Η Κατερίνα Λέχου, στην πρώτη της συνεργασία με το Θέατρο επί Κολωνώ – Ομάδα Nama και την Ελένη Σκότη, ερμηνεύει τη Λίντα, μια επιτυχημένη επαγγελματία, παντρεμένη με παιδιά. Κι έχει φτάσει στην κορυφή. Είναι 55 χρόνων. Και τώρα είναι η ώρα να πέσει. Η εταιρεία της θεωρεί πως πρέπει να μπει νέο αίμα – εκείνη πάλιωσε.
Μέσα από το βραβευμένο έργο της Βρετανίδας Πενέλοπε Σκίνερ «Linda» (μετάφραση Γιώργος Χατζηνικολάου) παρακολουθούμε την πτώση μιας γυναίκας σήμερα, όπως τόσες άλλες.
Τι σας οδήγησε στο Επί Κολωνώ;
«Εχω παρακολουθήσει τη διαδρομή αυτού του θεάτρου, των ανθρώπων του, ξέρω το είδος των έργων που επιλέγουν, που υπηρετούν πολύ καλά και πιστά, το ρεαλιστικό θέατρο. Ηρθα με πολλή εμπιστοσύνη. Πρώτα διάβασα το έργο. Ηθελα να δω αν με αφορά. Και όχι απλώς με αφορά, αλλά είναι στην καρδιά του πράγματος. Οχι με την έννοια ότι είμαι εγώ η Λίντα, αλλά ότι είναι μια γυναίκα στην ηλικία μου, με τη διαδρομή μου. Βιώνει αντίστοιχα πράγματα, την καταλαβαίνω».
Τι συμβαίνει στη Λίντα;
«Ολα ξεκινούν από το επαγγελματικό της περιβάλλον. Θεωρείται αναλώσιμη, ούσα 55 χρόνων. Τώρα έρχεται το νέο αίμα και την κάνουν πέρα με έναν πολύ άσχημο τρόπο από μια εταιρεία που εκείνη τής έδωσε σάρκα και οστά, μια εταιρεία με προϊόντα ομορφιάς. Σε ό,τι αφορά την οικογένεια, φυσικά μια γυναίκα που είχε επενδύσει τόσα στην καριέρα της έρχεται αντιμέτωπη με τις πράξεις της. Τα θέλει όλα, προσπαθεί λυσσαλέα και με κόπο, αλλά δεν γίνονται όλα. Αρα έρχεται αντιμέτωπη με τα παιδιά, τον σύζυγό της – πόσο τους έχει αμελήσει».
Μια σύγχρονη γυναίκα δηλαδή;
«Ακριβώς. Κι αυτή είναι μια πραγματικότητα για όλες τις γυναίκες στα 55. Θεωρούνται ότι είναι προς τη δύση της καριέρας τους, οποιασδήποτε καριέρας. Ενώ ένας άνδρας στα 50, όχι μόνον δεν είναι στη δύση, είναι στην κορυφή της καριέρας του. Μπορεί να κάνει και μια καινούργια αρχή – νέα γυναίκα, παιδιά… Βεβαίως όλο αυτό αμβλύνεται με τα χρόνια, αλλά οι αλλαγές δεν γίνονται απ’ τη μια στιγμή στην άλλη. Αλλά υπάρχει κι άλλη μια παράμετρος: Η αγωνία των γυναικών που δεν έχουν οι άνδρες να κρατήσουν την ομορφιά τους. Κι αυτό είναι μέσα στο παιχνίδι. Κι επειδή μιλάμε για μια εταιρεία ομορφιάς, η ομορφιά, η εμφάνιση παίζουν μεγάλο ρόλο. Και στη ζωή βλέπω μια αγωνία, μια τρελή αγωνία στις γυναίκες. Προσπαθείς να μη σε επηρεάζει, αλλά αναρωτιέσαι. Γιατί περνάμε σε μια άλλη ηλικιακή φάση».
Στο θέατρο το βιώνετε αυτό;
«Φυσικά. Αλλά εγώ μιλάω για την αγωνία να θέλεις να παρουσιάσεις μια εικόνα που δεν συνάδει με την ηλικία σου. Εγώ είμαι 57 χρόνων. Προσπαθώ να είμαι μια καλή εκδοχή μου, αλλά είμαι 57. Δεν θα συναγωνιστώ τα κορίτσια που είναι 29-30. Υπάρχει μια αγωνία στη δουλειά μας, μήπως δεν υπάρχουν ρόλοι για σένα, μήπως περάσεις σε δεύτερη μοίρα. Ομως μια γυναίκα μπορεί να είναι πολύ ερωτεύσιμη μετά τα 50. Να το πω λίγο πιο καθαρά. Αυτός ο κόσμος είναι ένας ανδρικός κόσμος. Είναι έτσι φτιαγμένος, από καταβολής, οπότε σαφώς είναι λιγότεροι οι ενδιαφέροντες γυναικείοι ρόλοι όσο μεγαλώνεις».
