνω κάτι διαφορετικό. Προσπαθώ να δώσω σάρκα και οστά σε αυτόν τον άνθρωπο που περιγράφει το έργο «μπαίνοντας» με τα λόγια του στο αίσθημά του κι αυτό μπορεί να γεννήσει την κωμωδία ή το δράμα. Ιδιος είναι ο δρόμος».