Εσείς πώς το πολεμάτε;
«Προσωπικά δεν έχω καμία αγωνία. Οχι γιατί είμαι πιο έξυπνη, αλλά επειδή ακριβώς δεν έχω άλλο δρόμο. Για μένα είναι μονόδρομος να αγκαλιάσω τον χρόνο. Και να που τώρα έρχεται στα χέρια μου ένα τέτοιο έργο, που με αφορά πολύ. Δεν μπορώ να έχω κι αυτόν τον φόβο – έχω τόσους άλλους. Αλλά προσέχω. Θέλει κόπο, δεν θέλει κόλπο. Και νομίζω ότι όλες οι γυναίκες πια μπορούν να είναι η καλή τους εκδοχή. Κάνω γυμναστική στο σπίτι, άρα δεν πληρώνω γυμναστήριο, ακολουθώ μεσογειακή διατροφή – και τα κάνω πολλά χρόνια. Βέβαια δεν έχουν όλες οι γυναίκες τη δυνατότητα γιατί μεγαλώνουν παιδιά, κάνουν σκληρές δουλειές, το καταλαβαίνω. Αρκεί να μην είναι τελείως παρατημένες».
Τι καινούργιο σάς προσφέρει η συνεργασία με την Ελένη Σκότη;
«Σε μια ωραία συνεργασία το ένα φέρνει το άλλο. Εδώ είναι λίγο οικογενειακά, με ένα ομαδικό πνεύμα, δηλαδή μας κάνουν κοινωνούς σε πολλά. Κι αυτό έχει μια ομορφιά, αλλά και πολύ κόπο. Οσο για τον τρόπο δουλειάς, ακριβώς επειδή το αποτέλεσμα είναι πάντοτε ένας ρεαλισμός, αναλόγως του έργου, υπάρχει μια έντονη αμεσότητα σε αυτό που βλέπουμε. Και η Ελένη επιμένει πολύ. Είναι σχολαστική, και καλά κάνει, γιατί αυτό είναι και το ρεζουμέ της δουλειάς της. Θέλει την απόλυτη αλήθεια στον μέγιστο βαθμό, τη λεπτομέρεια. Γιατί αυτό το θέατρο δεν πουλάει εντυπωσιασμούς, πουλάει μια αλήθεια. Η Ελένη έχει μια διάθεση διδαχής, ούσα δασκάλα. Εχει αυτή την επιμονή, τη σχολαστικότητα και την υπομονή του δασκάλου».
Πόσο έχετε αλλάξει με τα χρόνια;
«Εχω ανακαλύψει μερικές αλήθειες. Παλιά νόμιζα ότι μπορούσα να κρύψω πράγματα στη σκηνή. Τώρα ξέρω ότι είμαι γυμνή, διάτρητη, διαυγής. Οι θεατές βλέπουν τα πάντα. Οπότε γλίτωσα από τον κόπο να προσπαθώ να κρύψω τις αδυναμίες μου, τα τρωτά μου – όλοι έχουμε. Τώρα δουλεύω στο να αναδείξω τα καλά μου. Επίσης ξέρω ότι δεν μπορώ να αρέσω σε όλους. Κι αυτό σου δίνει μια ελευθερία. Εχω γλιτώσει από το σύνδρομο της καλής μαθήτριας – το είχα, δεν το έχω πια. Αλλά θα κάνω το καλύτερο που μπορώ. Και νιώθω πιο ελεύθερη να κάνω λάθος, η Ελένη σού το δίνει αυτό».
Πόσα από αυτά που ονειρευτήκατε πραγματοποιήσατε;
«Δεν είχα όνειρα ποτέ. Ηθελα να υπάρχω και να κάνω κάτι που να μου ταιριάζει – στα 18 δεν το ξέρεις. Και δεν έκανα λάθος. Γιατί αυτού του είδους η δουλειά με οδήγησε σε μονοπάτια που με αφορούν, να καταλαβαίνω ανθρώπινες συμπεριφορές, να διεισδύω σε ψυχισμούς, να είμαι παρατηρητική, πιο βαθιά».
Διαψεύσεις είχατε;
«Διαψεύσεις, όχι. Κακές συνεργασίες, ναι, όπως όλοι μας, γιατί δεν ταιριάζουμε όλοι με όλους. Η δουλειά αυτή δεν είναι εύκολη ιστορία. Καμία συνεργασία δεν ήταν ποτέ χωρίς αγκάθια. Πάντα περίμενα ότι θα έρθει η στιγμή που θα έχω μια ανώδυνη συνεργασία. Οχι. Η συνεργασία είναι επώδυνη, με διαφορετικούς τρόπους, αλλά το επώδυνο δεν είναι πάντα κακό. Μέσα από τον πόνο, οποιουδήποτε είδους, βγαίνουν πολύ όμορφα πράγματα. Στη νιρβάνα δεν ξέρω αν βγαίνουν ωραία».
Αγωνία για το μέλλον έχετε;
«Δεν έχω εδώ και πολλά χρόνια, ούτε είχα όταν δεν είχα στον ήλιο μοίρα. Ισως επειδή μέχρι τα 34 ήμουν στο σπίτι μου, σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Ποτέ δεν είχα την αγωνία της καριέρας. Είμαι μετριοπαθής σαν άνθρωπος, το πήγαινα βήμα-βήμα. Δεν σκεφτόμουν πού θα με πάει, γιατί με πήγαινε».
Εφέτος δεν κάνετε τηλεόραση;
«Οχι. Δεν μπορώ να κάνω δύο πράγματα μαζί. Δεν είναι μόνο το σώμα που σε προδίδει, σε προδίδει και το μυαλό. Εγώ τώρα κουβαλάω τη Λίντα παντού. Υπάρχουν άνθρωποι και πολυπράγμονες και ικανότατοι. Εγώ δεν είμαι. Δεν μπορώ ούτε το γρήγορα ούτε το πολύ».
Εχετε έντονο το γνώθι σαυτόν;
«Αν δεν ξέρεις τι είσαι στα 57 σου, το ‘χασες…».
